Amestris – historia królowej Persji
Amestris lub Amastris (najprawdopodobniej od staroperskiego *Amāstrī- „Silna kobieta”, gdzie *ama- oznacza „siłę, silnego”, a *strī- „kobietę”) była żoną Kserksesa I, króla Persji, oraz matką Artakserksesa I.
Amestris była córką Otanesa, jednego z siedmiu zdrajców, którzy zamordowali perskiego króla Gaumatę (22 września 522 r. p.n.e.). Po tym wydarzeniu rozpoczęło się panowanie Dariusza I Wielkiego. Zgodnie z relacjami Herodota, Otanes ożenił się z siostrą Dariusza, podczas gdy Dariusz pojął za żonę jego córkę, Fedymię. Z tego małżeństwa urodziła się Amestris.
Po śmierci Dariusza w 486 r. p.n.e. Amestris poślubiła swojego następcę, księcia Kserksesa I, mając wówczas około trzydziestu lat. Herodot przedstawia królową jako okrutną tyrankę:
“Zostałem poinformowany, że Amastris, żona Kserksesa, kiedy się zestarzała, zapragnęła przywrócić sobie młodość. Modliła się o to do bogów, którzy w końcu zesłali jej przepowiednię mówiącą, że powinna złożyć ofiarę ziemi – grzebiąc żywcem czternaścioro perskich dzieci, chłopców stojących u progu męstwa.” (Dzieje, VII).
Jednak ta anegdota wydaje się być fikcyjna, ponieważ znane źródła wskazują, że w perskiej religii nie stosowano ofiar ludzkich.
Gdy lekarz Apolonides, pod pretekstem leczenia, zbliżył się do jej córki Amytis, królowa skazała go na dwa miesiące tortur. Po śmierci Amytis lekarz został pogrzebany żywcem.
Zgodnie z relacjami Herodota, gdy Kserkses powrócił z wojen grecko-perskich, zakochał się w Artaynte, żonie jednego ze swoich synów, księcia Dariusza. W zamian za swoje względy Artaynte zażądała kunsztownego płaszcza, który Amestris utkała dla Kserksesa. Gdy królowa dowiedziała się o tym podarunku, podejrzewała zdradę. Jednak swoją zemstę wywarła nie na Artaynte, lecz na jej matce, którą kazała brutalnie okaleczyć, uważając, że to ona jest odpowiedzialna za związek córki z Kserksesem. Masistes, ojciec Artaynte i brat Kserksesa, postanowił wystąpić przeciwko swojemu królowi i bratu, lecz nie odniósł sukcesu (Herodot, Dzieje, IX).
Amestris pozostała wpływowa również po śmierci swojego męża, a zmarła w podeszłym wieku, w 440 r. p.n.e.
Na podstawie podobieństwa imion oraz genealogii, badacze sugerują, że Amestris mogła być pierwowzorem biblijnej Estery. Wilson wskazuje, że „Amestris” i „Estera” mogą pochodzić od akadyjskiego słowa Ammi-Isztar lub Ummi-Isztar. Z kolei Hoschander przedstawia alternatywną teorię, według której imię Estery ma swoje korzenie w Isztar-udda-sha („Isztar jest jej światłem”), opierając się na podobieństwie brzmienia słów hebrajskich i hetyckich.
== Przypisy ==
