Amfibolia i amfibologia
Amfibolia (z greckiego ἀμφιβολία – atak z dwóch stron) oraz amfibologia (greckie „dwuznaczność” pochodzące od amphibállein „rozrzucać, wątpić”, z amphí „z obu stron” i bállein „rzucać, ciskać”) to rodzaj błędu logicznego, który polega na wieloznaczności wypowiedzi. Jest to także znane jako wieloznaczność składniowa. Amfibolia występuje, gdy zdanie można interpretować na co najmniej dwa sposoby, co wynika z jego niepoprawnej składni. Przykłady ilustrujące ten błąd to:
- Tabliczka: Stały nadzór kamer.
- Interpretacja: Nie jest jasne, czy to kamery sprawują nadzór, czy też są one poddawane nadzorowi.
- Przykład: Zaginął piesek z zakręconym ogonkiem, do którego była bardzo przywiązana jego właścicielka.
- Interpretacja: Można odnieść wrażenie, że to właścicielka była przywiązana do ogonka, mimo że chodzi o jej przywiązanie do psa.
- Zdanie: Poszukiwanie źródeł zakazu zabijania może wytłumaczyć, na czym polega jego zło.
- Wątpliwość: W zdaniu „jego” można przypisać do „poszukiwania”, „zakazu” lub „zabijania”, a powinno jednoznacznie odnosić się do „zabijania”.
Amfibologia jest czasami wykorzystywana celowo w literaturze. Należy ją odróżnić od ekwiwokacji.
Przypisy
Bibliografia
Witold Marciszewski (red.), Mała encyklopedia logiki, wyd. 2 rozszerzone, Wrocław, Ossolineum, 1988 (pierwsze wyd. 1970) ISBN 83-04-01327-4
