Okręty podwodne typu C
Okręty podwodne typu C to amerykańskie jednostki o konstrukcji jednokadłubowej, które pojawiły się na początku XX wieku. Oprócz pięciu jednostek zbudowanych w Fore River Shipyard dla amerykańskiej marynarki, stocznia Whitehead and Company Torpedo and Machine Works w Rijece skonstruowała trzy okręty tego typu dla marynarki wojennej Austro-Węgier (Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine).
Konstrukcja
Okręty te były powiększoną wersją wcześniejszych jednostek jednokadłubowych. Typ okrętów podwodnych opracowany przez Lawrence’a Speara wprowadził maszynownię z dwoma wałami napędowymi, co znacząco zwiększyło zasięg jednostek. W trakcie służby okręty amerykańskie zyskały dodatkowy peryskop.
Podzespoły do budowy pierwszych dwóch jednostek austro-węgierskich zostały wyprodukowane i dostarczone przez Electric Boat, natomiast montaż tych jednostek miał miejsce w Rijece. Trzecia austro-węgierska jednostka była efektem własnej inicjatywy Whiteheada, który, nie znajdując innego nabywcy, sprzedał okręt marynarce austro-węgierskiej tuż przed wybuchem I wojny światowej. Po zatonięciu okrętu w 1917 roku i jego remoncie, austro-węgierski SM U-5 zyskał dużą nadbudówkę z kioskiem oraz działo kal. 75 mm.
Służba
Amerykańskie okręty typu C działały w ramach atlantyckiej flotylli okrętów podwodnych do połowy 1913 roku, kiedy to zostały przeniesione do bazy w Guantanamo na Kubie. Na początku 1914 roku przepłynęły do strefy Kanału Panamskiego, gdzie pozostawały w służbie aż do końca 1919 roku.
Przed wybuchem I wojny światowej okręty austro-węgierskie były wykorzystywane do szkolenia załóg. Po rozpoczęciu wojny U-6 zatonął 13 maja 1916 roku, wpadając w sieć przeciwpodwodną w porcie w Otranto. Z kolei 12 sierpnia 1916 roku U-12 wszedł na minę podczas próby przedostania się do portu w Wenecji i również zatonął. 16 maja 1917 roku U-5 również uległ eksplozji miny, jednak został wydobyty, wyremontowany i wznowił służbę, a następnie został przekazany Włochom jako część reparacji i pocięty na złom w 1920 roku.
Bibliografia
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). ABC-CLIO, marzec 2007, s. 156. ISBN 1-85109-563-2.
- Norman Polmar: The American submarine. Annapolis, Md.: Nautical Aviation Pub. Co. of America, 1981. ISBN 0-933852-14-2. Brak numerów stron w książce.
