Amazonka płomiennosterna (Amazona brasiliensis) to średniej wielkości ptak należący do rodziny papugowatych (Psittacidae). Jest to endemit Brazylii, którego status jest bliski zagrożenia wyginięciem.
Taksonomia
Gatunek ten został opisany zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego przez szwedzkiego naukowca Karola Linneusza w 1758 roku, w dziesiątej edycji Systema Naturae, gdzie nadano mu nazwę Psittacus brasiliensis. W przeszłości sądzono, że jego najbliższymi krewnymi są amazonka niebieskolica (Amazona dufresniana) oraz amazonka tęczowa (Amazona rhodocorytha). Czasami uznawano amazonkę płomiennosterną za podgatunek jednego z tych dwóch. Obecnie (2020) badania wskazują, że najbliżej spokrewniona jest z amazonką modrobrewą (Amazona amazonica). Gatunek ten nie ma wyróżnionych podgatunków.
Morfologia
Amazonki płomiennosterne osiągają długość około 37 cm i ważą około 430 g. W przypadku tego gatunku nie występuje wyraźny dymorfizm płciowy. Ubarwienie ptaków jest w przeważającej części zielone. Czoło oraz kantarek mają kolor czerwony, a policzki i pokrywy uszne są niebieskie. Krawędź nadgarstka i środkowa część ogona są czerwone, a końcówki sterówek mają kolor żółty. Dziób jest żółto-szary, a oczy pomarańczowe z bladoszarym obrączkowaniem. Młode osobniki mają bardziej matową głowę.
Zasięg występowania
Ten gatunek ptaka można spotkać na wybrzeżach południowo-wschodniej Brazylii, od São Paulo do Santa Catariny.
Ekologia i zachowanie
Amazonki płomiennosterne zamieszkują nizinne lasy wilgotne oraz tereny namorzynowe, a także obszary podmokłe. Najczęściej obserwowane są na wysokości od 300 do 400 m n.p.m., chociaż można je również spotkać na niższych i wyższych terenach, sięgających 700 m n.p.m. Ich pokarm zdobywany jest w gęstych lasach, w skład diety wchodzą owoce, kwiaty, nektar oraz czasami owady. Ptaki te żywią się na różnych gatunkach drzew, z których największe znaczenie ma Erythrina speciosa. Inne często wybierane drzewa to Callophyllum brasiliense, Syagrus romanzoffiana oraz gujawa truskawkowa (Psidium cattleianum). Żerują w parach lub w stadach liczących do 20 osobników. Na noc zbierają się w większe grupy na małych przybrzeżnych wyspach, a rano, pomiędzy 9:00 a 10:00, wracają na ląd.
Lęgi
Sezon lęgowy trwa od września do lutego, czasami przedłuża się do kwietnia. Amazonki płomiennosterne zakładają gniazda w dziuplach wysokich drzew, zazwyczaj na wysokości 8–16 m. Głębokość dziupli wynosi od 50 do 100 cm. Gniazda najczęściej znajdują się w palmach oraz drzewach Callophyllum brasiliense. Dziuple często były wcześniej zamieszkiwane przez dzięcioły. Obszar, w którym gniazdują, zazwyczaj pokryty jest gęstymi, zalanymi lasami. Samica składa od 3 do 4 białych jaj, a inkubacja (w niewoli) trwa 28 dni. Młode opuszczają dziuplę w wieku 60–65 dni.
Status zagrożenia i ochrona
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2017 roku klasyfikuje amazonkę płomiennosterną jako gatunek bliski zagrożenia (NT – near threatened); wcześniej, od 2004 roku, miała status gatunku narażonego (VU – vulnerable), a od 1994 roku – gatunku zagrożonego (EN – endangered). Szacuje się, że w naturze żyje od 6000 do 6700 dorosłych osobników, a ich liczba ma tendencję wzrostową. Największym zagrożeniem dla tego gatunku jest kłusownictwo. Głośne młode w dziupli są często celem dla kłusowników. Dodatkowe zagrożenie stanowi utrata naturalnego siedliska. Gatunek ten figuruje w I załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES). Na obszarach chronionych wieszane są budki gniazdowe dedykowane temu gatunkowi.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Zdjęcia i nagrania audiowizualne dostępne są na stronie: eBird, Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
