Ambroży z Optiny, znany także jako Aleksandr Michajłowicz Grienkow (urodzony 11 listopada?/23 listopada 1812 w Lipowicy Wielkiej, zmarł 9 października?/21 października 1891 w Pustelni Optińskiej) – jest świętym mnichom prawosławnym, zaliczanym do grona Świętych Starców Optyńskich.
Życiorys
Przyszedł na świat w rodzinie zakrystiana Michaiła Fiodorowicza Grienkowa oraz jego żony Marfy Nikołajewny jako szóste z ośmiorga dzieci. Jego dziadek był kapłanem prawosławnym. Od najmłodszych lat żył w głęboko religijnym środowisku, a jako dziecko śpiewał w chórze cerkiewnym. Ukończył seminarium duchowne w Tambowie z wyróżnieniem, jednak zamiast kontynuować studia teologiczne, wyjechał do Lipiecka, gdzie pracował jako nauczyciel – najpierw prywatny, a potem w szkole parafialnej. Czując powołanie do życia monastycznego, ale nie będąc pewnym swojej drogi, udał się do starca Hilariona, który mieszkał w wsi Trojeokorowo. Hilarion doradził mu, aby udał się do Pustelni Optyńskiej. W 1839 roku pielgrzymował do Ławry Troicko-Siergijewskiej, co utwierdziło go w przekonaniu, że powinien wstąpić do monasteru. Aleksandr Grenkow zrezygnował z pracy i 8 października 1839 roku zgłosił się do optyńskiej wspólnoty monastycznej. W kwietniu 1840 roku został przyjęty jako posłusznik i umieszczony pod opieką starca Lwa, a po jego śmierci – starca Makarego. Pracował w piekarni monasterskiej i był jednym z lektorów.
W 1842 roku Aleksandr Grienkow złożył śluby zakonne, przyjmując imię Ambroży na cześć św. Ambrożego Mediolańskiego. W 1843 roku otrzymał święcenia diakonatu, a w 1845 roku – kapłaństwa. W grudniu kolejnego roku, podczas podróży do Kaługi, poważnie zachorował i niemal umarł. Wówczas przyjął śluby wielkiej schimy, zachowując swoje imię zakonne, i pozostał pod duchową opieką starca Makariusza. Ku jego zaskoczeniu, stan zdrowia się poprawił, a przyszły święty mógł przystąpić do tłumaczenia prac teologicznych z wczesnych wieków chrześcijaństwa, w tym przygotował do publikacji „Drabinę do nieba” autorstwa św. Jana Klimaka.
W 1860 roku, po śmierci Makariusza, schimnich Ambroży stał się najbardziej szanowanym mnichem w Optyńskiej wspólnocie. Przez trzy dekady poświęcał się wyłącznie modlitwie oraz duchowemu wsparciu dla osób, które przybywały do Pustelni Optyńskiej. Pomimo złego stanu zdrowia regularnie odpowiadał na listy i umawiał się na prywatne spotkania w swojej celi. Starał się modlić tak długo, jak młodsi i zdrowsi zakonnicy. Podkreślał, że spotkania z wiernymi są kluczowym elementem jego życia mnicha. Jego duchowi uczniowie wspominali, że przez całe życie zachowywał pogodę ducha oraz posiadał dar czytania w myślach i przewidywania przyszłości.
W czerwcu 1890 roku stan zdrowia starca pogorszył się; Ambroży stracił zdolność mówienia i słuchu. Zmarł 10 października 1891 roku w monasterze, a jego ciało zostało pochowane w cerkwi Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni w obrębie klasztoru. Jego nieformalny kult, porównywalny z kultem innego świętego starca – Serafina z Sarowa – zaczął się szybko rozwijać po jego śmierci. Ambrożemu przypisywano zdolność czynienia cudów także po jego odejściu. Formalna kanonizacja miała miejsce dopiero w czerwcu 1988 roku, kiedy Pustelnia Optyńska, zamknięta w czasach stalinowskich, ponownie stała się czynnym monastyrą prawosławnym.
Przypisy
Bibliografia
Life of the blessed Starets Ambrose of Optina
