American Gothic
American Gothic to obraz olejny stworzony przez Granta Wooda w 1930 roku. Dzieło przedstawia farmera trzymającego widły oraz młodszą kobietę, prawdopodobnie jego żonę lub córkę, stojących przed domem zbudowanym w stylu neogotyckim. Obraz ten jest uznawany za jeden z najbardziej rozpoznawalnych dzieł amerykańskich XX wieku.
Tworzenie
W 1930 roku Grant Wood, amerykański malarz, który zdobywał wykształcenie w Europie, zauważył w Eldon w stanie Iowa niewielki, biały dom w stylu neogotyckim. Postanowił namalować go razem z „ludźmi, którzy według mnie powinni tam mieszkać”. Poprosił swoją siostrę Nan o pozowanie do roli kobiety, ubierając ją w typowy sztywny fartuch z XIX wieku. Modelem do postaci męskiej był dentysta Wooda, doktor Byron McKeeby. Oboje zostali namalowani oddzielnie i nigdy nie pozowali razem przed domem. Ich postawy były inspirowane zdjęciami z końca XIX wieku.
Przyjęcie
Wood zgłosił swoje dzieło do konkursu zorganizowanego przez Art Institute of Chicago. Sędziowie określili je jako „komiczną walentynkę”, jednak jeden z mecenasów przekonał ich do przyznania obrazu brązowego medalu oraz nagrody pieniężnej w wysokości 300 dolarów. Muzeum zakupiło obraz, który jest przechowywany tam do dziś. American Gothic szybko zyskał popularność w prasie, w tym w wydawanej w Cedar Rapids gazecie The Gazette. Czytelnicy byli oburzeni przedstawieniem ich jako „wynędzniałych, ponurych purytańskich fundamentalistów”, co spowodowało, że Wood zaczął otrzymywać listy z pogróżkami. Malarz odpowiadał na krytykę, twierdząc, że obraz nie odnosi się do konkretnych mieszkańców Iowy, lecz do ogółu Amerykanów. Jego siostra, zażenowana tym, że została przedstawiona jako żona kogoś znacznie starszego, twierdziła, że postaci na obrazie to ojciec z córką. Wood nie wyraził się jednoznacznie na ten temat. Krytycy, którzy pozytywnie przyjęli dzieło, tacy jak Gertrude Stein i Christopher Morley, również sądzili, że miało ono być satyrą na życie amerykańskiej prowincji, wpisując się w nurt zapoczątkowany przez powieści autorów, takich jak Sherwood Anderson, Sinclair Lewis czy Carl Van Vechten.
W obliczu wielkiego kryzysu obraz zaczął być postrzegany jako symbol niezłomności amerykańskiego ducha. Wood sam zaczął popierać to podejście, odcinając się od swojej młodości w Paryżu i nawiązując znajomości z malarzami, takimi jak John Steuart Curry czy Thomas Hart Benton, którzy sprzeciwiali się dominacji artystycznych elit z Wschodniego Wybrzeża. Znana stała się jego wypowiedź z tego okresu, w której stwierdził: „wszystkie dobre pomysły, jakie miałem w swoim życiu, przyszły mi do głowy podczas dojenia krów”. To podejście zainspirowało pierwszą znaną parodię dzieła, która powstała w postaci zdjęcia autorstwa Gordona Parksa, przedstawiającego sprzątaczkę na tle flagi USA.
Parodie
American Gothic zdobył kultowy status w Stanach Zjednoczonych; był wielokrotnie przywoływany i parodiowany, między innymi na kartkach pocztowych, w czasopismach, kreskówkach, reklamach, komiksach oraz programach telewizyjnych. Wielu artystów przedstawiało znane pary i budynki w stylistyce obrazu Granta Wooda.
Przypisy
Bibliografia
Steven Biel: American Gothic: A Life of America’s Most Famous Painting. W. W. Norton & Company, 2005. ISBN 0-393-05912-X. Brak numerów stron w książce.
