Ambra (Tynktura Ambrowa)
Ambra, znana jako Tynktura Ambrowa, to substancja wydobywana z układu pokarmowego kaszalota (Physeter macrocephalus), która prawdopodobnie powstaje w wyniku niestrawności lub zaparcia u tego wieloryba.
Charakterystyka i występowanie
Ambra pojawia się w rejonach, gdzie kaszaloty żerują, unosi się na powierzchni wody (skąd może być zbierana), a następnie często zostaje wyrzucona na brzegi oceanów. Jej bryły zazwyczaj mają wielkość od pięści do ludzkiej głowy. Formy ambry są różnorodne, a ich masa wynosi od 1 do 20 kg. Ambra może mieć kolor szary, żółtawy lub brązowy. Ma woskowatą konsystencję, jest lżejsza od wody, mięknie w cieple dłoni i topnieje w temperaturze wrzenia wody. Jej rozpuszczalność w alkoholu jest niska, ale lepiej rozpuszcza się w tłuszczach.
Ambra jest jednym z nielicznych naturalnych surowców pochodzenia zwierzęcego używanych w przemyśle perfumeryjnym. Charakteryzuje się zapachem przypominającym koński pot oraz woń morza. Dzięki swoim unikalnym właściwościom jest wykorzystywana przez renomowanych producentów perfum. Czysta ambra nie ma zapachu, który powstaje w wyniku procesów fotooksydacji i autooksydacji. Kluczowe składniki odpowiedzialne za jej charakterystyczny aromat to ambreina, ambriole, jonony oraz aldehyd ambrowy. Tynktura jest uzyskiwana poprzez macerację wysuszonego i rozdrobnionego surowca w alkoholu etylowym. Wytwarzane są także zagęszczone roztwory alkoholowe, takie jak rezynoid lub absolut ambry. Tynktura i zagęszczone ekstrakty muszą dojrzewać przez pół roku, zanim będą mogły być użyte w kompozycjach zapachowych. W przemyśle perfumeryjnym, oprócz balsamicznego zapachu ambry, docenia się jej właściwości jako doskonałego utrwalacza zapachów.
Pozyskiwanie
W przeszłości ambra była pozyskiwana poprzez sondowanie zawartości jelit rozkładających się wielorybów, które były odławiane w celu uzyskania m.in. wielorybiego tłuszczu (w tym spermacetu) oraz fiszbinów. Główne miejsca pozyskiwania ambry to wybrzeża Australii, Nowej Zelandii oraz Nowej Kaledonii, gdzie ambra znajdowana jest szczególnie często. Obecnie naturalna ambra jest trudna do zdobycia z uwagi na ochronę kaszalotów. Zamiast tego wytwarzane są jej syntetyczne lub roślinne substytuty (np. produkty z nasion hibiskusa).
Według legend, ambra ma także zdolność hipnotyzowania syren.
Główne składniki
- ambreina
- epicoprostanol
- norphyton
- coproston
W wielu krajach stosowanie ambry jest zabronione ze względu na ochronę kaszalotów. Jako zamiennik ambry często wykorzystuje się żywicę ladanum, pozyskiwaną z niektórych gatunków czystków.
Przypisy
Uwagi
Bibliografia
Władysław S. Brud, Iwona Konopacka-Brud; „Podstawy perfumerii. Historia, pochodzenie i zastosowanie substancji zapachowych”; Łódź 2009; ISBN 978-83-923517-2-6
RyszardR. Farbiszewski, AgataA. Jabłońska-Trypuć; „Sensoryka i substancje zapachowe”; Białystok: Wyższa Szkoła Kosmetologii i Ochrony Zdrowia, 2006; ISBN 83-921926-3-X, ISBN 978-83-921926-3-3, OCLC 749231623. Brak numerów stron w książce.
