Amadeusz Sabaudzki-Achajski (wł. Amedeo di Savoia-Acaia; ur. 1363 w Pinerolo, zm. 7 maja 1402 tamże) – hrabia Piemontu oraz książę Achai.
Życiorys
Był synem Jakuba Sabaudzkiego-Achajskiego (wł. Giacomo di Savoia-Acaia) oraz Małgorzaty de Beaujeu (fr. Marguerite de Beaujeu, ur. 1346, zm. 1402). 16 maja 1366 roku został ogłoszony następcą przez swojego ojca, co skutkowało wydziedziczeniem przyrodniego brata Filipa II Sabaudzkiego-Achajskiego, który był rzeczywistym synem pierworodnym. Decyzja ta była wynikiem nacisku Amadeusza VI Sabaudzkiego (znanego jako Zielony Hrabia), który pokonał i wziął do niewoli Jakuba. Amadeusz został oddany pod opiekę Amadeusza VI, której koniec nastąpił w 1377 roku, gdy osiągnął czternasty rok życia. Hrabia sabaudzki, który odebrał od niego przysięgę wierności, zaaranżował w 1380 roku małżeństwo z Katarzyną Genewską (zm. 1407), córką Amadeusza III, hrabiego Genewy, oraz Matyldy Auvergne (fr. Mahaut d’Auvergne), po uzyskaniu papieskiej dyspensy z powodu bliskiego pokrewieństwa. Choć z tego związku nie narodziły się męscy spadkobiercy, Amadeusz stał się krewnym antypapieża Klemens VII, co pomogło mu w dochodzeniu swoich praw do Księstwa Morei (Achai).
Amadeusz był wiernym towarzyszem Amadeusza VI i uczestniczył w ekspedycji do Molise, mającej na celu odzyskanie ciała zmarłego hrabiego. Później zyskał przyjaźń jego następcy Amadeusza VII Sabaudzkiego, towarzysząc mu w wojskowych przedsięwzięciach, zanim ten także zmarł przedwcześnie w 1391 roku. W tym samym roku jego wysłannicy spotkali się w Atenach z Nerio I Acciaiolim, księciem Aten, który, po zatrudnieniu Kompanii Nawarskiej, natychmiast napotkał problemy: jej dowódca, Piotr Lebourd z Saint-Supernan, uwięził go na rok w Lastrinie. Nerio zawarł pakt z emisariuszami Amadeusza przeciwko Nawarczykom, którzy kontrolowali Moreę (wenecka nazwa Peloponezu), w którym uznał Amadeusza za księcia Achai i uznał się jego wasalem jako senior Koryntu oraz księcia Aten i Nauplionu. Równocześnie Amadeusz prowadził negocjacje z Piotrem Labourdem, domagając się uznania suwerenności ze strony Nawarczyków w zamian za potwierdzenie ich rozległych posiadłości w Grecji. Jednakże planowana ekspedycja wojskowa Amadeusza w Grecji nie doszła do skutku, gdyż zmarł nagle tuż przed zaokrętowaniem w Genui. Z Amadeuszem VIII Sabaudzkim, jego następcą, miał zawsze dobre relacje i wspierał go w walce przeciwko Tomaszowi III Saluzzo, którego uwięził w Turynie, oraz przeciwko Teodorowi z Monferratu, któremu odebrał miasto Mondovi w 1396 roku.
Teodor i Amadeusz podpisali rozejm w 1397 roku dzięki interwencji Jana Galeazzo Viscontiego. Amadeusz ponownie osiedlił się w Pinerolo, gdzie zmarł. Na jego pogrzebie obecni byli także ambasadorowie markiza Monferrato. Jego następcą został brat Ludwik.
Potomstwo
W wyniku małżeństwa z Katarzyną Genewską (zm. 1407) Amadeusz miał następujące dzieci:
- Małgorzata, wł. Margherita (1390–1464), która 17 stycznia 1403 roku wyszła za mąż za Teodora Monferrato; po owdowieniu wstąpiła do klasztoru i zmarła w opinii świętości. Została beatyfikowana przez papieża Klemensa IX w 1669 roku;
- Bonę (21 czerwca 1390 – po 1392), która zmarła w młodym wieku;
- Matylda, wł. Matilde (zm. 1438), żona Ludwika III Reno (1378–1436), elektora Palatynatu;
- Katarzynę, wł. Caterina (1400).
Syn pozamałżeński:
Juliusz, wł. Giulio (zm. 1399)
Rodowód
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Harry W. Hazard: A History of the Crusades: Volume III – The Fourteenth and Fifteenth Centuries. Setton, Kenneth M. (główny redaktor). Madison: University of Wisconsin Press, 1975. (ang.). Brak numerów stron w książce.
Kenneth M. Setton: Catalan Domination of Athens 1311 – 1380. Revised edition. Londyn: Variorum, 1975. (ang.). Brak numerów stron w książce.
Charles Cawley’s: Savoy. [w:] Medieval Lands [on-line]. Foundation for Medieval Genealogy, 2014-05-24. [dostęp 2016-08-03].
