Ambystoma dumerilii
Ambystoma dumerilii to gatunek płaza ogoniastego, który należy do rodziny ambystomowatych (Ambystomatidae). Jest on endemiczny dla jeziora Pátzcuaro w Meksyku i stanowi przykład neotenii, gdyż przeobrażenie występuje jedynie w warunkach laboratoryjnych. Długość jego ciała waha się od 12,8 do 28,2 cm, a jego zewnętrzna barwa jest jednorodnie brązowawa. Gatunek ten jest uznawany za krytycznie zagrożony (CR) ze względu na bardzo ograniczony zasięg, spadającą populację oraz degradację naturalnego środowiska.
Wygląd
Gatunek ten jest przykładem neotenii. Jego długość ciała wynosi od 12,8 do 28,2 cm. Płaz ten ma szeroką, płaską głowę oraz wyraźne płetwy grzbietowe. Jego skrzela są mocno włókniste i obecne przez całe życie, a palce u nóg połączone są błoną pławną. Ciało ma jednolitą brązowawą barwę.
Zasięg i siedlisko
Jest to endemit, który występuje wyłącznie w jeziorze Pátzcuaro, znajdującym się w północno-zachodniej części meksykańskiego stanu Michoacán, na wysokości 1920 m n.p.m. Obszar jego występowania wynosi zaledwie 6 km². Istnieją także niepotwierdzone i mało prawdopodobne doniesienia o obecności tego płaza w rejonie miasta San Juan del Río w stanie Querétaro.
Odżywianie
Gatunek ten zdobywa pożywienie poprzez zasysanie ofiar. W warunkach laboratoryjnych karmiony jest wątrobą wołową. A. dumerilii jest żywicielem dla Argulus ambystoma, pasożytniczego skorupiaka z gromady tarczenic.
Rozmnażanie i rozwój
Rozród tego gatunku obserwuje się zimą i wiosną, a składanie jaj jest stymulowane przez wzrastające temperatury powietrza. Jaja dojrzewają w porze deszczowej. W naturze nie zaobserwowano przeobrażenia, natomiast w warunkach laboratoryjnych około 1/3 osobników przechodzi metamorfozę, zazwyczaj w czasie okresu godowego. Warto zauważyć, że żaden z osobników, które przeszły przeobrażenie, nie przeżył dłużej niż 5 miesięcy, co może sugerować, że ten proces nie występuje w środowisku naturalnym. Zarejestrowano także metamorfozę hybryd między A. dumerilii a spokrewnionymi gatunkami, takimi jak ambystoma meksykańska (Ambystoma mexicanum) i ambystoma tygrysia (A. tigrinum).
Status
Gatunek ten jest uznawany za krytycznie zagrożony (CR) z powodu ograniczonego zasięgu, zmniejszającej się populacji oraz degradacji jego środowiska naturalnego. Jest on także odławiany przez lokalną ludność Purepecha, gdzie znany jest pod nazwą Achoque, ponieważ jego konsumpcja rzekomo wspomaga leczenie chorób układu oddechowego. Płaz ten podlega ochronie rządowej w Meksyku i znajduje się w załączniku II konwencji waszyngtońskiej (CITES). Prowadzone są również działania mające na celu rozmnażanie gatunku w niewoli. W 2018 roku odkryto zdrową populację składającą się z 300 osobników, która była pod opieką sióstr dominikanek w Bazylice Basílica de Nuestra Señora de la Salud w Pátzcuaro, gdzie osobniki te wykorzystywano do produkcji syropu na kaszel.
