Amerykanie pochodzenia rumuńskiego
Amerykanie o rumuńskim pochodzeniu (rum. Român American) to osoby, które są obywatelami lub rezydentami Stanów Zjednoczonych, a ich przodkowie pochodzą z Rumunii, bądź też są imigrantami z tego kraju. Według spisu ludności z 2005 roku, 367 310 Amerykanów zadeklarowało rumuńskie pochodzenie jako swoje główne, natomiast 462 526 osób wskazało częściowe korzenie rumuńskie. Taki podział wynika z faktu, że większość ludzi w Stanach Zjednoczonych ma mieszane pochodzenie, a w cenzusie często deklarują to, co uważają za najważniejsze. Przykładem jest Matt Stone, współtwórca kreskówki South Park, który, mając żydowską matkę i irlandzkiego ojca, określa się jako amerykański Żyd (ang. Jewish American).
Inne źródła, takie jak Romanian-American Network, szacują, że około 1 200 000 Amerykanów ma rumuńskie korzenie. Różnice w tych danych mogą wynikać z tego, że Romanian-American Network uwzględnia osoby, które mają rumuńskich przodków, ale nie identyfikują się z tym pochodzeniem, lub ich przodkowie pochodzili z Rumunii, ale nie byli Rumunami (np. Żydami). Liczba Amerykanów rumuńskiego pochodzenia różni się w zależności od przyjętych kryteriów oraz źródeł.
Historia
Imigracje Rumunów do Stanów Zjednoczonych miały miejsce głównie w drugiej połowie XIX wieku. Osoby te migrowały przede wszystkim z terenów pod kontrolą Austro-Węgier, takich jak Transylwania, Banat, Bukowina, Kriszany oraz Marmarosz.
Część imigrantów nie planowała wyjazdu na stałe i po osiągnięciu sukcesu wracała do Europy. Ci, którzy decydowali się na stałe osiedlenie, często wybierali regiony przemysłowe, zwłaszcza miasta nad Wielkimi Jeziorami (jak Chicago, Detroit, Cleveland). Warto również zauważyć, że imigranci z terenów Małej Rumunii, które były zamieszkane przez Rumunów, ale nie znajdowały się pod kontrolą Austro-Węgier, głównie rumuńscy Żydzi, osiedlali się w Nowym Jorku. W latach 1881–1914 około 75 000 Żydów opuściło Rumunię, z czego większość emigrowała do USA.
W okresie międzywojennym liczba etnicznych Rumunów przybywających do Stanów Zjednoczonych znacznie się zmniejszyła, co było efektem rozwoju gospodarki rumuńskiej. Wzrosła natomiast liczba imigrantów żydowskich z Rumunii, co było spowodowane nasilającymi się działaniami faszystów, takimi jak Żelazna Gwardia.
Kolejne fale migracyjne Rumunów miały miejsce w związku z przejęciem władzy przez komunistów oraz pogarszającą się sytuacją gospodarczą i polityczną w kraju.
W spisie ludności z 2000 roku 340 000 Amerykanów w wieku powyżej 5 lat (około 0,11% całej populacji USA) zadeklarowało znajomość języka rumuńskiego, co uplasowało ten język na 21. pozycji wśród najczęściej używanych języków w Stanach Zjednoczonych.
Rozmieszczenie
Amerykanie rumuńskiego pochodzenia zamieszkują prawie wszystkie stany, jednak najwięcej ich znajduje się na wschodzie i północnym wschodzie kraju. Najliczniejsze społeczności występują w Michigan, Ohio, Illinois oraz Nowym Jorku. Większe grupy żyją również w Georgii, na Florydzie, w Alabamie, Arizonie oraz Kalifornii.
Kultura
Kultura rumuńska w Stanach Zjednoczonych uległa silnym wpływom amerykańskim na skutek asymilacji imigrantów, ale jest nadal kultywowana przez społeczność rumuńskich Amerykanów. Jej ślady można dostrzec w wielu dziedzinach: istnieją rumuńskie gazety, kościoły, restauracje, zespoły muzyczne oraz wiele innych inicjatyw. Wśród organizacji aktywnie działających na rzecz społeczności jest Romanian-American Congress. Świątynie rumuńskiego kościoła prawosławnego są obecne praktycznie w każdym dużym mieście. Wiele amerykańskich Rumunów, oprócz języka angielskiego, zna także język swoich przodków.
Przypisy
Bibliografia
Wertsman, Vladimir. The Romanians in America, 1748–1974: A Chronology and Factbook. Dobbs Ferry, Nowy Jork: Oceana Publications, 1975.
Hațegan, Vasile. Romanian Culture in America. Cleveland, Ohio: Cleveland Cultural Center, 1985.
Eugene S. Raica, Alexandru T. Nemoianu. History of the „United Romanian Society”. Southfield, Michigan: The Society, 1995.
Alexandru T. Nemoianu. Tărâmuri: între Banat și America. Cluj-Napoca: Editura Limes, 2003.
Sasu, Aurel. Comunitățile românești din Statele Unite și Canada. Cluj-Napoca: Editura Limes, 2003.
