Amarantka czerwonogrzbieta (Lagonosticta sanguinodorsalis) to gatunek niewielkiego ptaka należącego do rodziny astryldowatych (Estrildidae). Jest to gatunek endemiczny, występujący w Nigerii oraz w północno-zachodnim Kamerunie. Opis został dokonany po raz pierwszy w 1998 roku.
Taksonomia
Gatunek został po raz pierwszy opisany w 1998 roku przez Roberta B. Payne’a. Najbliżej spokrewnione gatunki to przypuszczalnie amarantka skalna (L. virata) oraz amarantka czadyjska (L. umbrinodorsalis). Nie rozróżnia się podgatunków.
Holotyp, dorosły samiec, został złapany 1 listopada 1995 roku na wyżynie Dżos (koordynaty: 9°53′N 8°59′E), na wysokości 1280 m n.p.m. Został przekazany do muzeum zoologii Uniwersytetu Michigan.
Nazwa gatunkowa sanguinodorsalis oznacza „o krwistoczerwonym grzbiecie”.
Morfologia i anatomia
Holotyp
Holotyp to dorosły samiec zebrany 1 listopada. Nie posiada plamy lęgowej, a jądra mają wymiary 5×3 mm, brak zgromadzonego tłuszczu. Obrączka oczna jest różowa, tęczówka ciemnobrązowa. Dziób czarny z niebieskoszarym u nasady żuchwy, a stopy są szare. Pokrywy skrzydłowe mają kolor czerwonobrązowy. Wierzch głowy szarobrązowy, kuper oraz pokrywy nadogonowe intensywnie czerwone. Sterówki są czarne, a zewnętrzna para ma czerwone obrzeżenia. Lotki są ciemne, czerwonobrązowe, z jasno obrzeżonymi zewnętrznymi chorągiewkami. Obszar od boków głowy do brzucha jest czerwony, a pokrywy podskrzydłowe ciemnoszare w białe plamki.
Skrzydło mierzy 54 mm, ogon 51 mm, dziób 9 mm (od nozdrzy), skok 15 mm. Masa ciała wynosi 10,6 grama.
Formuła skrzydłowa (od najdłuższej lotki): 3 > 4 > 5 > 2 = 6 > 7 > 8 > 9 > 1.
Paratypy
Samica została zebrana 12 listopada. Pęcherzyk Graafa ma długość 1–2 mm. Jajowody były skręcone, co oznacza, że samica złożyła już jaja; obecna jest plama lęgowa. Brak oznak pierzenia i magazynowania tłuszczu. Obrączka oczna jest szara, tęczówka ciemnobrązowa, a dziób, podobnie jak u samca, czarny z niebieskoszarym u nasady. Grzbiet i pokrywy skrzydłowe są czerwonobrązowe, wierzch głowy szarobrązowy, a boki głowy szaroczerwone. Kuper i pokrywy nadogonowe są intensywnie czerwone, a spód ciała od gardła do piersi szaroczerwony. Na bokach ciała znajdują się białe plamki z szarym obrzeżeniem.
Skrzydło ma 52 mm, ogon 48 mm, dziób 8 mm, skok 14 mm. Masa ciała wynosi 10,6 grama.
U młodocianego osobnika (z tej samej daty zebrania) obrączka oczna jest jasnoszara, tęczówka brązowa, a zajady jasnoszare.
Zasięg występowania
Amarantkę czerwonogrzbietą zaobserwowano na wyżynie Dżos w stanach Bauczi oraz Kaduna w Nigerii, możliwe, że występuje również w stanie Kano; zamieszkuje także wzgórza Mandara w północno-wschodniej Nigerii oraz przyległe tereny północno-zachodniego Kamerunu. Obserwowana była na obszarach trawiastych, w zaroślach oraz na terenach leśnych.
Status
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje amarantkę czerwonogrzbietą jako gatunek najmniejszej troski (LC, least concern) nieprzerwanie od 2000 roku, kiedy to po raz pierwszy sklasyfikowano ten gatunek. Całkowita liczebność populacji nie została oszacowana, jednak ptak ten opisywany jest jako pospolity, przynajmniej w części swojego zasięgu. Z uwagi na brak dowodów na spadki liczebności lub istotne zagrożenia dla gatunku, BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako prawdopodobnie stabilny.
Przypisy
Bibliografia
Robert B. Payne. A new species of firefinch Lagonosticta from northern Nigeria and its association with the Jos Plateau Indigobird Vidua maryae. „Ibis”. 140, s. 368–381, 1998.
Linki zewnętrzne
Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
