Amazonka czerwonouda
Amazonka czerwonouda (Amazona pretrei) to gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae), który występuje w skrajnie południowej części Brazylij. Jest on zagrożony wyginięciem.
Zasięg występowania
Amazonki czerwonoude można spotkać w skrajnie południowej Brazylii, w stanach Rio Grande do Sul oraz południowo-wschodniej Santa Catarinie. Znane były także odizolowane populacje w wschodnim Paragwaju oraz północno-wschodniej Argentynie (w prowincji Misiones), jednak obecnie gatunek ten prawdopodobnie wyginął w tych obszarach.
Taksonomia
Po raz pierwszy gatunek ten został opisany w 1830 roku przez holenderskiego zoologa Coenraada Jacoba Temmicka, który oparł się na ilustracji de Buffona. Temmick nadał mu nazwę Psittacus pretrei, błędnie wskazując Meksyk jako miejsce typowe. Obecnie (stan na 2020 r.) gatunek klasyfikowany jest w rodzaju Amazona i nie wyróżnia się podgatunków.
Morfologia
Amazonki czerwonoude mają długość od 31 do 33 cm i ważą od 250 do 300 g. Ich upierzenie przeważa w kolorze zielonym, z czerwonymi elementami na czołach, kantarkach, wierzchu głowy, okolicy oczu, udach, skrzydełkach, paskach oraz zgięciach skrzydeł. Lotki pierwszego rzędu są zielone z niebieskimi końcówkami. Sterówki mają zieloną górną powierzchnię, zakończoną żółtym kolorem, a trzy boczne pióra są czerwone u podstawy. Oczy ptaka są pomarańczowo-żółte z białawą obwódką, dziób ma odcień żółtawy, a nogi są żółtawoszare. Samice są mniej intensywnie czerwone na skrzydłach niż samce, a młode osobniki mają mniej czerwieni zarówno na skrzydłach, jak i głowie.
Ekologia
Amazonki czerwonoude żyją na wysokościach od 300 do 1000 m n.p.m., preferując lasy, w których rosną araukarie brazylijskie (Araucaria angustifolia) oraz Podocarpus lamberti. Gatunek ten można spotkać również w lasach w pobliżu rzek oraz na plantacjach.
Ich dieta składa się z nasion takich roślin jak araukaria brazylijska (Araucaria angustifolia) i Podocarpus lamberti, a także z owoców goździkowców (Eugenia), Campomanesia, melii (Melia), Cupania, szkarłatek (Phytolacca), Allophylus, Nectandra, Ocotea, Citharexylum, Myrcianthes, Blepharocalyx, figowców (Ficus) oraz symplokosów (Symplocos).
Ptaki te tworzą stada liczące od 5 do 150 osobników, a w czasie sezonu lęgowego występują w parach. Lęgi odbywają się od września do stycznia, a samica składa 3–4 jaja, które wysiaduje przez 26–27 dni. Młode ptaki zazwyczaj usamodzielniają się w późnym grudniu.
Status i zagrożenia
Od 2000 roku Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje amazonkę czerwonoudą jako gatunek narażony (VU – Vulnerable). Wcześniej, od 1994 roku, miała status gatunku zagrożonego (EN – Endangered). Liczebność populacji wykazuje trend spadkowy, a głównym zagrożeniem dla tego gatunku jest utrata naturalnych siedlisk z powodu wycinki lasów. Ptaki te są również chwytane do niewoli i stanowią przedmiot handlu.
W wyniku badań przeprowadzonych w 2009 roku przewiduje się, że do 2060 roku obszar całorocznego występowania tych amazonek zmniejszy się o 47%, obszarów lęgowych o 63%, a zimowisk o 91%.
Gatunek ten jest uwzględniony w I załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES).
Przypisy
Linki zewnętrzne
Zdjęcia i nagrania audiowizualne można znaleźć na stronie eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
