Amadou Toumani Touré (wym. [amaˈdu tumaˈni tuˈʀe]; ur. 4 listopada 1948 w Mopti, zm. 10 listopada 2020 w Stambule) był malijskim wojskowym i politykiem. W latach 1991–1992 pełnił funkcję przewodniczącego Tymczasowego Komitetu Ocalenia Narodowego, który był rządzącą wówczas junty wojskową, a następnie od 2002 do 2012 roku sprawował urząd prezydenta Mali.
Życiorys
W 1991 roku, razem z grupą oficerów, przeprowadził pucz, który obalił długoletniego dyktatora, Moussę Traoré. Touré ogłosił się głową państwa i wprowadził szereg reform demokratycznych, w tym system wielopartyjny, likwidując dotychczasową wojskową monopartię. W 1992 roku zorganizował wybory prezydenckie, które wygrał Alpha Oumar Konaré. W 1993 roku Touré założył Fundację Dziecięcą.
W maju 2002 roku wygrał wybory prezydenckie, zdobywając 64,35% głosów, pokonując byłego ministra Soumaïla Cissé. Jego kadencja przypadała na czas destabilizacji kraju. Już w 2003 roku na zachodzie Mali miały miejsce walki między rywalizującymi grupami islamskimi. W 2007 roku wybuchły starcia z Tuaregami, spowodowane ich atakami na wojska rządowe, które trwały do 2009 roku. W 2011 roku, po obaleniu i zabójstwie libijskiego przywódcy Mu’ammara al-Kaddafiego, do Mali wrócili tuarescy najemnicy, co zaostrzyło relacje między państwem a Tuaregami. Przybycie dobrze uzbrojonych i wyszkolonych bojowników zmieniło sytuację w regionie. W styczniu 2012 roku doszło do wybuchu zbrojnego powstania Tuaregów, które przerodziło się w wojnę domową pod przewodnictwem Narodowego Ruchu Wyzwolenia Azawadu. Do rebelii przyłączył się także Arabski Ruch Azawadu.
W związku z niepowodzeniami rządu w walce z tuareskimi rebelantami, w marcu 2012 roku w Mali miało miejsce zamach stanu. Władze przejęła Narodowy Komitet na rzecz Przywrócenia Demokracji i Państwa, a Touré pozostawał w ukryciu. 8 kwietnia 2012 roku oficjalnie podał się do dymisji, a 19 kwietnia udał się na wygnanie do Senegalu.
W 2013 roku Touré został oskarżony przez rząd prezydenta Ibrahima Boubacara Keïty o zdradę, z powodu niepowodzeń w walce z Tuaregami. W 2016 roku Zgromadzenie Narodowe umorzyło dochodzenie w tej sprawie. W grudniu 2017 roku Touré powrócił do Mali i został przyjęty przez prezydenta Keïtę. Były malijski przywódca zmarł w Stambule 10 listopada 2020 roku.
Odznaczenia
- Krzyż Wielki Orderu Narodowego (Mali)
- Wielka Gwiazda Odznaki Honorowej za Zasługi dla Republiki Austrii (2009, Austria)
- Order José Martí (Kuba)
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Adolfa de Nassau (2005, Luksemburg)
- Krzyż Wielki Order Świętego Karola (2012, Monako)
