Amazonka żółtogardła

Amazonka żółtogardła (Amazona oratrix) to gatunek średniej wielkości ptaka należącego do rodziny papugowatych (Psittacidae), który występuje w Meksyku oraz Ameryce Centralnej. Gatunek ten jest zagrożony wyginięciem.

Taksonomia

Amazonka żółtogardła, razem z amazonką żółtogłową (Amazona ochrocephala) i żółtoszyją (Amazona auropalliata), tworzy grupę gatunków. Niektórzy badacze klasyfikowali je jako jeden gatunek, traktując amazonkę żółtogardłą jako podgatunek – Amazona ochrocephala oratrix. Obecnie (stan na 2020 r.) wyróżnia się cztery podgatunki: amazonka żółtogardła (A. o. oratrix), A. o. belizensis, A. o. hondurensis oraz amazonka słoneczna (A. o. tresmariae). W niektórych źródłach ostatni wymieniony podgatunek uznawany jest za odrębny gatunek A. tresmariae. Czasami wspomina się również o podgatunku A. o. magna, który jest wydzielany z podgatunku nominatywnego.

Podgatunki i zasięg występowania

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia następujące podgatunki oraz ich zasięg:

A. o. oratrix Ridgway, 1887 – amazonka żółtogardła – południowy i południowo-zachodni Meksyk;
A. o. belizensis Monroe & Howell, TR, 1966 – Belize;
A. o. hondurensis Lousada & Howell, SNG, 1997 – północny Honduras;
A. o. tresmariae Nelson, 1900 – amazonka słoneczna – Islas Marías.

Gatunek ten został introdukowany w takich miejscach jak miasto Meksyk, okolice Los Angeles, południowa Floryda, Portoryko oraz w Stuttgart w Niemczech.

Morfologia

Amazonki żółtogardłe osiągają długość od 36 do 38 cm i ważą około 500 g. Nie występuje wyraźny dymorfizm płciowy. W ich upierzeniu dominują odcienie zieleni. Zasięg wybarwienia na głowie różni się w zależności od podgatunku; u młodych osobników jest ograniczony do czoła i kantarków. Na skrzydłach zauważalne jest czerwone lusterko, a ramiona przybierają czerwonopomarańczowy kolor. U podgatunku nominatywnego oraz amazonki słonecznej (A. o. tresmariae) krawędź nadgarstka ma kolor żółty. Ogon jest czerwony u podstawy, a dziób jest jasny, otoczony białą obwódką wokół pomarańczowych oczu.

Ekologia i zachowanie

Ptaki te żyją w stadach lub w parach. Podczas zbierania pokarmu tworzą większe grupy, które są głośne.

Środowisko

Amazonki żółtogardłe zamieszkują różnorodne środowiska, w tym lasy łęgowe, liściaste, sosnowe, tropikalne, namorzyny, a także przybrzeżne lasy bagienne oraz obszary uprawne z luźno rosnącymi drzewami.

Pożywienie

Ich dieta składa się z pąków, młodych liści, kwiatów, owoców palm i figowców (Ficus), a także nasion drzew, w tym Astronium graveolens.

Lęgi

Sezon lęgowy trwa od marca do kwietnia. Gniazdują w dziuplach drzew. Badania przeprowadzone w 2014 roku w stanie Michoacán wykazały, że 72,8% drzew, w których gniazdowały amazonkę żółtogardłe, stanowiły Astronium graveolens oraz Enterolobium cyclocarpum. Samica składa 2–3 jaja, które wysiaduje przez 26–28 dni. Pisklęta po wykluciu ważą około 15 g i opuszczają gniazdo po 9 tygodniach. Osiągają dojrzałość płciową w wieku 3–4 lat.

Status i zagrożenia

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje amazonkę żółtogardłą jako gatunek zagrożony (EN – Endangered) od 1994 roku. Liczba dojrzałych osobników szacowana jest na 4700. Populacja tego gatunku wykazuje trend spadkowy. Główne zagrożenia to utrata naturalnego środowiska oraz nielegalny handel dzikimi ptakami. W Belize uznawane są za szkodniki upraw. Gatunek ten objęty jest I załącznikiem CITES.