Ambroży Piotr Dykier
Ambroży Piotr Dykier (urodzony 1 lub 4 grudnia 1911 w Śluzie, zmarł 24 marca 1972 w Sopocie) był polskim duchownym rzymskokatolickim oraz znaczącym członkiem ruchu księży „patriotów”.
Przyszedł na świat 1 lub 4 grudnia 1911 roku w Śluzie jako syn Szymona i Anastazji. Miał braci, w tym Franciszka, Alojzego oraz Pawła (1915-1978, również kapłan). W 1937 roku uzyskał święcenia kapłańskie.
Podczas II wojny światowej był przetrzymywany przez Niemców w koszarach w Bydgoszczy oraz w obozie przejściowym dla cywilów w Pile. W 1940 roku został skierowany do pracy na roli w Śluzie, skąd pochodził, a później do Borowca w powiecie kościerskim.
W czerwcu 1942 roku został wpisany do III grupy na Niemieckiej Liście Narodowościowej (znanej jako Volkslista), a kilka miesięcy później został wcielony do Wehrmachtu. Od końca 1943 roku do końca marca 1944 roku służył jako grenadier pancerny w jednostce w pobliżu Augsburga, skąd zdezerterował i dotarł do Francji, gdzie w listopadzie 1944 roku dołączył do I Batalionu Strzelców Wileńskich jako kapelan. Następnie został przeniesiony do Wielkiej Brytanii, gdzie w stopniu kapitana pełnił funkcję kapelana wojskowego w rejonie Glasgow, a od lipca 1945 roku do stycznia 1946 roku w Centrum Wyszkolenia Pancernego i Technicznego oraz w szkole podchorążych w Catterick w Anglii. Od stycznia do kwietnia 1946 roku był głównym duszpasterzem dla wszystkich polskich obozów repatriacyjnych w Szkocji.
Po zakończeniu wojny stał się jednym z liderów tzw. duchownych „postępowych” w województwie gdańskim, gdzie pełnił szereg ról, w tym członka prezydium Okręgowej Komisji Księży, członka zarządu OKK, wiceprezesa oraz prezesa OKK. Często przewodniczył lokalnym zjazdom, zebrania oraz spotkaniom księży „patriotów”, będąc jednym z najważniejszych duchownych w kraju, aktywnie organizując ruch na poziomie ogólnokrajowym. Współpracował także z aparatem bezpieczeństwa jako informator pod pseudonimem „Wolny”. Został zwerbowany według dokumentów „za pieniądze” 2 kwietnia 1949 roku, jeszcze przed powstaniem Głównej Komisji Księży.
W 1948 roku objął stanowisko proboszcza parafii św. Michała Archanioła w Sopocie, pełniąc tę funkcję przez niemal 25 lat. Zainicjował tam budowę nowej świątyni, na którą kwotę 100 tys. złotych „przyznał z własnych funduszy” ówczesny prezydent Bolesław Bierut. W 1951 roku ukończono dolny kościół, a następnie wzniesiono kościół górny, który został konsekrowany w 1973 roku.
Zmarł 24 marca 1972 roku w Sopocie i został pochowany na katolickim cmentarzu w Sopocie (kwatera B4-Z4-3).
Odznaczenia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (uchwała Rady Państwa z 19 lipca 1954 w 10. rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy społecznej)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (uchwała Rady Państwa z 22 lipca 1953, za zasługi w pracy społecznej)
- Złoty Krzyż Zasługi (postanowienie Prezydenta RP Bolesława Bieruta z 17 czerwca 1950, na wniosek Zarządu Głównego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, za zasługi w pracy społecznej)
