Amaltea (Jowisz V)
Amaltea to największy z wewnętrznych księżyców Jowisza, który został odkryty przez Edwarda E. Barnarda w 1892 roku. Jest to pierwszy satelita Jowisza, który został odkryty po księżycach galileuszowych. Barnard dostrzegł go przy użyciu 91-centymetrowego refraktora w Obserwatorium Licka, które znajduje się w pobliżu San Jose w Kalifornii.
Nazwa
Nazwa Amaltea wywodzi się z mitologii greckiej i odnosi się do nimfy Amaltei, która wychowywała Zeusa, karmiąc go kozim mlekiem. Propozycja nadania tej nazwy pochodzi od francuskiego astronoma Camille’a Flammariona. Oficjalnie została zaakceptowana przez IAU (Międzynarodową Unię Astronomiczną) dopiero w 1975 roku, mimo że była używana nieoficjalnie znacznie wcześniej.
Charakterystyka fizyczna
Amaltea ma nieregularny kształt i jest pokryta licznymi kraterami uderzeniowymi. Jej średnia gęstość wynosi 0,86 g/cm3, co sugeruje, że w dużej mierze składa się z lodu wodnego, a jej wnętrze ma porowatą strukturę.
Księżyc ten jest największym obiektem w grupie Amaltei regularnych księżyców Jowisza. Jego okres orbitalny wokół Jowisza odpowiada jednemu obrotowi wokół własnej osi, co powoduje, że zawsze jest zwrócony tą samą stroną w kierunku planety. Orbita Amaltei przebiega wzdłuż zewnętrznej krawędzi pierścienia ażurowego.
Amaltea emituje więcej ciepła, niż otrzymuje od Słońca, podobnie jak Io. Przyczyną tego zjawiska może być indukcja prądu elektrycznego spowodowana krążeniem w silnym polu magnetycznym Jowisza.
Powierzchnia
Powierzchnia Amaltei charakteryzuje się niskim albedo, odbijając zaledwie 9% światła słonecznego. Ma intensywnie czerwone zabarwienie, które prawdopodobnie wynika z osadzania się siarki wyrzucanej przez wulkany Io. Na powierzchni znajdują się również jaśniejsze obszary o zielonkawym zabarwieniu, których charakter jest nieznany.
Na Amaltei znajdują się kratery o nazwach Pan (średnica około 100 km, głębokość 8 km) oraz Gaea (średnica 90 km, głębokość sięgająca nawet 16 km). Dwie góry, Lyctos Facula i Ida Facula, wznoszą się na wysokość około 20 km nad średni poziom powierzchni.
Amaltea, obserwowana z Ziemi, ma jasność 14,1 magnitudo.
Zobacz też
- Chronologiczny wykaz odkryć planet, planet karłowatych i ich księżyców w Układzie Słonecznym
- Księżyce galileuszowe
- Lista naturalnych satelitów Jowisza
Przypisy
Linki zewnętrzne
Amalthea. [w:] Księżyce Układu Słonecznego [on-line]. [dostęp 2008-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-25)].
Amalthea. [w:] Solar System Exploration [on-line]. NASA. [dostęp 2018-12-15]. (ang.).
