Amazon.com

Amazon.com, Inc. (wym. [ˈæməzɒn]) to amerykańska firma handlowa, będąca spółką akcyjną, która została założona w 1994 roku w Seattle. Specjalizuje się w e-handlu B2C i prowadzi największy na świecie sklep internetowy.

Działalność

Amazon został stworzony przez Jeffa Bezosa w 1994 roku, a pierwsza sprzedana książka to Fluid Concepts & Creative Analogies. Computer Models of the Fundamental Mechanisms of Thought, która znalazła nabywcę w lipcu 1995 roku. Na początku istnienia firma funkcjonowała jako internetowa księgarnia, lecz szybko poszerzyła swoją ofertę o DVD, sprzęt komputerowy, elektronikę, meble, artykuły spożywcze i inne produkty. Oddziały Amazonu znajdują się w Kanadzie, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Francji, Chinach, Japonii, Włoszech, Hiszpanii, Brazylii, Polsce i wielu innych krajach. Teoretycznie, dostawa zamówień jest możliwa na całym świecie, aczkolwiek w praktyce istnieje system ograniczeń dotyczących krajów docelowych dla zamówień.

W sierpniu 2014 roku Amazon nabył platformę Twitch za 970 milionów dolarów.

W styczniu 2015 roku Amazon ogłosił zamiar wejścia na rynek kinematograficzny. W skład korporacji Amazon wchodzą również Alexa Internet, Joyo.com (Amazon.cn), SoundUnwound oraz IMDb.

W 2019 roku Amazon zajął czwarte miejsce w rankingu największych przedsiębiorstw handlowych na świecie, osiągając przychody w wysokości 118,573 miliardów dolarów.

Nazwa firmy, nawiązująca do rzeki Amazonka, została wybrana przez Jeffa Bezosa w odniesieniu do przewidywanej skali przepływu towarów przez jego internetowy sklep.

W 2017 roku Amazon uruchomił program Brand Registry, mający na celu walkę z nieuczciwą konkurencją i ochronę praw własności intelektualnej właścicieli zastrzeżonych znaków towarowych. Program jest dostępny w Stanach Zjednoczonych, Arabii Saudyjskiej, Australii, Belgii, Brazylii, Egipcie, Francji, Hiszpanii, Holandii, Indiach, Japonii, Kanadzie, Meksyku, Niemczech, Polsce, Singapurze, Szwecji, Turcji, Wielkiej Brytanii, Włoszech oraz Zjednoczonych Emiratach Arabskich.

Aby skorzystać z tego programu, konieczne jest wcześniejsze zarejestrowanie znaku towarowego (nazwy lub logo produktu) w odpowiednim Urzędzie Patentowym (np. Urząd Patentowy RP lub EUIPO) oraz zastrzeżenie marki na platformie Amazon. Program oferuje różnorodne narzędzia do zarządzania marką, w tym wyszukiwanie oparte na obrazach i tekście, co ułatwia wykrywanie oraz raportowanie naruszeń praw własności intelektualnej.

Jedną z najważniejszych funkcji Amazon Brand Registry jest umożliwienie markom korzystania z zaawansowanych opcji prezentacji produktów, takich jak A+ Content (wcześniej znany jako Enhanced Brand Content), co pozwala na tworzenie bardziej szczegółowych i atrakcyjnych opisów produktów, co może przyczynić się do zwiększenia konwersji.

Amazon w Polsce

Amazon rozpoczął swoją działalność w Polsce w 2014 roku, otwierając do tej pory 9 nowoczesnych Centrów Logistyki E-Commerce. Pierwsze trzy centra dystrybucyjne zostały uruchomione w październiku 2014 roku w Bielanach Wrocławskich oraz w Sadach pod Poznaniem. Na koniec 2017 roku otwarto centra w Sosnowcu i Kołbaskowie, a w 2019 roku w Okmianach i Pawlikowicach. W kwietniu 2020 roku uruchomiony został obiekt w Gliwicach, a od sierpnia 2020 roku działa centrum logistyczne w Łodzi. W 2021 roku planowane było otwarcie dziesiątego obiektu w Świebodzinie.

Firma posiada również Centrum Rozwoju Technologii w Gdańsku oraz oddział Amazon Web Services w Warszawie. Do 2021 roku Amazon stworzył 18 tysięcy stałych miejsc pracy w Polsce.

Amerykańska Izba Handlowa, która w 2020 roku podsumowała 30 lat działalności amerykańskich firm w Polsce, ogłosiła, że Amazon jest największym pracodawcą z USA w kraju oraz trzecim co do wielkości amerykańskim inwestorem.

27 stycznia 2021 roku Alex Ootes, wiceprezes ds. rozwoju w Unii Europejskiej, potwierdził, że sklep internetowy zostanie uruchomiony w Polsce, jednak nie podano daty startu. Spółka zachęciła sprzedawców do rejestracji na dedykowanej stronie internetowej.

2 marca 2021 roku domena amazon.pl została uruchomiona dla klientów, a sklep oficjalnie rozpoczął swoją działalność na polskim rynku.

W 2021 roku Amazon otworzył kolejne centrum logistyczne w Świebodzinie. Na 1000 pracowników, których firma chciałaby zatrudnić w tym centrum, przypada 3000 robotów Amazon Robotics.

We wrześniu 2024 roku Amazon zainaugurował 11. centrum logistyczne w Gorzyczkach (gm. Gorzyce), świętując dziesięciolecie swojej działalności w Polsce. W planach jest zatrudnienie około 1000 pracowników.

Kontrowersje

Stany Zjednoczone

W 2018 roku Amazon zatrudniał 566 tysięcy osób w Stanach Zjednoczonych. Mimo że firma uchodzi za atrakcyjnego pracodawcę dla menedżerów, jest krytykowana przez władze oraz pracowników fizycznych, którzy stanowią większość zatrudnionych. Amazonowi zarzuca się wyzysk, objawiający się m.in. niskim wynagrodzeniem w stosunku do wymaganej wydajności pracy. Zarobki w Amazonie (od 2018 roku) dla pracowników bez większych kwalifikacji są znacznie wyższe od federalnej minimalnej płacy.

1 stycznia 2019 roku w magazynie Amazonu w Eastvale w Kalifornii doszło do wycieku gazu. Brygadziści odmówili ewakuacji, mimo że pracownicy wymiotowali i mdleli. Robotnikom powiedziano, że opuszczenie fabryki będzie traktowane jako czas wolny, co skutkowało odjęciem wynagrodzenia.

Propaganda i media

Amazon nabył tradycyjne media, takie jak „The Washington Post”, co spotkało się z krytyką, w tym ze strony senatorów oraz prezydenta USA.

W sierpniu 2018 roku ujawniono, że Amazon finansuje boty internetowe, które są zaprogramowane do generowania pozytywnych komentarzy o warunkach pracy w zakładach firmy.

Doniesienia prasowe oraz zeznania pracowników ukazują negatywne warunki pracy w centrach logistycznych Amazonu, wskazując na złe traktowanie personelu, m.in. poprzez skracanie przerw, łamanie prawa do tworzenia związków zawodowych, niedostateczne warunki sanitarne, intensywny monitoring oraz zmuszanie do pracy ponad normę, co prowadzi do problemów zdrowotnych.

W 2020 roku dziennikarze Vice News opublikowali raport, który ujawniał plany zarządu Amazonu dotyczące oczerniającej kampanii internetowej wymierzonej w byłego pracownika, który zorganizował strajk w magazynie w Staten Island.

Zarzuty nieuczciwej konkurencji

W 2014 roku księgarnia Hachette rozpoczęła spór z Amazonem dotyczący „cen pośrednictwa”, które występują, gdy pośrednik (taki jak Hachette) ustala cenę książki; zazwyczaj to jednak Amazon określa poziom rabatu. W spór ten zaangażowało się wielu pisarzy, w tym znani autorzy tacy jak Stephen King, John Grisham oraz Ursula K. Le Guin, którzy podpisali petycję przeciw Amazonowi, wzywając firmę do „zaprzestania szkody egzystencji autorów, na których zbudował swój biznes” oraz oskarżając Amazon o „branie książek jako zakładników” i cenzurę. Konflikt ten spowodował znaczny spadek sprzedaży książek Hachette na platformie Amazon, co oznacza, że firma wygrała w blokadzie i odstraszaniu klientów.

Inne podobne zarzuty dotyczą łamania praw pracowniczych, inwigilacji, powiązań z służbami siłowymi oraz odchodzenia od pierwotnej misji, co zostało ukazane w filmie Amazon Empire: The Rise and Reign of Jeff Bezos reporterów Frontline PBS.

Zobacz też