Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej na Ukrainie, z siedzibą w Kijowie (ukr. Посольство Республіки Польща в Києві), to polska placówka dyplomatyczna zlokalizowana w stolicy Ukrainy, Kijowie.
Podział organizacyjny
- Wydział Polityczny
- Biuro Attaché Obrony
- Wydział Ekonomiczny
- Wydział Administracji i Finansów
- Wydział Konsularny
Okręg konsularny obejmuje Kijów oraz obwody: kijowski, kirowohradzki, czerkaski i czernihowski.
Historia przedstawicielstwa i siedziby
1918–1921
Pierwsze przedstawicielstwo dyplomatyczne w Kijowie zostało utworzone przez władze Rzeczypospolitej Polskiej po traktacie brzeskim, w okresie istnienia Państwa Ukraińskiego, znanego również jako Hetmanat (1918–1919). Początkowo funkcjonowało jako Królewsko-Polskie Przedstawicielstwo na Ukrainie, a później jako Poselstwo Polskie na Ukrainie. Po uznaniu przez niepodległą Polskę Ukraińskiej Republiki Ludowej (1920), Polska posłała swojego przedstawiciela do rządu URL, który jednak został wycofany po traktacie ryskim z Rosją Sowiecką i marionetkową Ukrainą Sowiecką (USRR).
1921–1939
W latach 1921–1923 utrzymywano stosunki dyplomatyczne między Polską a USRR, a poselstwo RP pełniło misję w ówczesnej (do 1934) stolicy Ukraińskiej SRR – Charkowie. W Kijowie z kolei istniała placówka konsularna (konsulat 1919, konsulat 1926–1934, konsulat generalny 1934–1939). W 1921 konsulat znajdował się przy ul. Żytomierskiej, a w latach 1930–1939 przy ul. Karola Liebknechta 1 (dziś ul. Szowkowyczna). Po powstaniu ZSRR, Ukraińska SRR straciła w 1923 r. prawo do samodzielnej reprezentacji dyplomatycznej oraz do przyjmowania dyplomatów z innych krajów. Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku, ostatni konsul generalny RP w Kijowie, Jerzy Matusiński, został aresztowany przez NKWD 30 września 1939 roku, co miało miejsce z naruszeniem immunitetu dyplomatycznego, a jego śmierć nie została dotąd wyjaśniona.
1945–1991
Po II wojnie światowej, w 1948 roku, PRL otworzyła konsulat w Kijowie, który mieścił się przy ul. Liebknechta 28. W latach 1950–1957 pełnił on funkcję konsulatu, a następnie przekształcono go w konsulat generalny.
Po 1992
Obecnie, stosunki dyplomatyczne między Polską a Ukrainą zostały nawiązane 4 stycznia 1992 roku, po rozpadzie ZSRR i uzyskaniu niepodległości przez Ukrainę. Oba kraje utworzyły własne przedstawicielstwa dyplomatyczne oraz konsularne.
Do 2014 roku w Sewastopolu działał Konsulat Generalny RP, który został ewakuowany 8 marca po rosyjskiej okupacji półwyspu. W 2012 roku otwarto Konsulat Generalny RP w Doniecku, jednak w 2014 roku zawieszono jego działalność, a ostatecznie zamknięto w 2015 roku z powodu konfliktu w Donbasie.
W lutym 2022 roku, ambasador Bartosz Cichocki, obok nuncjusza apostolskiego, był jedynym ambasadorem, który pozostał w Kijowie podczas jego oblężenia.
W 2023 roku placówka została odznaczona niepaństwową ukraińską odznaką honorową, Krzyżem „Za Naszą i Waszą Wolność”.
Posłowie/Ambasadorowie RP na Ukrainie
- 1918 – Stanisław Wańkowicz, poseł RP w Kijowie, przy rządzie Hetmanatu
- 1919–1921 – Bohdan Kutyłowski, poseł RP przy rządzie Ukraińskiej Republiki Ludowej
- 1921 – Franciszek Jan Pułaski, chargé d’affaires przy rządzie Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w Charkowie
- 1921–1923 – Franciszek Charwat, chargé d’affaires j.w.
- 1923–1924 – Marceli Szarota, chargé d’affaires j.w.
W wyniku powstania ZSRR, Ukraińska SRR straciła prawo do samodzielnej reprezentacji dyplomatycznej i przyjmowania dyplomatów zagranicznych. Funkcje komisariatu ludowego spraw zagranicznych USRR przejął komisariat ludowy spraw zagranicznych ZSRR, a następnie Ministerstwo Spraw Zagranicznych ZSRR. Stosunki dyplomatyczne Polski z Ukrainą zostały wznowione po deklaracji niepodległości Ukrainy oraz uznaniu niepodległości państwa ukraińskiego przez Polskę w grudniu 1991 roku.
Po 1991 roku:
Kierownicy konsulatu w Kijowie
- 1921–1923 – Adam Roszkowski, konsul
- 1926–1930 – Mieczysław Babiński, konsul
- 1930–1933 – Henryk Jankowski
- 1933–1934 – Stanisław Sośnicki, konsul
- 1935–1937 – Jan Karszo-Siedlewski, radca ambasady, kier. KG
- 1937–1939 – Jerzy Matusiński, radca ambasady, kier. KG
- 1947–1948 – Aleksander Chłond, kier. KG
- 1948–1949 – Paweł Włoński, wicekonsul, kier. KG
- 1949– – Marian Cieślik, konsul
- 1952–1953 – Henryk Gordon, wicekonsul, kier. konsulatu
- 1953–1955 – Piotr Kiergiet, konsul
- 1957–1965 – Wanda Michalewska, konsul generalny
- 1965–1969 – Szczepan Stec
- 1969–1973 – Janusz Grochulski, konsul generalny
- 1975–1978 – Leon Tomaszewski, konsul generalny
- 1978–1979 – Władysław Nowak, konsul generalny
- 1979–1981 – Kazimierz Dera, konsul generalny
- 1981–1982 – Leon Kotarba, konsul generalny
- 1982–1983 – Józef Nowotny, konsul generalny
- 1983–1986 – Władysław Kruk, konsul generalny
- 1987–1990 – Ryszard Polkowski, konsul generalny
Zobacz też
- Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza
- Ambasada Ukrainy w Polsce
- Instytut Polski w Kijowie
- Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Charkowie
- Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie
- Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Łucku
- Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Odessie
- Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Winnicy
Przypisy
Bibliografia
Mirosław Golon: Moskwa, Kijów, Mińsk, Leningrad, Wilno…, Problem utworzenia i działalności polskich placówek konsularnych w ZSRR w latach 1944–1972, [w:] Mieczysław Wojciechowski (red.), Polska polityka wschodnia w XX wieku, Włocławek-Toruń 2004, s. 201–237.
Stosunki dyplomatyczne Polski. Informator. Tom I. Europa 1918–2006, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Archiwum/Wydawnictwo Askon, Warszawa 2007, s. 584, ISBN 978-83-7452-019-5.
Jan Jacek Bruski: Nieznane polskie dokumenty na temat Hołodomoru. Efekty rekonesansu archiwalnego w Moskwie, [w:] Nowa Ukraina nr 1–2/2008, s. 67.
Michał Kolasiński: Polskie poselstwo w Kijowie (październik 1918 – luty 1919) w świetle ukraińskich archiwaliów, Historia i Polityka, tom VII, rok 2008, s. 9–24.
Linki zewnętrzne
