American Fur Company
American Fur Company to przedsiębiorstwo, które powstało na początku XIX wieku, zajmujące się pozyskiwaniem oraz handlem cennymi futrami dzikich zwierząt, takich jak bobry, gronostaje czy wydry morskie. Futra te były odławiane przez Indian północnoamerykańskich oraz białych traperów i myśliwych, głównie pochodzenia brytyjskiego, francuskiego i amerykańskiego.
Firma została założona w 1808 roku przez Johna Astora, który rozpoczął handel futrami już w 1784 roku, osiągając znaczące zyski ze sprzedaży skór kupcom z Wielkiej Brytanii. Powstanie kompanii było wynikiem raportu z ekspedycji Lewisa i Clarka (1804–1806), co przyczyniło się do wysłania wyprawy do „krainy bobrów” po zachodniej stronie Gór Skalistych. American Fur Company, pozyskująca futra z wschodniej Kanady oraz rejonu Wielkich Jezior, od samego początku stawała w obliczu poważnej konkurencji, jaką stanowiły Kompania Zatoki Hudsona oraz Kompania Północno-Zachodnia, które zawyżały ceny na rynku. Astor miał nadzieję na uruchomienie faktorii futrzarskiej u ujścia rzeki Kolumbia na wybrzeżu Pacyfiku.
W 1809 roku Astor nawiązał kontakty z chińskimi kupcami w Kantonie, którzy oferowali wysokie ceny za skóry wydr morskich, co sprawiło, że wysłanie wyprawy na zachód stało się niezbędne. Aby zrealizować swoje plany, Astor zorganizował dwie ekspedycje – jedną morską, a drugą lądową.
We wrześniu 1810 roku z Nowego Jorku wyruszył statek Tonquin, który, płynąc wokół przylądka Horn, dotarł do celu w marcu następnego roku. Tam grupa cieśli pod kierownictwem Roberta Stuarta przystąpiła do budowy faktorii, nazwanej na cześć fundatora ekspedycji – Astorią. Dowódca statku, kapitan Jonathan Thorn, rozpoczął zakupy futer od okolicznych Indian z plemienia Nuu-chah-nulth. Jednak porywczość Thorna doprowadziła do zerwania przyjaznych stosunków; doszło do ostrej wymiany zdań, w trakcie której kapitan spoliczkował wodza. W wyniku gwałtownego starcia Indianie pozabijali większość załogi, a statek został zniszczony w wyniku eksplozji, co uniemożliwiło transport futer drogą morską.
Ekspedycja lądowa również napotkała trudności. Grupę składającą się z 56 białych, wspieranych przez indiańskich przewodników oraz trzech tłumaczy (Marie Dorion, jej mąż Pierre Dorion Młodszy oraz Edward Rose), prowadził przedsiębiorca Wilson Price Hunt, który miał niewielkie doświadczenie w wędrówkach.
Grupa wyruszyła z St. Louis wczesną wiosną 1811 roku, planując podążać śladami Lewisa i Clarka. Jednak obawa przed spotkaniem z nieprzyjaznymi Czarnymi Stopami zmusiła ich do wyboru dłuższej drogi. Po dotarciu do rzeki Snake postanowiono spłynąć nią do Kolumbii, co wymagało zakupu canoe od Indian. Wkrótce jednak rzeka okazała się zbyt rwąca, co doprowadziło do utonięcia kilku uczestników wyprawy. W rezultacie zrezygnowano z trzymania się rzeki, a ekspedycja podzieliła się na kilka grup, które kontynuowały podróż pieszo. Ci, którzy przeżyli, dotarli do Astorii w lutym 1812 roku.
Astoria, jako pierwsze stałe osiedle na północnym zachodzie Ameryki, nie spełniła oczekiwań Astora. Od czerwca 1812 roku Stany Zjednoczone były w stanie wojny z Wielką Brytanią. W obliczu zagrożenia ze strony Royal Navy oraz ryzyka zniszczenia faktorii, ludzie Astora postanowili sprzedać placówkę Kompanii Północno-Zachodniej. Mimo że na mocy traktatu gandawskiego Astoria wróciła do American Fur Company w 1818 roku, Astor stracił zainteresowanie tym kierunkiem działań i skupił się na rejonie Wielkich Jezior.
Wkrótce firma zaczęła osiągać duże zyski na sprzedaży skór bizonich z Wielkich Równin. Dzięki wysiłkom Kennetha McKenzie’go w latach trzydziestych XIX wieku udało się zawrzeć porozumienie z wcześniej nieprzyjaznymi Czarnymi Stopami w kwestii polowań na bizony.
W 1834 roku Astor, przewidując zmiany w modzie w Europie, postanowił sprzedać swoje akcje w American Fur Company. Jak się okazało, miał rację – zapotrzebowanie na futra bobrowe nagle zniknęło. Astor skoncentrował się na handlu nieruchomościami i wkrótce stał się jednym z najbogatszych ludzi w Ameryce.
Bibliografia
Carl Waldman i Jon Cunningham: Encyclopedia of Exploration t.2. New York: Facts On File, Inc., 2004. ISBN 0-8160-4677-8. (ang.). Brak numerów stron w książce
Herman J. Viola: Exploring the West. Washington D.C.: Smithsonian Books, 1988. ISBN 0-8109-0889-1. (ang.). Brak numerów stron w książce
