Ambroży, znany jako Awraam Nikiticz Sieriebriannikow, ew. Sieriebriakow (urodzony w 1746 roku w Otczynie w guberni wiackiej, zmarł 2 października?/13 października 1792 roku w Połtawie) – był rosyjskim biskupem prawosławnym.
Życiorys
Był synem prawosławnego diakona. Swoją edukację zakończył w Moskiewskiej Akademii Duchownej, najpóźniej w 1768 roku. Od tego momentu pełnił rolę nauczyciela retoryki oraz języka francuskiego, najpierw w seminarium duchownym w Wiatce (do 1773 roku), a następnie w seminarium przy monasterze Trójcy Świętej i św. Sergiusza (1773–1778). Podczas pracy w tym drugim seminarium, 14 sierpnia 1775 roku, został postrzyżony na mnicha i przyjął imię zakonne Ambroży. 28 sierpnia 1777 roku objął stanowisko prefekta Moskiewskiej Akademii Duchownej. 28 lipca 1782 roku został mianowany rektorem seminarium duchownego w Nowogrodzie, pełniąc również obowiązki przełożonego monasteru św. Antoniego Rzymianina w Nowogrodzie z godnością archimandryty.
26 grudnia 1783 roku przyjął święcenia jako wikariusz eparchii nowogrodzkiej, otrzymując tytuł biskupa ołonieckiego i kargopolskiego. W 1786 roku Świątobliwy Synod Rządzący powołał go na katedrę jekaterynosławską oraz chersonesko-taurydzką.
Od 1785 roku był członkiem Cesarskiej Akademii Nauk, uczestnicząc w pracach nad słownikiem etymologicznym.
W trakcie kolejnej wojny rosyjsko-tureckiej, gdy wojska rosyjskie zajęły Besarabię i Mołdawię, arcybiskup Ambroży, jako ordynariusz najbliższej eparchii, został locum tenens Egzarchatu Mołdawii i Wołoszczyzny. W 1790 roku otrzymał honorowe członkostwo w Świątobliwym Synodzie Rządzącym. W czasie wojny współpracował blisko z rosyjskimi wojskami dowodzonymi przez Grigorija Potiomkina. Po zakończeniu działań wojennych w 1792 roku, wracając do swojej eparchii, arcybiskup Ambroży zachorował i zmarł. Jego ciało pochowano w Połtawie w monasterze Podwyższenia Krzyża Pańskiego.
W czasie swojego życia zyskał uznanie jako znakomity kaznodzieja. W 1778 roku napisał „Kratkoje rukowodstwo k oratorii rossijskoj”, wzorując się na pracy Michaiła Łomonosowa; jego dzieło miało kluczowe znaczenie dla rozwoju rosyjskiej retoryki, będąc jednym z pierwszych podręczników sztuki oratorskiej w Rosji napisanym w języku rosyjskim, a nie po łacinie. Biskup opowiadał się za przenoszeniem zapożyczeń cerkiewnosłowiańskich do języka rosyjskiego, jednak podkreślał, że nie ma nic gorszego niż „nieumiejętne łączenie” dwóch języków. Arcybiskup Ambroży wygłosił także mowę pogrzebową nad grobem Grigorija Potiomkina w 1791 roku.
Był również autorem rosyjskiego przekładu „Raju utraconego” (na podstawie przekładu francuskiego).
Przypisy
