Ambient
Ambient to gatunek eksperymentalnej muzyki elektronicznej, który odchodzi od tradycyjnej, liniowej struktury melodycznej, typowej dla klasycznej muzyki elektronicznej (jak Vangelis czy Kitarō), na rzecz luźnej kompozycji składającej się z „plam dźwiękowych”. Zazwyczaj te plamy są ze sobą związane poprzez powtarzającą się frazę elektronicznej perkusji, która organizuje utwór w kontekście rytmicznym. W przeciwieństwie do innych gatunków muzycznych – od muzyki poważnej po punk rock – gdzie kluczowym elementem jest harmonia, w muzyce ambient główny nacisk kładzie się na barwę dźwięku. Drugą istotną techniką kompozytorską jest powtarzanie krótkiej frazy melodycznej, która z każdą repetycją jest delikatnie modyfikowana lub wzbogacana (zobacz minimalizm).
Obie te techniki skutkują przesunięciem uwagi z sekwencji dźwięków na ich brzmienie, co sprawia, że muzyka ambient wydaje się statyczna i ponadczasowa.
Geneza
Muzyka ambient wywodzi się z koncepcji musique d’ameublement, której autorem jest Erik Satie (1866–1925), francuski kompozytor związany z impresjonizmem. Satie miał na celu stworzenie muzyki, która mogłaby stanowić tło dla codziennego życia, pełniąc rolę „mebla” w domu – muzyki, która mogłaby wpływać na nastrój, ale nie odciągać uwagi od innych aktywności.
Kolejnym źródłem ambientu jest muzyka konkretna, a szczególnie prace Johna Cage’a (1912–1992), który był znany z nietypowych metod pozyskiwania dźwięku (np. radioodbiorniki ustawione na losowe stacje, kanistry, naczynia kuchenne). Cage łączył dźwięk z obrazem i podobnie jak inni awangardziści, unikał tradycyjnej harmonii.
Ważniejsi twórcy
Jak widać, korzenie muzyki ambient sięgają muzyki poważnej, jednak jej rozwój związany jest z twórcami muzyki tanecznej, którzy byli zafascynowani instrumentami elektronicznymi, oferującymi nieograniczone możliwości syntezowania różnorodnych barw dźwięku (syntezatory) oraz czerpania ich z otoczenia (samplery). Do pierwszych kompozytorów, którzy eksplorowali styl ambient, należą Brian Eno oraz Klaus Schulze, których najbardziej wpływowe dzieła przypadają na lata 70. XX wieku.
Brian Eno tak opisywał swoje odkrycie muzyki ambient:
„W styczniu 1975 roku miałem wypadek samochodowy. Nie doznałem poważnych obrażeń, ale musiałem leżeć w łóżku na plecach i byłem unieruchomiony. Moja przyjaciółka, Judy Nylon, odwiedziła mnie i przyniosła płytę z XVIII-wieczną muzyką na harfę. Kiedy wyszła, z trudem nastawiłem płytę i położyłem się z powrotem. Okazało się, że wzmacniacz był ustawiony na minimalny poziom głośności, a jeden kanał był całkowicie wyciszony. Nie mając siły, by się podnieść i dostosować głośność, dźwięki docierały do mnie na granicy słyszalności. Wtedy zrozumiałem, że można słuchać muzyki w zupełnie inny sposób: traktować ją jako część otoczenia, tak samo jak kolor światła czy dźwięk deszczu.”
Rozwój muzyki ambient miał miejsce równocześnie z rosnącą popularnością klubów techno na przełomie lat 80. i 90. XX wieku, gdzie stworzono specjalne „chill-out-rooms” dla tego gatunku. Na scenie pojawiły się takie projekty jak The Orb, Future Sound of London, Aphex Twin, Banco de Gaia, Biosphere, Jean Ven Robert Hal, Wolfram, Monolake, Air, William Ørbit oraz Autechre. W pewnym stopniu z ambientem związane były również bardziej popularne projekty, takie jak The KLF oraz Enigma, które w swojej muzyce łączyły rytm techno z brzmieniami instrumentów elektronicznych, wprowadzając również chorał gregoriański, śpiew humbaków i delfinów, a także kolaże dźwięków z miejskiego zgiełku oraz natury.
Jednym z najistotniejszych podgatunków ambientu jest dark ambient, który stanowi najmroczniejszą odmianę tego gatunku. Wyróżniają się w nim tacy artyści jak Lustmord, Coil czy Raison D’être. Istnieje również termin „izolacjonizm”, wprowadzony przez dziennikarzy prestiżowego brytyjskiego magazynu muzycznego The Wire, który odnosi się do muzyki takich twórców jak Thomas Köner czy Lull – jest to skrajna odmiana dark ambientu, cechująca się niezwykle mroczną atmosferą kompozycji, zazwyczaj opartych na bardzo niskich burdonach.
Zobacz też
- drone
- muzak
Przypisy
Linki zewnętrzne
ambientsleepingpill.com – internetowe radio poświęcone gatunkowi ambient
