Amazonka jamajska

Amazonka jamajska

Amazona collaria – to gatunek średniej wielkości ptaka należącego do rodziny papugowatych (Psittacidae). Jest to endemit, który występuje wyłącznie na Jamajce. Gatunek ten jest narażony na wyginięcie i objęty jest ochroną.

Systematyka

Nazwę, zgodną z zasadami nazwaictwa binominalnego, wprowadził Karol Linneusz w dziesiątej edycji swojego dzieła Systema Naturae, opublikowanej w 1758 roku, nadając temu gatunkowi nazwę Psittacus collarius. Jako miejsce typowe wskazał Amerykę (Jamajkę).

Uznaje się, że ten takson jest najbliżej spokrewniony z A. leucocephala oraz A. ventralis, które mogą stanowić jeden gatunek. Jest to takson monotypowy, bez wyróżnionych podgatunków.

Nazwa rodzajowa pochodzi od francuskiego słowa Amazone, które Buffon nadał różnym gatunkom tropikalnych, amerykańskich papug. Epitet gatunkowy wywodzi się od łacińskiego terminu collarium, oznaczającego „kołnierz, obrożę” (z łaciny collum – „szyja”).

Charakterystyka

Papugi te osiągają długość do 28 cm. Ich upierzenie jest przeważnie zielone. Gardło i szyja mają kolor różowy, lotki pierwszorzędowe są niebieskie, a pióra nad uszami ciemnoniebieskozielone. Wokół oczu oraz nad dziobem występuje białe upierzenie. Kantarek jest bladoniebieski, a czoło wyraźnie niebieskie. Na szyi i karku widoczny jest kratkowany wzór spowodowany czarnymi krawędziami oraz końcówkami piór. Ogon ma zielone upierzenie z czerwonymi podstawami. Dziób jest żółty, tęczówki brązowe, a nogi różowe.

Dorosłe osobniki obu płci są wizualnie identyczne, natomiast młode można odróżnić dzięki szaremu ubarwieniu górnej części żuchwy.

Występowanie

Amazonka jamajska zamieszkuje głównie wilgotne obszary Jamajki. Najliczniejsze populacje występują od Cockpit Country do Mount Diablo oraz w John Crow Mountains, a także lokalnie w Górach Błękitnych. Preferują wilgotne lasy rosnące na wapiennych podłożach, na wysokościach dochodzących do 1200 m

Tryb życia

Dietę amazonek jamajskich stanowią owoce, nasiona, kwiaty oraz pąki liści roślin takich jak: Cecropia, figowiec (Ficus), flaszowiec (Annona), cytrus (Citrus) oraz jeżyna (Rubus). Spożywają również owoce roślin uprawianych na plantacjach.

W sezonie godowym, który trwa od marca do sierpnia, gniazdują w ubytkach drzewnych, a czasami w szczelinach skalnych lub opuszczonych dziuplach dzięciołów. Samica składa od 3 do 4 jaj, a okres inkubacji trwa od 24 do 25 dni. Pisklęta zaczynają pierzyć się po około 10 tygodniach.

Status, zagrożenie i ochrona

Na koniec XX wieku zarówno zasięg, jak i liczebność tego gatunku zdecydowanie zmalały. W 2001 roku populację z Cockpit Country szacowano na 5000–8000 par lęgowych. Całkowita liczebność gatunku została wstępnie oszacowana na 10–20 tysięcy, a dorosłych osobników na 6–15 tysięcy.

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2000 roku klasyfikuje amazonkę jamajską jako gatunek narażony na wyginięcie (VU, Vulnerable). Zgodnie z załącznikiem II do CITES oraz prawem jamajskim, gatunek ten jest pod ochroną, a handel i eksport dziko złapanych osobników są nielegalne. Jej populacja jest podzielona i ma niewielki zasięg. Status narażonego gatunku wynika z utraty siedlisk, nielegalnego odłowu osobników na handel oraz wycinania drzew, które są niezbędne do gniazdowania. Dodatkowo, ptaki te są narażone na potencjalną hybrydyzację z nieendemicznymi papugami hodowlanymi, które sporadycznie wydostają się z klatek (np. podczas huraganów).

Przypisy

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

Przeczytaj u przyjaciół: