Amfisbena plamista

Amfisbena plamista (Amphisbaena fuliginosa) to gatunek beznogiego gada należącego do rodziny Amphisbaenidae, występujący w Ameryce Południowej, na Trynidadzie oraz w Panamie.

Środowisko

Amfisbeny plamiste preferują obszary z luźną strukturą podłoża, co umożliwia im drążenie tuneli.

Zachowanie

Większość swojego życia amfisbena spędza pod ziemią, tworząc skomplikowaną sieć korytarzy. Jej kryjówki znajdują się w wilgotnej glebie blisko zbiorników wodnych lub pod drzewami. Co jakiś czas wychodzi na powierzchnię, aby się wygrzewać w słońcu. Po intensywnych opadach deszczu amfisbena również opuszcza swoje schronienie, aby uniknąć utonięcia w zalanych korytarzach. Potrafi poruszać się zarówno do przodu, jak i do tyłu. Jej ciało pokrywają łuski ułożone w pierścienie, a sąsiednie segmenty łączą mięśnie, które mogą się kurczyć lub rozciągać. Amfisbena porusza się w linii prostej, wykonując ruchy robaczkowe. Wysunięta do przodu część ciała zakotwicza się w glebie, a silne mięśnie podciągają resztę ciała. Może także poruszać się poprzez kurczenie i rozciąganie ciała lub wykonując boczne, falujące ruchy. Amfisbena ryje korytarze używając swojej głowy jako narzędzia. Jest ona także skutecznym myśliwym, które wykrywa ofiary głównie za pomocą słuchu. Żywi się małymi kręgowcami oraz bezkręgowcami, w tym owadami i dżdżownicami. Posiada mocne szczęki i ostre zęby; w górnej szczęce znajduje się 5–6 zębów po każdej stronie, a na środku 1 ząb, który podczas zamknięcia pyska pasuje między duże zęby żuchwy. Gdy złapie większą ofiarę, mocno zaciska szczęki, a ostre zęby odcinają fragmenty zdobyczy. Naukowcy uważają, że dieta amfisbany może się zmieniać w zależności od pory roku. Gad ten ma wielu wrogów naturalnych, w tym ptaki, małe ssaki, świnie i małpy. Niektóre gatunki węży wyspecjalizowały się w podziemnym polowaniu na amfisbeny. W obronie, amfisbena może odrzucić ogon, który nie regeneruje się, jednak rana po nim szybko się goi. Pożywia się małymi kręgowcami, bezkręgowcami i owadami.

Rozmnażanie

Amfisbeny są w większości jajorodne (z wyjątkiem trzech gatunków). Metody rozmnażania tych zwierząt pozostają nieznane, podobnie jak liczba jaj składanych przez samice oraz czas inkubacji. Samce mają parzysty narząd kopulacyjny w kształcie kieszeni, który podczas kopulacji jest wynicowywany na zewnątrz. Samica składa jaja i nie opiekuje się nimi. Młode amfisbeny wykluwają się, przebijając skorupkę jaja za pomocą zęba jajowego, który rośnie na wewnętrznej stronie górnej szczęki i wygina się na zewnątrz. Z czasem zostaje on zastąpiony normalnym zębem. Jak wszystkie gady, amfisbeny linieją w trakcie wzrostu, zrzucając zbyt ciasną skórę w całości.