Ambrose Gwinett Bierce
Ambrose Gwinett Bierce (24 czerwca 1842 – grudzień 1913 lub początek 1914, prawdopodobnie w Meksyku) był amerykańskim dziennikarzem, satyrykiem i nowelistą, który brał udział w wojnie secesyjnej. Był również aforystą oraz filozofem sceptykiem.
Często uznawany jest za prekursora „czarnej literatury XX wieku” oraz jednego z najważniejszych twórców wczesnej literatury grozy.
Twórczość
Bierce jest autorem takich opowiadań jak: Droga w świetle księżyca, Olej z psa, Moje ulubione morderstwo oraz Przypadek na moście przy Owl Creek.
W swoich utworach Bierce kreuje świat pełen okrucieństwa, patologii oraz perwersji, w którym nie obowiązują żadne zasady moralne. Jego groza kontrastuje z transcendentnym, surrealistycznym lękiem Edgara Allana Poego, gdyż Bierce koncentruje się na brutalnej, materialnej rzeczywistości, podkreślając „podskórny” charakter strachu.
Jego opisy charakteryzują się beznamiętnym ukazywaniem sadyzmu i okrucieństwa. Częste eksponowanie krwi oraz nagromadzenie makabrycznych motywów przyczyniły się do traktowania horroru w kategoriach gore.
Bierce często czerpał z własnych doświadczeń wojennych oraz z pionierskiego życia w Ameryce Północnej, ukazując powszechną wówczas biedę, zacofanie i pijaństwo, które w sprawny sposób wykorzystywał w literaturze grozy.
Nieodłącznym elementem grozy w twórczości Bierce’a jest model świata pozbawionego przypadkowości, w którym zbrodnie sprzed lat powracają, tworząc spiralę wszechogarniającego koszmaru. Na podstawie dwóch jego opowiadań: Droga w świetle księżyca oraz Śmierć Halpina Fraysera, Witold Orzechowski zrealizował w 1972 roku film telewizyjny pod tytułem Droga w świetle księżyca.
The Devil’s Dictionary
Bierce jest autorem znanego dzieła The Devil’s Dictionary, które zawiera przepełnione czarnym humorem definicje różnych pojęć, na przykład:
- FUTURE, n.: That period of time in which our affairs prosper, our friends are true and our happiness is assured.
- HOMICIDE, n.: The slaying of one human being by another. There are four kinds of homicide: felonious, excusable, justifiable, and praiseworthy, but it makes no great difference to the person slain whether he fell by one kind or another — the classification is for advantage of the lawyers.
- YEAR, n.: A period of three hundred and sixty-five disappointments.
The Devil’s Dictionary jest dostępny przez protokół dict, m.in. jako pakiet dict-devil w Debianie.
Odniesienia w kulturze
Postać Ambrose’a Bierce’a została sportretowana przez Gregory’ego Pecka w filmie Stary Gringo (1989, reż. Luis Puenzo).
