Ambroży, którego imię świeckie to Wasilij Iwanowicz Gudko (urodzony 28 grudnia 1867 w Tyszowcach, gubernia lubelska, zmarły 9 sierpnia 1918 w guberni kazańskiej) – był biskupem Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego oraz świętym nowomęczennikiem.
Życiorys
Pochodził z unickiej rodziny z Lubelszczyzny. W wieku ośmiu lat, w trakcie likwidacji unickiej diecezji chełmskiej, jego rodzina przeszła na prawosławie, zostając zaliczonymi do wyznawców tej religii. Ukończył seminarium duchowne w Chełmie, a w 1893 roku – Petersburską Akademię Duchowną. Jako student złożył wieczyste śluby mnisze w 1891 roku, przyjmując imię Ambroży, a w 1893 roku został wyświęcony na hieromnicha. Od 1893 do 1897 roku kierował szkołą katechetów w misji prawosławnej na Ałtaju, a następnie, od 1897 do 1899 roku, był kierownikiem nowo utworzonej rosyjskiej misji prawosławnej w Korei. Niestety, z powodu sprzeciwu władz koreańskich, nie udało mu się uzyskać zgody na wjazd do tego kraju. W 1897 roku otrzymał godność archimandryty. W 1901 roku objął stanowisko rektora Wołyńskiego Seminarium Duchownego w Żytomierzu.
30 maja 1904 roku w soborze Przemienienia Pańskiego w Żytomierzu przyjął chirotonię biskupią jako biskup krzemieniecki, wikariusz eparchii wołyńskiej. W ceremonii konsekracji wzięli udział metropolita kijowski i halicki Flawian, arcybiskup wołyński i żytomierski Antoni, biskupi lubelski Eulogiusz oraz humański Agapit. Następnie, od 1909 do 1914 roku, był biskupem bałckim, wikariuszem eparchii podolskiej, a od 1914 do 1916 roku – biskupem sarapulskim, wikariuszem eparchii wiackiej i słobodzkiej. Od 1916 roku był ordynariuszem nowo powstałej eparchii sarapulskiej i jełabuskiej. W swojej eparchii zakładał oddziały ogólnorosyjskich bractw trzeźwości i sprzeciwiał się sektom, otwarcie krytykując działalność administracji gubernialnej, w tym pijaństwo oraz nadużycia ze strony urzędników.
W maju 1917 roku został usunięty z katedry biskupiej, jednak pozostał przełożonym monasteru Zaśnięcia Matki Bożej w Swijażsku. Po rewolucji październikowej biskup Ambroży publicznie modlił się za uwięzionego byłego cara Mikołaja II i nawoływał wiernych do nieulegania propagandzie ateistycznej oraz do obrony świątyń. W 1918 roku został aresztowany, ale w marcu tego samego roku trybunał rewolucyjny uniewinnił go.
Jak informuje Jarosław Charkiewicz, 12 maja 1918 roku, podczas uroczystości ku czci ikony świętego patriarchy moskiewskiego Hermogena, wygłosił kazanie o monarchistycznym tonie. W związku z tym w czerwcu 1918 roku został ponownie aresztowany, jednak drugi proces przed Trybunałem Rewolucyjnym zakończył się również wyrokiem uniewinniającym. Hagiograf ihumen Damaskin (Orłowski) podaje, że w lipcu 1918 roku Ambroży został aresztowany po raz drugi, a 9 sierpnia tego samego roku został zamordowany bez wyroku sądowego.
W 1999 roku został kanonizowany jako święty, czczony lokalnie w eparchii kazańskiej i tatarstańskiej, a w 2000 roku został zaliczony do Soboru Świętych Nowomęczenników i Wyznawców Rosyjskich. Jest także uznawany za członka Soboru Świętych Udmurckich.
