American Horror Story

American Horror Story

American Horror Story to amerykański serial telewizyjny, łączący w sobie elementy horroru, dreszczowca oraz dramat. Powstał w 2011 roku z inicjatywy Ryana Murphy’ego oraz Brada Falchuka dla stacji FX, która rozpoczęła jego emisję 5 października 2011 roku. W Polsce serial zadebiutował 12 listopada 2011 roku na kanale Fox. Produkcja jest wspólnym dziełem 20th Century Fox Television, Ryan Murphy Productions oraz Brad Falchuk Teley-Vision. Serial stanowi pierwszą część franczyzy medialnej American Story, obok American Crime Story, American Horror Stories i American Sports Story.

American Horror Story przyjmuje formę antologii, gdzie każdy sezon to odrębny miniserial z własną fabułą, postaciami i podtytułem. W 2014 roku Ryan Murphy ogłosił, że sezony są ze sobą fabularnie powiązane. Od czwartego sezonu pojawiają się odniesienia do wcześniejszych odcinków, w tym powroty niektórych bohaterów. Wspólnym elementem jest obsada, która często występuje w różnych rolach w kolejnych sezonach. Żaden z aktorów nie wystąpił we wszystkich dotychczasowych dziewięciu sezonach, a jedynie Evan Peters, Sarah Paulson i Lily Rabe pominęli tylko jeden sezon.

Pierwszy sezon, Murder House, opowiada o mieszkańcach nawiedzonego domu. Drugi sezon, Asylum, rozgrywa się w szpitalu psychiatrycznym prowadzonym przez Kościół katolicki. Trzeci sezon, Sabat, skupia się na czarownicach. Czwarty sezon, Freak Show, przedstawia cyrk z osobami z deformacjami. Akcja piątego sezonu, Hotelu, toczy się w nawiedzonym hotelu. W szóstym sezonie, Roanoke, bohaterowie są prześladowani przez duchy kolonii Roanoke. Siódmy sezon, Kult, opisuje działalność sekty. Ósmy sezon, Apokalipsa, ukazuje apokalipsę wywołaną przez Antychrysta. Dziewiąty sezon, 1984, rozgrywa się w obozie letnim, a dziesiąty sezon, Podwójny seans, przedstawia narkotyk wywołujący żądzę picia krwi oraz kosmitów.

American Horror Story zdobył uznanie krytyków, zdobywając ponad siedemdziesiąt nagród, w tym szesnaście Emmy i dwa Złote Globy. Po pierwszych czterech sezonach serial był nominowany do Emmy w kategorii najlepszego miniserialu. Szczególne uznanie zdobyła obsada – Emmy za swoje występy otrzymali Jessica Lange (dwukrotnie), James Cromwell oraz Kathy Bates, natomiast Złoty Glob przypadł Lange i Lady Gadze. Od początku emisji serial cieszy się dużą publicznością, gromadzącą kilka milionów widzów podczas premier w FX, a w 2021 roku rozpoczęła się emisja jego spin-offu, American Horror Stories.

Fabuła

Sezon 1: Murder House

Akcja sezonu toczy się głównie w latach 2011–2012 w Los Angeles. Rodzina Harmonów: Ben, jego żona Vivien i nastoletnia córka Violet przeprowadzają się z Bostonu do nawiedzonego domu. Vivien próbuje wybaczyć mężowi zdradę z Hayden McClaine, a kilka dni po przeprowadzce zachodzi w ciążę z bliźniakami. Ben, który pracuje jako psychiatra, przyjmuje pacjentów w domu, w tym nastolatka Tate’a Langdona, który nawiązuje związek z Violet. Harmonowie są nękani przez wścibską sąsiadkę, Constance Langdon, oraz przez duchy Hayden i Larry’ego Harvey’a, a na posesji doświadczają niesamowitych zjawisk. Z czasem odkrywają, że dom jest nawiedzony przez duchy wszystkich, którzy w nim zmarli.

Sezon 2: Asylum

Akcja sezonu rozgrywa się głównie w latach 1964–1965 w Massachusetts, w szpitalu psychiatrycznym Briarcliff, zarządzanym przez prałata Timothy’ego Howarda. W skład personelu wchodzą zakonnice Jude Martin i Mary Eunice McKee oraz lekarz Arthur Arden. W okolicy działa seryjny morderca, znany jako Krwawa Twarz, brutalnie mordujący kobiety. W szpitalu zostają umieszczeni Kit Walker, niesłusznie oskarżony o zbrodnie Krwawej Twarzy, oraz dziennikarka Lana Winters. Odkrywają, że personel stosuje kontrowersyjne metody leczenia, takie jak terapia elektrowstrząsowa, a Arden przeprowadza eksperymenty na pacjentach. Grupa zdrowych psychicznie pacjentów: Kit, Lana, Grace Bertrand i Shelley, stara się uciec z Briarcliff, podczas gdy siostra Mary Eunice zostaje opętana przez Diabła, a siostra Jude prowadzi śledztwo w sprawie Ardena.

Sezon 3: Sabat

Akcja sezonu toczy się głównie w latach 2013–2014 w Nowym Orleanie, gdzie funkcjonuje sabat czarownic pod przewodnictwem Fiony Goode. Jej córka, Cordelia Foxx, prowadzi szkołę dla młodych czarownic, w której uczą się Zoe Benson, Madison Montgomery, Queenie i Nan. Fiona, nie mogąc pogodzić się ze starością, poszukuje sposobów na zdobycie długowieczności i spiskuje przeciwko innym czarownicom. Zoe i Madison próbują przywrócić do życia zabitego Kyle’a Spencera, a czarownica Misty Day stara się pomóc mu odzyskać sprawność. W Nowym Orleanie żyją również dwie wrogie sobie kobiety, Delphine LaLaurie i królowa voodoo Marie Laveau, a wrogość między sabatem a obozem voodoo narasta. Obie strony stają się celem ataków łowców czarownic.

Sezon 4: Freak Show

Akcja sezonu rozgrywa się głównie w latach 1952–1953 w Jupiter na Florydzie, gdzie funkcjonuje Gabinet Osobliwości prowadzony przez Elsę Mars. Trupa cyrkowa składa się z osób z deformacjami ciała, takich jak bliźniaczki Bette i Dot Tattler, Ethel Darling, Jimmy Darling, Dell Toledo oraz jego żona Desiree Dupree. Postacie zmagają się z wewnętrznymi konfliktami oraz prześladowaniami ze strony społeczeństwa. W mieście mieszka także psychicznie niezrównoważony Dandy Mott, a dwoje naukowców, Stanley i Maggie Esmeralda, planuje porwanie jednego z członków trupy w celu umieszczenia go w muzeum jako eksponat.

Sezon 5: Hotel

Akcja sezonu toczy się głównie w 2015 roku w Los Angeles. W hotelu Cortez mieszka Elizabeth Johnson, wampirzyca, co wiąże się z darem długowieczności. Personel hotelu to między innymi Iris i transgenderyczna barmanka Liz Taylor. W Cortezie przebywają także duchy osób, które zmarły w hotelu, w tym seryjny morderca i założyciel hotelu, James Patrick March, oraz Sally McKenny. Detektyw John Lowe prowadzi śledztwo dotyczące seryjnego mordercy, który inspirował się Dekalogiem. Po separacji z żoną, Alex, wprowadza się do hotelu, gdzie zaczyna doświadczać zjawisk paranormalnych. Elizabeth ma związki z Donovanem, Tristanem Duffym oraz nowym właścicielem hotelu, Willem Drakiem, i nieustannie rozpamiętuje swojego tragicznie zmarłego ukochanego, Rudolfa Valentino. Jej była partnerka, Ramona Royale, pragnie się zemścić za dawne rany.

Sezon 6: Roanoke

Akcja sezonu toczy się głównie w latach 2014–2016 w Karolinie Północnej. Matt Miller, jego żona Shelby oraz siostra Lee Harris wprowadzają się do nowego domu, który okazuje się być nawiedzony przez duchy kolonistów z XVI wieku. Są także prześladowani przez leśną czarownicę Scáthach i kanibalistyczną rodzinę Polków. Po ucieczce z Karoliny Północnej występują w paradokumentalnym programie Koszmar z Roanoke, a producent Sidney Aaron James planuje reality show Powrót do Roanoke: Trzy dni w piekle, w którym Millerowie oraz ekipa telewizyjna będą musieli zmierzyć się z duchami kolonistów i innymi zagrożeniami.

Sezon 7: Kult

Akcja sezonu rozgrywa się głównie w latach 2016–2018 w fikcyjnej miejscowości Brookfield Heights w Michigan. Wybór Donalda Trumpa na prezydenta USA wywołuje u Ally Mayfair-Richards zaburzenia lękowe, które stara się leczyć u psychiatry Rudy’ego Vincenta. Kai Anderson, zafascynowany wynikami wyborów, postanawia kandydować do rady miasta i tworzy sektę, do której dołącza żona Ally, Ivy. Członkowie sekty, przebrani za klauny, dokonują morderstw, aby zastraszyć społeczeństwo i zdobyć poparcie dla Kaiego. Równocześnie Kai i jego zwolennicy prześladują Ally, która cierpi na lęk przed klaunami, a Kai brutalnie wymusza posłuszeństwo od swoich wyznawców.

Sezon 8: Apokalipsa

Akcja sezonu toczy się głównie w latach 2017–2021 w Hawthorne w Kalifornii i Nowym Orleanie. Cordelia Goode jest Najwyższą czarownic z trzeciego sezonu. Do sabatu dołącza Michael Langdon, syn Tate’a i Vivien z pierwszego sezonu, który odkrywa, że ma magiczną moc równą Najwyższej. Gdy Madison Montgomery odkrywa, że Michael jest Antychrystem, czarownice postanawiają go pokonać. Michael, wspierany przez Miriam Mead i królową voodoo Dinah Stevens, doprowadza do apokalipsy, a grupa ocalałych zamieszkuje w podziemnym schronie Placówka 3, zarządzanym przez Wilheminę Venable.

Sezon 9: 1984

Akcja sezonu toczy się głównie w latach 1984–1989 w Kalifornii. Brooke Thompson, Xavier Plympton, Chet Clancy, Ray Powell oraz Montana Duke zaczynają pracę jako opiekunowie na obozie Redwood, zarządzanym przez Margaret Booth. Seryjny morderca Benjamin Richter, który wcześniej popełnił masakrę w obozie, ucieka z zakładu psychiatrycznego, a na teren obozu przybywa Richard Ramirez, pragnący zabić Brooke. Część bohaterów zostaje zabita i staje się duchami obozu, a inni próbują przeżyć. Po kilku latach Margaret organizuje festiwal muzyczny, a Brooke, Donna i Benjamin chcą wykorzystać tę okazję do zemsty.

Sezon 10: Podwójny seans

Sezon dziesiąty jest podzielony na dwie części, które przedstawiają odrębne historie, zatytułowane Red Tide i Death Valley.

Sezon 11: NYC

Jedenasty sezon, noszący tytuł NYC, rozgrywa się w Nowym Jorku lat 80. XX wieku i koncentruje się na serii zabójstw wymierzonych w gejów oraz na pojawieniu się wirusa AIDS.

Geneza i produkcja

Pomysł

American Horror Story został stworzony przez Ryana Murphy’ego i Brada Falchuka, którzy wcześniej współpracowali nad serialem Glee emitowanym przez Fox. Koncepcja American Horror Story narodziła się przed rozpoczęciem prac nad Glee. Murphy pragnął odejść od dotychczasowych schematów twórczych.

Twórcy od samego początku założyli, że każdy sezon będzie miał inną fabułę. John Landgraf, prezes FX, podkreślił, że pomysł na serial antologiczny, łączący miniseriale z stałą obsadą, okazał się przełomowy i niezwykle popularny, wyznaczając nowy trend.

Produkcja

W lutym 2011 roku FX ogłosiło zamówienie pilotażowego odcinka American Horror Story, stworzonego przez Murphy’ego i Falchuka. Produkcję wykonawczą prowadzili Murphy, Falchuk i Dante Di Loreto, a prace ruszyły w kwietniu tego samego roku. W lipcu FX zatwierdziło pilot, a American Horror Story stało się serialem. W październiku stacja zamówiła drugi sezon, w listopadzie 2012 roku – trzeci, w listopadzie 2013 roku – czwarty, w październiku 2014 roku – piąty, a w listopadzie 2015 roku – szósty. W październiku 2016 roku FX zamówiło sezon siódmy, a w styczniu 2017 roku – sezony ósmy i dziewiąty. Serial został przedłużony o dziesiąty sezon w sierpniu 2018 roku. Produkcją zajmują się Brad Falchuk Teley-Vision oraz Ryan Murphy Productions we współpracy z 20th Century Fox Television.

Zdjęcia

Zdjęcia do odcinka pilotażowego odbyły się w domu zbudowanym w 1910 roku w dzielnicy Country Club Park w Los Angeles. Budynek, zaprojektowany w stylu Tudor i gotyckim, był własnością Alfreda Rosenheima, prezesa oddziału American Institute of Architects. Dla potrzeb zdjęć do pozostałych odcinków Murder House w studiu Paramount Pictures zbudowano wierną replikę domu. Zdjęcia do Asylum również odbyły się w tym samym studiu, a zewnętrzną część szpitala Briarcliff przedstawiał budynek sądu w Santa Ana w Kalifornii. Sceny plenerowe kręcono w dolinie Hidden Valley w hrabstwie Ventura. Dla dwóch kolejnych sezonów przeniesiono produkcję do Nowego Orleanu. Zdjęcia do Hotelu odbywały się ponownie w studiu w Los Angeles, a zewnętrzną część hotelu Cortez przedstawiał James Oviatt Building. Roanoke kręcono w lesie w Calabasas oraz Malibu Hills, gdzie wzniesiono dom, który później zburzono. Zdjęcia do Kultu realizowano w miejscowości Orange w Kalifornii.

Obsada i bohaterowie

Obsada główna

Kolor biały oznacza zapowiedziany występ w niesprecyzowanej roli.

Liczba występów

Aktorzy, którzy wystąpili w co najmniej czterech sezonach:

  • 9: Evan Peters, Sarah Paulson, Lily Rabe
  • 8: Frances Conroy
  • 6: Denis O’Hare
  • 5: Angela Bassett, Kathy Bates, Jamie Brewer, Jessica Lange, John Carroll Lynch, Adina Porter, Emma Roberts, Finn Wittrock
  • 4: Taissa Farmiga, Leslie Grossman, Cheyenne Jackson, Billie Lourd, Dylan McDermott, Gabourey Sidibe, Mare Winningham

Lista odcinków

Oglądalność w Stanach Zjednoczonych

Nagrody i nominacje

Serial zdobył wiele nagród, w tym szesnaście Emmy, dwa Złote Globy, Nagrodę Gildii Aktorów Ekranowych, cztery Critics’ Choice Television Awards, Nagrodę Brama Stokera oraz trzy Satelity. Spośród siedmiu dotychczasowych sezonów, cztery były nominowane do Emmy w kategorii najlepszego miniserialu, a trzy do Złotych Globów (dla najlepszego serialu dramatycznego lub miniserialu). Najczęściej nagradzanym sezonem jest Freak Show (17 nagród), a najczęściej nominowanymi są Freak Show i Asylum (po 56 nominacji). Jessica Lange zdobyła najwięcej nagród (8) oraz nominacji (25) spośród członków obsady, w tym dwie Emmy, Złoty Glob oraz Nagrodę Gildii Aktorów Ekranowych. James Cromwell i Kathy Bates również otrzymali Emmy za role drugoplanowe, natomiast Lady Gaga zdobyła Złoty Glob za rolę pierwszoplanową.

American Horror Stories

W maju 2020 roku Ryan Murphy ogłosił plany realizacji spin-offu serialu pod tytułem American Horror Stories. Produkcja również jest antologią, lecz każdy odcinek (a nie sezon) przedstawia odrębną historię. Serial jest produkowany przez 20th Television dla stacji FX, a jego odcinki są premierowo dostępne w serwisie strumieniowym Hulu w ramach usługi FX on Hulu. Premiera miała miejsce 15 lipca 2021 roku.

Zobacz też

Przypisy

Uwagi

Linki zewnętrzne

Przeczytaj u przyjaciół: