Amanitotoksyny i amatoksyny
Amanitotoksyny, znane również jako amatoksyny, to grupa organicznych związków chemicznych, które są niezwykle silnymi truciznami.
Są to cykliczne oligopeptydy, składające się z ośmiu reszt aminokwasowych, połączonych dodatkowym łącznikiem, w skład którego wchodzi grupa indolowa oraz sulfotlenkowa. Ich struktura jest zbliżona do fallotoksyn, które różnią się o jedną resztę aminokwasową.
W 2007 roku zidentyfikowano 10 różnych amatoksyn:
Te mykotoksyny można znaleźć wśród następujących gatunków grzybów:
- muchomor zielonawy (dawniej: muchomor sromotnikowy) (Amanita phalloides);
- muchomor jadowity (Amanita virosa);
- muchomor wiosenny (Amanita verna);
- hełmówka obrzeżona (Galerina marginata);
- czubajeczka brązowoczerwonawa (Lepiota brunneoincarnata);
- czubajeczka różowawa (Lepiota subincarnata).
Po zjedzeniu owocników tych grzybów, pierwsze symptomy zatrucia mogą wystąpić po 6–24 godzinach (zazwyczaj w przedziale 10–12 godzin), a objawiają się one biegunką, która trwa od 2 do 4 dni. W wyniku odwodnienia może dojść do obniżenia ciśnienia krwi, przyspieszenia tętna, skurczów łydek oraz wstrząsu. Po tym okresie często następuje pozorna poprawa, po której pojawiają się objawy wskazujące na uszkodzenie wątroby. Jej funkcja może całkowicie ustąpić w ciągu 4–7 dni, co prowadzi do śmierci, jeżeli nie zostanie wdrożona odpowiednia terapia. W terapii zatruć amanitotoksynami wykazano skuteczność sylibiny, pozyskiwanej z ostropestu plamistego (Sylibium marianum).
== Przypisy ==
== Bibliografia ==
Marcus Flück: Atlas grzybów – oznaczanie, zbiór, użytkowanie. Warszawa: 1995, s. 109–110. ISBN 83-7175-337-3.
K. Baumann, K. Muenter, and H. Faulstich. Identification of structural features involved in binding of α-amanitin to a monoclonal antibody. „Biochemistry”. 32, s. 4043–4050, 1993. DOI: 10.1021/bi00066a027.
