Amand z Maastricht (ok. 584–675) – święty katolicki, apostoł Flandrii.
Urodził się w rodzinie szlacheckiej w Poitou (obecnie Francja) i postanowił prowadzić życie zakonne. W wieku 20 lat, wbrew woli rodziny, wstąpił do zakonu na wyspie d’Yeu. Po roku jego ojciec odnalazł go tam i próbował namówić do powrotu do domu, jednak nie odniósł sukcesu. Amand przeniósł się w okolice Tours, gdzie otrzymał święcenia, a następnie udał się do Bourges, gdzie przez 15 lat żył w celi, żywiąc się wyłącznie chlebem i wodą. Jego duchowym przewodnikiem był biskup, późniejszy święty, Outrille. Odbył pielgrzymkę do Rzymu, a po powrocie do Francji, w 629 (lub 628) roku, został biskupem misjonarzem. Głosił ewangelię w północnej Francji i Flandrii na prośbę Chlotara II. W Flandrii rozpoczął swoją misję ewangelizacyjną od Gandawy, gdzie początkowo nie został dobrze przyjęty, lecz w końcu jego wysiłki przyniosły owoce. Na terenie całej Flandrii założył wiele klasztorów. W 630 roku, po skrytykowaniu stylu życia króla Dagoberta I, został wygnany z Francji. Wkrótce jednak król poprosił go o powrót oraz chrzest swojego syna, na co Amand odmówił. Święty prowadził również działalność misyjną wśród ludów słowiańskich. W 646 roku został biskupem Maastricht, według innych źródeł biskupem w Tongresie z siedzibą w Maastricht, jednak po trzech latach zrezygnował z urzędu, poświęcając się pracy misyjnej, w tym w kraju Basków. Niektóre źródła wskazują, że przez krótki czas był także biskupem Tongeren i Liège. Wspierał świętą Gertrudę w zakładaniu słynnego klasztoru w Nivelles. Zmarł w wieku 90 lat w swoim klasztorze Elnon, w pobliżu Tournai, gdzie przez ostatnie cztery lata życia był opatem.
Dzień świętego Amanda przypada na 6 lutego, a jego obchody są szczególnie popularne w Flandrii i Pikardii, chociaż kiedyś obchodzono je również na Śląsku.
Amand jest patronem piwowarów, karczmarzy, barmanów, a także producentów winogron i win, handlarzy oraz harcerzy.
W ikonografii Amand jest przedstawiany w szatach biskupich. Jego atrybutem jest makieta kościoła lub klasztoru, co odnosi się do licznych fundacji opactw i klasztorów, które założył.
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
St. Amandus. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2012-11-27]. (ang.).
Józef Marecki, Lucyna Rotter: Jak czytać wizerunki świętych leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 2009. ISBN 978-83242-0910-1. (pol.).
