Amerykańskie Stowarzyszenie Koszykówki
American Basketball Association (ABA) to amerykańska profesjonalna liga koszykówki męskiej, która funkcjonowała w latach 1967–1976 i zakończyła działalność w czerwcu 1976 roku. Liga NBA zyskała wiele dzięki temu, że przez pewien czas musiała stawiać czoła rywalizacji ze strony ABA oraz American Basketball League.
W 1976 roku do NBA dołączyły cztery najsilniejsze oraz najlepiej prosperujące finansowo drużyny: New York Nets, Denver Nuggets, Indiana Pacers i San Antonio Spurs. Pozostałe zespoły zostały rozwiązane. Najlepsi zawodnicy z wygasłych drużyn ABA przeszli do klubów NBA w ramach tzw. dispersal draft, który miał miejsce w sierpniu 1976 roku i składał się z dwóch rund. Z numerem pierwszym wybrano późniejszego członka Koszykarskiej Galerii Sław – Artisa Gilmora.
Pierwszym komisarzem ligi (1967–1969) był znany niegdyś zawodnik George Mikan, a inauguracja rozgrywek miała miejsce 13 października 1967 roku, kiedy to Oakland Oaks pokonali Anaheim Amigos wynikiem 134-129. Pozyskanie Mikana było istotnym atutem dla ligi ABA, gdyż jego reputacja jako byłego zawodnika Minneapolis/L.A. Lakers znacząco uwiarygodniła nowo powstałe rozgrywki. Liga ABA została stworzona przez przedsiębiorcę Dennisa Murphy’ego, który, pomimo niepowodzenia ABL, zdecydował się na utworzenie nowych rozgrywek. ABA zyskała popularność, ponieważ aby założyć zespół w NBA, wymagane było zainwestowanie miliona pięciuset tysięcy dolarów, podczas gdy w ABA można było to zrobić za jedynie pięć tysięcy dolarów.
Aby uczynić mecze bardziej atrakcyjnymi, w ABA stosowano charakterystyczną niebiesko-biało-czerwoną piłkę, nawiązującą do kolorów flagi USA. Liga wprowadziła także konkurs wsadów, który później został skopiowany przez NBA. ABA jest również znana z kultowej piłki w barwach niebiesko-biało-czerwonych. Dzięki tym rozgrywkom NBA zdobyła cenne doświadczenia, nauczyła się promować swoich gwiazd i zrozumiała, że mecze powinny być bardziej efektowne.
W ABA obowiązywały nieco inne zasady niż w NBA, jak np. 30-sekundowy czas na rozegranie akcji (w porównaniu do 24 sekund w NBA) oraz rzut za trzy punkty, który został wprowadzony do NBA dopiero w 1979 roku.
Na przestrzeni 12 drużyn, które brały udział w rozgrywkach ABA, siedem z nich rozegrało pełne 9 sezonów.
O sile ABA świadczy fakt, że 10 z 24 zawodników uczestniczących w meczu gwiazd NBA w 1977 roku pochodziło z tej ligi, a Julius Erving został uznany za MVP tego wydarzenia. Ponadto, 16 byłych graczy ligi trafiło do Koszykarskiej Galerii Sław im. Jamesa Naismitha (stan na styczeń 2019).
W bezpośrednich starciach drużyn NBA i ABA, lepsza okazała się ABA, co potwierdza bilans wygranych meczów 79-76. Podczas gdy NBA bardziej stawiała na rywalizację, ABA koncentrowała się na rozrywce.
Obecnie istnieje liga o tej samej nazwie, która jednak nie ma bezpośredniego związku z ABA funkcjonującą w latach 1967–1976.
Komisarze ABA
- George Mikan 1967–1969
- James Carson Gardner 1969
- Jack Dolph 1969–1972
- Bob Carlson 1972–1973
- Mike Storen 1973–1974
- Tedd Munchak 1974–1975
- Dave DeBusschere 1975–1976
Drużyny ABA
W trakcie dziewięciu sezonów rozgrywek ABA brało udział 12 klubów, które często zmieniały siedziby i nazwy. Indiana Pacers, New York Nets, San Antonio Spurs oraz Denver Nuggets kontynuowały grę w NBA (od sezonu 1976–77), podczas gdy pozostałe drużyny przestały istnieć.
Mistrzowie ABA
Mistrzowskie składy
Pogrubienie – oznacza MVP finałów
Nagrody ABA
All-ABA Teams
Pogrubienie – MVP sezonu
^ – ex-aequo
All-ABA Rookie Teams
Pogrubienie – Debiutant Roku
All-ABA Defensive Teams
ABA All-Star Games
Składy ABA All-Stars
Pogrubienie – MVP meczu gwiazd
Statystyczni liderzy ligi
Punkty
Zbiórki
Asysty
Przechwyty
Bloki
ABA All-Time Team
W 1997 roku, 21 lat po rozwiązaniu ligi, na zjeździe byłych zawodników ABA wybrano 30 najlepszych graczy w historii tej ligi. Julius Erving został uznany za najlepszego zawodnika w historii, a Bobby Leonard za najlepszego trenera.
(*) – Członkowie Koszykarskiej Galerii Sław (Naismith Memorial Basketball Hall Of Fame)
Wyniki głosowania na All-Time Team
Na podstawie
Przypisy
Linki zewnętrzne
Pamiętajmy o ABA
