Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej przy Stolicy Apostolskiej

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej przy Stolicy Apostolskiej (wł. Ambasciata della Repubblica di Polonia presso la Santa Sede) to polska misja dyplomatyczna z siedzibą w Rzymie, znana również jako ambasada RP w Watykanie. Od 2022 roku jej kierownikiem jest ambasador Adam Kwiatkowski, który jest także akredytowany przy Zakonie Kawalerów Maltańskich.

Historia

Polska miała swoich ambasadorów przy papieżu już w czasach królewskich, a oprócz nich posiadała również kardynałów-protektorów.

Pierwszy konkordat pomiędzy Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską został podpisany 10 lutego 1925 roku, a jego ratyfikacja miała miejsce 27 marca 1925. W okresie przedwojennym rząd RP miał swojego ambasadora przy papieżu, a w latach 1928-1931 ambasada znajdowała się w Palazzo Cenci-Bolognetti.

Po przegranej Polski w 1939 roku, watykańska placówka nadal funkcjonowała, przenosząc się jednak dla bezpieczeństwa na teren Watykanu.

Czasy PRL

12 września 1945 roku Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej zerwał konkordat, a władze komunistyczne nie nawiązały stosunków dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską.

Rząd Polski na uchodźstwie był uznawany za legalny przez Stolicę Apostolską w czasie pontyfikatów Pius XII, Jan XXIII oraz części pontyfikatu Pawła VI. W tym okresie szefem misji dyplomatycznej z ramienia rządu RP w Londynie był Kazimierz Papée, który zaczął pełnić tę funkcję w lipcu 1939 roku i był ambasadorem aż do grudnia 1958 roku. Po śmierci papieża Piusa XII, nowy papież Jan XXIII odmówił jego akredytacji, a Papée pełnił rolę Administratora Spraw Ambasady RP w randze chargé d’affaires ad interim.

19 października 1972 roku Stolica Apostolska cofnęła ostatecznie swoje uznanie dla emigracyjnego rządu RP, co stało się warunkiem sine qua non do podjęcia rozmów o normalizacji stosunków. Misja Kazimierza Papée zakończyła się, mimo że Prezydent RP na uchodźstwie Stanisław Ostrowski odwołał go z funkcji ambasadora dopiero 24 maja 1976 roku.

W lipcu 1974 roku miało miejsce spotkanie abp Agostino Casarolego z wiceministrem spraw zagranicznych PRL Józefem Czyrkiem. W wyniku tego spotkania powołano Zespół ds. Stałych Kontaktów Roboczych między PRL a Stolicą Apostolską. Od jesieni 1974 roku rząd PRL wysyłał swoich przedstawicieli do Watykanu, którzy rezydowali w ambasadzie PRL przy Republice Włoskiej. Utworzenie zespołu nie było jednak traktowane jako nawiązanie formalnych relacji dyplomatycznych. Komuniści nie nawiązali takich relacji nawet po wyborze kard. Karola Wojtyły na papieża.

III Rzeczpospolita

Po wyborach czerwcowych, 7 lipca 1989 roku, minister spraw zagranicznych PRL Tadeusz Olechowski wysłał list do sekretarza Sekcji Kontaktów z Państwami Sekretariatu Stanu Stolicy Apostolskiej, abp. Angelo Sodano, z prośbą o wznowienie stosunków dyplomatycznych. Abp Sodano odpowiedział, że ze względu na znaczenie relacji, jakie Polska zawsze miała z Stolicą Apostolską, Sekretariat Stanu akceptuje, aby przedstawicielstwa dyplomatyczne miały rangę Nuncjatury Apostolskiej oraz Ambasady.

W wyniku tych ustaleń 5 października 1989 roku pierwszym ambasadorem PRL przy Stolicy Apostolskiej został Jerzy Kuberski, dotychczasowy przewodniczący zespołu ds. Stałych Kontaktów Roboczych. Ambasada miała swoją siedzibę w niewielkim lokalu przy Borgo Santo Spirito.

28 lipca 1993 roku podpisano konkordat, jednak z powodu upadku rządu Hanny Suchockiej i objęcia władzy przez koalicję SLD i PSL, ratyfikacja musiała poczekać do nowych wyborów. Dokument ratyfikacyjny został podpisany przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego 23 lutego 1998 roku i wszedł w życie 25 kwietnia 1998 roku.

3 listopada 1997 roku ambasada oraz rezydencja ambasadora zostały przeniesione do budynku należącego do kościoła polskiego w Rzymie przy via dei Delfini 16.

Posłowie i ambasadorowie

Konstanty Skirmunt (sierpień 1917, przedstawiciel Paryskiego Komitetu Narodowego Polskiego przy królu Włoch i Stolicy Świętej)
Józef Wierusz-Kowalski (1919–1922, poseł)
Władysław Skrzyński (1921–1924, poseł)
Władysław Skrzyński (1924–1937, ambasador)
Stanisław Janikowski (1937–1939, chargé d’affaires a.i.)
Kazimierz Papée (1939–1959, ambasador)
Kazimierz Papée (1959–1972, chargé d’affaires a.i.)
Jerzy Kuberski (1989–1990)
Henryk Kupiszewski (1990–1994)
Antoni Kapliński (1994–1995, chargé d’affaires a.i.)
Stefan Frankiewicz (1995–2001)
Hanna Suchocka (2001–2013)
Piotr Nowina-Konopka (2013–2016)
Janusz Kotański (2016–2022)
Marek Sorgowicki (2022, chargé d’affaires a.i.)
Adam Kwiatkowski (od 2022)