Amfiaraos w Mitologii Greckiej
Amfiaraos to postać znana jako wieszczek oraz tłumacz snów w mitologii greckiej. Był on synem Ojklesa oraz Hypermnestry, a także ojcem Eurydyki, Amfilochosa i Alkmeona. W niektórych przekazach wspomina się również, że miał synów o imionach Tiburtus, Koras i Katillus. Amfiaraos cieszył się szczególnym uznaniem u Zeusa oraz Apollo.
Był wojownikiem i wodzem, którego cechowały uczciwość, męstwo oraz pobożność. Uczestniczył w znanym polowaniu na dzika kalidońskiego, gdzie walczył z łukiem w ręku. W trakcie sporów, które miały miejsce na początku jego rządów w Argos, zabił ojca Adrasta, Talaosa, a następnie wypędził Adrasta. Po tym wydarzeniu stał się władcą Argos razem z Adrastosem, z którym pojednał się po długich konfliktach. Amfiaraos czynił to szczerze, ale Adrastos nadal żywił do niego urazę. Później Adrastos oddał mu rękę swojej siostry, Eryfili, której obaj mężczyźni przyznali prawo do rozstrzygania przyszłych sporów między nimi. Niestety, ta ugoda doprowadziła do jego tragicznej śmierci.
Adrastos obiecał Polinikowi, że przywróci go na tron w Tebach. Poprosił szwagra o udział w wyprawie, jednak Amfiaraos, dzięki swojemu darowi jasnowidzenia, znał tragiczne zakończenie tej misji i próbował odwieść Adrasta od tego zamiaru. Polynejkes, na sugestię Ifisa, podarował Eryfili naszyjnik Harmonii. Przekupiona tym podarunkiem Eryfili, jako rozjemczyni w sporach, stanęła po stronie Adrasta. Amfiaraos, wbrew swojej woli, musiał wyruszyć na wyprawę siedmiu przeciw Tebom. Przed wyruszeniem kazał swoim synom obiecać, że pomszczą go, zabijając matkę i organizując drugą wyprawę przeciw Tebom, która miała być zwycięska.
Podczas przechodzenia przez Nemeę, członkowie wyprawy poprosili Hypsipyle, niewolnicę opiekującą się synem króla, Ofeltesem, o wskazanie źródła wody, aby mogli zaspokoić pragnienie. Hypsipyle na chwilę położyła dziecko obok źródła, a wąż, który je strzegł, oplótł je i zadusił. Amfiaraos przewidział, że to zły omen: wyprawa zakończy się klęską, a wodzowie zginą. Uczestnicy wyprawy wzięli udział w igrzyskach ku czci Ofeltesa, które nazwano później nemejskimi. Amfiaraos zdobył nagrody w skoku oraz rzucie dyskiem. Dzięki swojej mądrości uzyskał przebaczenie rodziców Ofeltesa dla Hypsipyle.
Amfiaraos odegrał również znaczącą rolę w walkach w Tebach. Gdy jeden z siedmiu, Tydeus, został ranny przez Melanipposa, Amfiaraos zabił Melanipposa, odciął mu głowę i przyniósł ją Tydeusowi. Ten, w zamieszaniu, rozłupał ją i zjadł mózg. W obliczu niebezpieczeństwa Amfiaraos uciekł na brzeg Ismenosa, ale gdy już go doganiał Periklymenos, Zeus jednym ciosem piorunu rozwarł ziemię, pochłaniając Amfiaraosa, jego konie, rydwan i woźnicę. Po jego śmierci czczono go między innymi w Argos oraz Oroposie w Attyce, gdzie miał się objawić jako bóg wynurzający się spod ziemi.
Bibliografia
- Graves R., Mity greckie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1982, ISBN 83-06-02284-X
- Grimal P., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 1987, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, ISBN 83-04-01069-0
