Amalrycjanie – średniowieczna herezja
Amalrycjanie, znani również jako amolrianie lub amorianie, stanowili średniowieczną sektę, która swobodnie odnosiła się do idei Amalryka z Bène.
Grupa ta, działająca w XIII wieku we Francji, była stosunkowo niewielka. Jej głównym przedstawicielem był G. Orfèvre. Ich nauki czerpały z myśli Eriugeny, Dawida z Dinant oraz Amalryka, od którego nominalnie się wywodzili. Jednakże, główna doktryna teologiczna amalrycjan, dotycząca trzech wieków ludzkości, nie miała swoich korzeni w jego filozofii, lecz nawiązywała do koncepcji Joachima z Fiore.
Amalrycjanie wierzyli, że historia ludzkości dzieli się na trzy etapy: erę Ojca, erę Chrystusa i erę Ducha Świętego. Era Ojca charakteryzowała się rygoryzmem moralnym Starego Testamentu oraz prawem mojżeszowym. Z kolei Era Chrystusa częściowo zniosła te obostrzenia, wprowadzając jednak własne zasady w Ewangeliach oraz ustanawiając sakramenty. Era Ducha Świętego miała zaś przynieść zniesienie wszelkich przepisów, usunięcie „ciemności wiary i nadziei”, a także stanowić raj na ziemi.
Amalrycjanie sądzili, że zostali zmartwychwstali, ponieważ Duch Święty wcielił się w nich. Uważali, że wcielony Duch Święty nieustannie przekazuje im Objawienie, co prowadziło do przekonania, że to on jest autorem wszystkich ich działań. W związku z tym, te czyny były postrzegane jako wolne od grzechu i wykraczające poza pojęcia dobra i zła, nie podlegały wartościowaniu ani karze w życiu wiecznym.
Doktryna amalrycjan, podobnie jak poglądy Amalryka, została potępiona przez synod w Paryżu w 1210 roku, a kilku z członków sekty poniosło wtedy śmierć. Potępienie to zostało powtórzone przez Sobór laterański IV.
Przypisy
Bibliografia
Marian Banaszak, Historia Kościoła katolickiego, t. 2, Średniowiecze, s. 170.
