Amanitore (ur. I wiek p.n.e., zm. I wiek n.e.) – królowa Imperium Meroańskiego, która przyjęła tytuł Merkare. Pełniła władzę w koregencji z królem Natakamani od końca 1 roku p.n.e. aż do 25 n.e.
Życiorys
W 1995 roku odkryto zapiski oraz płaskorzeźby świątynne, które sugerują, że jej matką mogła być Amaniszaketo. W latach od 1 p.n.e. do 25 n.e. rządziła wspólnie z królem Natakamani, który mógł być jej mężem lub synem.
Jej panowanie przypada na najbardziej rozwinięty okres w historii Imperium Meroańskiego. W tym czasie odbudowano świątynię Amun w Napacie, zmodernizowano wielką świątynię w Meroe oraz zbudowano nowe świątynie ku czci Amona w Naqa i Amarze. Odkryte artefakty z tego okresu świadczą o rozwoju handlu. Zbudowano również wiele kanałów nawadniających oraz zbiorników retencyjnych w Meroe, co przyczyniło się do wzrostu produkcji rolnej. Ponadto wzniesiono ponad 200 piramid.
Jej wizerunki, które przetrwały do naszych czasów, ukazywały ją jako niezwyciężoną wojowniczkę. W Naqa odnaleziono płaskorzeźbę przedstawiającą Amanitore jako postać gigantyczną i otyłą, z mieczem w ręku, zabijającą wrogów, którzy błagają ją o litość. Taki wizerunek różnił się od tradycyjnego przedstawienia kobiet w starożytnym Egipcie, które zazwyczaj ukazywane były jako wysokie i szczupłe, jednak wpisywał się w konwencję przedstawienia królowej Kuszu.
Jedna z teorii sugeruje, że ukazanie Amanitore jako egzekutorki może wskazywać na jej bezpośrednie zaangażowanie w wojskowe wyprawy oraz najazdy na plemiona nomadów pustynnych, co przyczyniło się do rozszerzenia granic Imperium Meroańskiego. Wielu jeńców wojennych składano w ofierze w świątyniach ku czci bóstw. Inni z kolei pełnili rolę nosicieli wody, rolników, garncarzy i tkaczy w świątynnym kompleksie.
Charakterystyczne dla Amanitore było częste przedstawianie jej jako najwyższej kapłanki, na równi z Natakamani.
Historycy podejrzewają, że Amanitore lub Amanitaraqide może być Kandaką, która została wspomniana w Biblii w Dziejach Apostolskich 8:27.
Została pochowana w piramidzie o objętości 6 metrów kwadratowych. Nie ma pewności, czy była pochowana z biżuterią, ponieważ nie znaleziono jej przy niej, lecz istnieją przypuszczenia, że mogła być zabrana przez włoskiego poszukiwacza skarbów Giuseppe Ferliniego. Po jej śmierci władzę przejęła Amanitaraqide.
W kulturze popularnej
W 2017 roku wydano DLC do gry Civilization VI, które wprowadza Nubę jako jedną z grywalnych cywilizacji, a Amanitore pełni rolę jej przywódczyni. Gra ukazuje zamiłowanie królowej do budowania monumentalnych obiektów.
