Amazonka dominikańska (Amazona arausiaca) to gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae), zaliczany do podrodziny papug neotropikalnych (Arinae). Jest to endemit wyspy Dominika i jest narażony na wyginięcie.
Taksonomia
W 1776 roku, Philipp Ludwig Statius Müller po raz pierwszy opisał ten gatunek w suplemencie do Vollständiges Natursystem. Autor nadał mu nazwę Psittacus arausiacus. Obecnie (2020) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny klasyfikuje amazonki dominikańskie w rodzaju Amazona, uznając je za gatunek monotypowy. Amazonki dominikańskie są blisko spokrewnione z modrogłowymi (A. versicolor), a obydwa gatunki tworzą klad.
Morfologia
Długość ciała u 7 osobników, według Roberta Ridgwaya, wynosi od 375 do 426 mm. Szczegółowe wymiary dla 2 samców i 5 samic (w nawiasie) to: długość skrzydła 250–263 mm (244–258 mm), długość ogona 151–159 mm (147–156 mm), długość dzioba 31–34,5 mm (30,5–34 mm) oraz długość skoku 24,5–25 mm (23–25 mm). Ogólnie upierzenie jest zielone, z niebieskim przodem głowy i czołem. Naga, biała obrączka oczna jest charakterystyczna. Na gardle zazwyczaj występuje czerwona plama, natomiast lusterko ma kolor czerwono-żółty. Lotki mają czarniawe końcówki, a dziób jest w kolorze rogu, lekko żółtawym. Nogi są szare.
Zasięg występowania
Gatunek ten jest endemiczny dla Dominiki. Jego zasięg obejmuje głównie okolice Morne Diablotins, ale amazonki dominikańskie można również spotkać na dalekiej północy wyspy (okolice Morne aux Diables), a także na wschodzie, południowym wschodzie, w centrum wyspy oraz w Parku Narodowym Morne Trois Pitons.
Ekologia i zachowanie
Amazonki dominikańskie zamieszkują lasy deszczowe i są zazwyczaj spotykane od poziomu morza do 800 m n.p.m., a czasami nawet do 1200 m n.p.m. Odwiedzają również tereny rolnicze, szczególnie uprawy cytrusów, marakui i mango. Ich dieta obejmuje owoce (lub nasiona) takich roślin jak Dacryodes, Licania, Richeria czy Amanoa.
Okres lęgowy trwa od lutego do czerwca. Gniazdo znajduje się w dziupli, często w drzewach Dacryodes excelsa lub Sloanea berteriana, zwykle na wysokości 11–25 m nad ziemią. Wejście do dziupli bywa często osłonięte pnączami lub roślinami z rodziny bromeliowatych. W zniesieniu znajdują się zazwyczaj 2 lub 3 jaja o białej skorupce, składane w kilkudniowych odstępach. Pisklęta opisano po raz pierwszy w 1999 roku, kiedy to dokonano pierwszych obserwacji młodych. Zidentyfikowano dwa gniazda – w jednym znajdowało się pisklę i dwa niezapłodnione jaja, a w drugim – dwa żywe pisklęta i jedno martwe (wiek w momencie śmierci oszacowano na 5 tygodni).
Status
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje amazonkę dominikańską za gatunek narażony na wyginięcie (VU, Vulnerable) nieprzerwanie od 1994 roku (stan w 2020). W 2012 roku szacowano populację na 850–1000 dorosłych osobników. BirdLife International wskazuje, że trend liczebności populacji jest wzrostowy. Głównym zagrożeniem dla tych ptaków jest wycinka lasów w celu pozyskania nowych obszarów rolniczych, jednak sadzenie na ich miejsce plantacji owoców przynosi korzyści dla amazonek. Potencjalny huragan o sile porównywalnej z huraganem David mógłby jednak wpłynąć negatywnie na trend wzrostowy populacji.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Zdjęcia i nagrania audiowizualne można znaleźć na stronie eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
