Amenhotep I
Amenhotep I był faraonem starożytnego Egiptu, należącym do XVIII dynastii, w okresie Nowego Państwa. Był trzecim synem Ahmose I oraz królowej Ahmes-Nefertari, a także drugim władcą tej dynastii.
Jego panowanie miało miejsce prawdopodobnie w latach od 1525 p.n.e. do 1504 p.n.e. Zgodnie z zapiskami Manethona, trwało ono 20 lat i 9 miesięcy, co znajduje potwierdzenie w inskrypcjach biograficznych z grobowca Amenemhata, który twierdził, że służył pod rządami Amenhotepa Dżeserkare przez 21 lat. Niemniej jednak, ostatnim potwierdzonym rokiem jego panowania jest rok 10. Amenhotep objął tron jako trzeci syn Ahmose I po śmierci swoich dwóch braci, którzy byli jego poprzednikami. W pierwszych latach jego rządów regencję sprawowała matka.
Po śmierci Ahmose, Libijczycy wykorzystali okres zmiany władzy i najechali zachodnie tereny Delty Nilu, co skłoniło nowego króla do przeprowadzenia szybkiej kampanii przeciwko nim. Mimo braku doświadczenia, Amenhotep zdołał szybko wypędzić najeźdźców z Egiptu. Kolejne lata jego rządów to czas stabilizacji oraz spokoju zarówno wewnętrznego, jak i zewnętrznego. Z inskrypcji w grobowcu Ahmesa, syna Abany, wynika, że Amenhotep zorganizował jedynie wyprawę do Nubii, w rejonie II katarakty, gdzie mianował Turi swoim wicekrólem, a na południowych granicach państwa wzniesiono świątynie w Sai. Jego rozkazu doczekała się także rozbudowa świątyni Amona w Karnaku, której realizację powierzono architektowi Ineni, który później, za panowania Totmesa I, zbudował pierwszy królewski grobowiec w Dolinie Królów.
Amenhotep ożenił się ze swoją siostrą Ahhotep II, z którą doczekał się jednego syna, Amenemhata, który zmarł w wieku około 2 lat. Z powodu braku następcy, tron po jego śmierci objęła boczna gałąź dynastii. Nowym faraonem został Totmes I, który dla umocnienia swojej władzy pojął za żonę siostrę Amenhotepa – Ahmes.
Panowanie Amenhotepa I to czas stabilizacji oraz rozkwitu kulturalnego i gospodarczego. W jego erze wzniesiono sanktuarium Hathor w Deir el-Bahari (zniszczone później w czasach Hatszepsut), a także świątynie w Kom Ombo oraz Nechbet w El-Kab i Abydos. W trakcie jego rządów prawdopodobnie ukończono ostateczną wersję królewskiej księgi grobowej Amduat, która po raz pierwszy pojawiła się w grobowcu Totmesa I jako malowidła i inskrypcje.
Amenhotep I najprawdopodobniej został pochowany w królewskiej nekropoli w Dra Abu al Naga, jednak jego grobowiec nie został dotąd odnaleziony. Pojawiły się hipotezy, że mógł być pochowany w Dolinie Królów, w grobowcu KV39. Mumię króla odkrył Brugsch w skrytce DB-320 w Deir el-Bahari, a obecnie znajduje się ona w Muzeum Egipskim w Kairze.
Tytulatura
Jego imię odczytuje się jako Amenhotep lub Amenhotpe, a w zapiskach Manethona występuje jako Amenophis. W języku polskim oznacza ono „Amon jest zadowolony”.
Prenomen władcy to Dżeser-Ka-Re, co tłumaczy się jako „Święta-jest-Dusza-Re”.
Tytulatura Amenhotepa I jest bardzo złożona.
Przypisy
Bibliografia
Nicolas N. Grimal, Dzieje starożytnego Egiptu, tłum. Adam A. Łukaszewicz, Warszawa: PIW, 2004, ISBN 83-06-02917-8, OCLC 749417518. Brak numerów stron w książce.
Bogusław B. Kwiatkowski, Poczet faraonów, Warszawa: Iskry, 2002, ISBN 83-207-1677-2, OCLC 830308044. Brak numerów stron w książce.
Th. Schneider, Leksykon faraonów, PWN, Kraków-Warszawa 2001, ISBN 83-01-13479-8.
