Ambrosius Jung (senior) (urodzony w 1471 roku w Ulm, zmarł w 1548 roku w Augsburgu) był niemieckim uczonym, humanistą, lekarzem, doktorem nauk medycznych, wykładowcą oraz ekspertem w dziedzinie chorób epidemiologicznych.
Dzieciństwo
Ambrosius dorastał w zamożnej rodzinie, w której szczególną wagę przywiązywano do nauki. Jego ojcem był patrycjusz Johann Hans Jung (urodzony w 1425 roku w Zurychu, zmarł 16 lutego 1505 roku w Augsburgu), doktor medycyny, który studiował we Włoszech. W latach 1468-1491 pełnił funkcję lekarza miejskiego w Ulm, gdzie również uczył medycyny. Na przełomie XV wieku, za sprawą burmistrza Gossembrota, ojciec Ambrosiusa osiedlił się w Augsburgu. W 1490 roku został osobistym lekarzem cesarza Maksymiliana I.
Ambrosius miał sześcioro rodzeństwa: siostry Helenę i Urszulę (która wyszła za Daniela Maira von Kaufbeurena) oraz braci Johanna (doktor teologii i cesarski radca, kanonik katedry Św. Gertrudy w Augsburgu i katedry we Freisingu od 1525 roku), Ulricha (doktor medycyny, lekarz miejski Augsburga), Georga (Jörga) (w latach 1532-1559 duchowny w „Sannt Gertrauten (St. Gertraud) im Dom zu Unseren Frauen hinter dem neuen Tor zu Augsburg”) oraz Ludwiga (który zmarł w Savoyen we Włoszech).
Jego wujowie pełnili funkcje kanoników w Ratyzbonie, Freisingu i Pasawie. Matką Ambrosiusa była Anna z Imhoffów, córka burmistrza Ulm.
Młodość
Studiował w Tybindze razem z bratem i ukończył wydział medyczny w Padwie, gdzie obronił doktorat. Od młodych lat kolekcjonował książki, posiadając znaczną bibliotekę, która później częściowo wzbogaciła miejskie zbiory, w tym dzieła medyczne Jungów. Rozwój jego biblioteki był możliwy dzięki znajomości z Konradem Peutingerem, który opublikował dla Ambrosiusa jedno z dzieł polemicznych.
Okres augsburski
Od 1494 roku był lekarzem na dworze arcybiskupa Friedricha von Zollerna oraz leczył wyższe duchowieństwo z katedralnej kapituły Augsburga, która opłacała jego wynagrodzenie. Rok 1494 był kluczowy w jego karierze naukowej, ponieważ opublikował dzieła: Ein ausserwelt loblich tractat und regiment in dem schwärzen zeit der pestilentz oraz Tractatus de pestilentia ex diversis auctoribus aggregatus, wydane w drukarni Johann Schönsperger.
Na przełomie lat 1497 i 1498 prowadził badania medyczne, co zaowocowało wydaniem głośnego dzieła: De morbo mal de Franco, analitycznej pracy dotyczącej syfilisu, która była jednym z pierwszych tego rodzaju w europejskiej medycynie, opracowaną wspólnie z ojcem Johannem Jungiem.
W 1510 roku objął stanowisko lekarza miejskiego, leczącego patrycjat i możnowładztwo. Wśród jego pacjentów znajdowali się najzamożniejsi bawarczycy, w tym Fuggerowie oraz Remowie. Od 1517 roku pełnił funkcję osobistego lekarza na augsburskim dworze Heinricha von Lichtenau.
W 1520 roku, razem z bratem Ulrichem, został nobilitowany przez cesarza Karola V. W 1525 roku, zainspirowany doświadczeniami bańskobystrzyckich Jungów, zainwestował 4600 reńskich guldenów w górnictwo oraz metalurgię, stając się współwłaścicielem kopalń węgla i hut żelaza.
Ambrosius Jung prowadził także badania nad dżumą. Wyniki tych badań ogłosił w 1535 roku, publikując dzieło: Ain nutzliche trostliche und kurtze underrichtung, wie man sich in disen schwären leüffen der Pestilentz halte(n) soll … dem gemainen mann zu hilff und gutem, der mit andern beystand hat, verordnet. W tej pracy zalecał różne środki ostrożności, aby uniknąć epidemii, w tym higienę osobistą oraz palenie tytoniu.
Wkrótce ogłosił również u Peutinger Remedia manuscripta pro catarrho et angustiis thoracis, polemiczną pracę z tezami Paracelsusa, którego poznał osobiście w 1536 roku.
Ambrosius Jung utrzymywał bliską przyjaźń z Andreasem Vesaliusem, z którym wielokrotnie współpracował w rozwiązaniu problemów medycznych, leczących najzamożniejszych augsburskich patrycjuszy.
Wraz z bratem Ulrichem prowadził badania nad chorobami zakaźnymi, co zaowocowało wspólnym dziełem: Conchisiones et propositiones universarum medicinam per genera com prehendentes w 1538 roku.
W tym samym roku opatrzył wstępem jedno z dzieł Gereona Saylera, humanisty, tłumacza, poety oraz lekarza. Został także przyjęty do augsburskiego patrycjatu i związany z Collegium Medicum, gdzie wykładał nauki medyczne. Jego najbardziej znanym uczniem był Jörg Sturmer.
Ambrosius Jung, według historyka medycyny Gundolfa Keila, był w XVI-wiecznej Europie uznawanym ekspertem oraz autorytetem w dziedzinie chorób epidemiologicznych, cieszącym się poważaniem w środowisku naukowym.
Ważniejsze dzieła Ambrosiusa Junga
Ein ausserwelt loblich tractat und regiment in dem schwärzen zeit der pestilentz (1494)
Tractatus de pestilentia ex diversis auctoribus aggregatus (1494)
De morbo mal de Franco (1498, razem z ojcem Johannem Jungiem)
Ain nutzliche trostliche und kurtze underrichtung, wie man sich in disen schwären leüffen der Pestilentz halte(n) soll … dem gemainen mann zu hilff und gutem, der mit andern beystand hat, verordnet (1535)
Remedia manuscripta pro catarrho et angustiis thoracis
Conchisiones et propositiones universarum medicinam per genera com prehendentes (1538, razem z bratem Ulrichem Jungiem)
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Enzyklopädie Medizingeschichte (pod red. Werner Gerabek, Bernhard D. Haage, Gundolf Keil, Wolfgang Wegner, 2005, s. 709–710, ISBN 3-11-015714-4)
Linki zewnętrzne
