Amedeo Preziosi

Amedeo Preziosi, właściwie Aloysius Rosarius Amadeus Raymundus Andreas Preziosi (ur. 30 listopada 1816 w Valletcie, zm. 27 września 1882 w Yeşilköy) – był maltańskim malarzem oraz podróżnikiem, znanym przede wszystkim z akwareli i grafik przedstawiających Bałkany, Imperium Osmańskie oraz Rumunię.

Życiorys

Amedeo Preziosi przyszedł na świat w 1816 roku w rodzinie szlacheckiej na Malcie. Jego ojciec, Giovanni Francesco Preziosi, zajmował wysokie stanowiska w lokalnej administracji i reprezentował Maltańczyków podczas negocjacji w ramach traktatu w Amiens w 1802 roku. Matka, Margareta z domu Reynaud, miała francuskie korzenie. Amedeo, jako pierwsze dziecko w rodzinie Preziosi, został ochrzczony w kościele Porto Salvo w Valletcie, gdzie nadano mu imiona Aloysius-Rosarius-Amadeus-Raymundus-Andreas. Jego młodszy brat, Leandro Preziosi, stał się jednym z pionierów fotografii na Malcie.

Od najmłodszych lat Amedeo interesował się sztuką, a jego nauczycielem był Giuseppe Hyzler, renomowany malarz maltański. Ojciec, pragnąc, aby syn studiował prawo, wysłał go na studia prawnicze na Sorbonę. Jednak Amedeo bardziej pasjonowało malarstwo, dlatego kontynuował naukę w École nationale supérieure des beaux-arts w Paryżu. Po powrocie na Maltę nie znalazł sprzyjającego środowiska artystycznego, szczególnie, że ojciec nie akceptował jego wyboru kariery. W związku z tym postanowił opuścić wyspę i udać się na Bliski Wschód, region, który był wysoko ceniony przez innych artystów z Paryża. Rok jego wyjazdu do Stambułu nie jest dokładnie znany, ale przyjmuje się, że miało to miejsce w latach 1840-1842.

Jego najwcześniejsze rysunki Stambułu pochodzą z listopada 1842 roku. W 1844 roku Preziosi otrzymał zlecenie od Roberta Curzona, prywatnego sekretarza ambasadora Wielkiej Brytanii w Stambule, lorda Stratforda Canninga, na stworzenie albumu zatytułowanego „Costumes of Constantinople”, który obecnie znajduje się w zbiorach British Museum.

W czasach, gdy pocztówki i sztuka fotograficzna dopiero zaczynały się rozwijać, Preziosi oferował europejskim turystom odwiedzającym Stambuł rysunki przedstawiające miasto i jego okolice. W 1858 roku postanowił wydać swoje najpopularniejsze dzieła w formie litografii w drukarni Lemerciera w Paryżu. Album chromolitograficzny zatytułowany „Stamboul, Recollections of Eastern Life”, który w 1861 roku został zredagowany jako „Stamboul, Souvenir d’Orient”, został narysowany na kamieniu litograficznym przez samego Preziosiego. Drugi album, „Souvenir du Caïre”, zawierał rysunki wykonane w trakcie podróży do osmańskiego Egiptu.

Amedeo ożenił się z Greczynką ze Stambułu, z którą miał czworo dzieci: Mathilde, Giulię, Catherine i Roberto. Mieszkali w Hamalbaşi Sokagi w Pera, a później w urokliwej wiosce San Stefano (dziś Yeşilköy), z dala od zgiełku dużego miasta.

Preziosi biegle posługiwał się językami regionu (greckim i tureckim), jak również językami europejskimi (angielskim, francuskim, włoskim) i pracował jako zastępca dragomana ambasady brytyjskiej oraz pierwszy dragoman poselstwa greckiego.

Jego pracownia była regularnie odwiedzana przez turystów pragnących zabrać ze sobą pamiątkę ze Stambułu. Wśród jego gości znalazł się w kwietniu 1869 roku Edward VII z Wielkiej Brytanii, ówczesny książę Walii, który nabył kilka akwareli. W 1866 roku Stambuł odwiedził nowy książę Rumunii Karol I, który poznał Preziosiego i zaprosił go do Rumunii, aby stworzył akwarele przedstawiające krajobrazy i mieszkańców tego kraju.

Pierwsza wizyta Preziosiego w Rumunii miała miejsce w czerwcu 1868 roku, gdzie zaczął rysować sceny z Bukaresztu oraz innych miejsc w kraju, w tym kilka portretów księcia Karola I. Szkice, które stworzył, zostały później w jego warsztacie w Stambule przekształcone w akwarele, które następnie sprzedano księciu Rumunii w cenach od 300 do 1200 franków. W kolejnym roku, w okresie od 30 maja do 15 lipca, Preziosi ponownie odwiedził Rumunię, a jego rysunki wykonane wówczas ołówkiem, tuszem i akwarelami znajdują się w niedawno odkrytym szkicowniku „La Valachie par Preziosi”, który jest przechowywany w Muzeum Miejskim w Bukareszcie.

Niewiele wiadomo o dalszym życiu Preziosiego po powrocie do Turcji. Kontynuował swoją działalność artystyczną w Stambule, jednak z upowszechnieniem się fotografii jego akwarele straciły na wartości, ponieważ z jednej fotografii można było wykonać nieograniczoną liczbę tanich kopii.

Amedeo Preziosi zmarł 27 września 1882 roku, tragicznie postrzelony podczas polowania. Został pochowany na cmentarzu katolickim w Yeşilköy w Stambule.

Dziedzictwo

Po jego śmierci twórczość Preziosiego na długie lata popadła w zapomnienie. W Bukareszcie jego prace zostały po raz pierwszy zaprezentowane publiczności w 1934 roku, a w 1985 roku część z nich pokazano na wystawie poświęconej mu w Muzeum Wiktorii i Alberta w Londynie. W 2003 roku Muzeum Bukaresztu zorganizowało wystawę jego prac.

Prace