Ambrowiec

Ambrowiec (Liquidambar L.)

Ambrowiec to rodzaj roślin, który należy do rodziny altyngiowatych (Altingiaceae). W zależności od klasyfikacji systematycznej wyróżnia się tu około 5 gatunków, a w szerszym ujęciu mogą być wliczane także gatunki z rodzajów altyngia (Altingia) oraz Semiliquidambar, co zwiększa ich łączną liczbę do około 15.

W węższym ujęciu gatunki te występują naturalnie w: Ameryce Północnej i Środkowej (gdzie rośnie ambrowiec balsamiczny), w Turcji i na Rodos (ambrowiec wschodni), a pozostałe gatunki można spotkać w Azji Południowo-Wschodniej. W szerszym ujęciu do gatunków tych zalicza się także wiele rosnących w Azji, od Himalajów po Indonezję na południu oraz Koreę na północy. Ambrowce preferują lasy, zwykle w wilgotnych miejscach, takich jak doliny strumieni i rzek. Kwiaty tych drzew są zapylane przez wiatr.

Ambrowiec balsamiczny jest często uprawiany jako drzewo ozdobne, głównie ze względu na intensywne kolory liści, które zmieniają się jesienią. Jego balsamiczna żywica znajduje zastosowanie w medycynie, przemyśle kosmetycznym oraz spożywczym. Żywica ambrowca wschodniego również jest wykorzystywana. Drzewa te dostarczają także cenionego drewna.

Morfologia

Pokrój

Ambrowiec to szybko rosnące drzewa, które mogą osiągać wysokość ponad 40 m. Charakteryzują się grubymi, sztywno rozpościerającymi się konarami oraz gałęziami, które często mają korkowate oskrzydlenia. Kora tych drzew jest szaro-brązowa i głęboko spękana. Młode pędy mogą być nagie lub pokryte pojedynczymi włoskami.

Liście

Liście opadają zimą lub w porze suchej, są skrętoległe i długoogonkowe. Przylistki są równowąskie, przylegające do ogonków liściowych i szybko odpadają. Blaszka liściowa ma od 3 do 7 klap, przypominających liście klonowe, osiągając do 20 cm długości, jest dłoniasto użyłkowana. Nasada blaszki jest sercowata lub ucięta, a brzegi są gruczołowato piłkowane, z ostrymi klapami. Liście, po zgnieceniu, wydzielają silny aromat.

Kwiaty

Kwiaty ambrowca są jednopłciowe, z męskimi i żeńskimi zebranymi w gęste, główkowate kwiatostany, które rozwijają się na końcach gałęzi (oba rodzaje kwiatostanów występują na tym samym drzewie). Kwiatostany męskie są wzniesione, natomiast żeńskie zwieszone. W kwiatach obu płci brak okwiatu. Kwiaty męskie zawierają od 4 do 8 pręcików, podczas gdy kwiaty żeńskie mają podobną liczbę prątniczków oraz dwukomorową zalążnię z dwiema szyjkami.

Owoce

Owoce ambrowców to drewniejące torebki, które tworzą gęste, kuliste owocostany. Każda torebka zakończona jest trwałymi, zdrewniałymi szyjkami słupka. Nasiona są oskrzydlone, a z licznych zalążków w torebkach rozwijają się pojedyncze lub czasami dwa oskrzydlone nasiona.

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj ambrowca należy do rodziny altyngiowatych (Altingiaceae) w obrębie rzędu skalnicowców (Saxifragales). W przeszłości często był klasyfikowany w rodzinie oczarowatych (Hamamelidaceae).