Hugo Alvar Henrik Aalto (urodzony 3 lutego 1898 w Kuortane, zmarły 11 maja 1976 w Helsinkach) był fińskim architektem modernistycznym oraz projektantem form przemysłowych.
Cieszył się uznaniem za swoje humanistyczne podejście do architektury. Jego działalność obejmowała architekturę, projektowanie mebli oraz wyroby szklane. Aalto był jednym z pionierów oraz najważniejszych postaci skandynawskiego ruchu modernistycznego, a od 1928 roku należał do Congrès international d’architecture moderne. Wśród jego najbardziej znanych dzieł znajdują się gmach kongresowy Finlandia Talo w Helsinkach oraz zespół szkół Uniwersytetu Technologii w Helsinkach. W kategorii wyrobów szklanych Aalto zasłynął m.in. z „Wazonu Savoy”, który zdobył międzynarodową sławę.
Życiorys
W latach 1916–1921 studiował architekturę w Helsińskim Instytucie Technicznym w Otaniemi pod okiem Armasa Lindgrena. Przerwał naukę z powodu udziału w wojnie domowej. Po zakończeniu studiów w 1921 roku udał się w podróż po Europie. Następnie powrócił do Jyväskylä, gdzie w 1923 roku założył swoje pierwsze biuro architektoniczne. W 1925 roku ożenił się z architektką Aino Marsio, koleżanką ze studiów, która współpracowała z nim do swojej śmierci w 1949 roku. W 1927 roku przeniósł biuro do Turku, gdzie współpracował z Erikiem Bryggmanem, a w 1933 roku do Helsinek. W latach 1927–1928 zrealizował trzy kluczowe projekty, które przyniosły mu międzynarodowy rozgłos: gmach redakcji gazety „Turun Sanomat” w Turku, sanatorium przeciwgruźlicze w Paimio oraz Miejską Bibliotekę w Viipuri (obecnie Wyborg). W 1934 roku po raz pierwszy wziął udział w wystawie wzornictwa przemysłowego, a rok później, razem z żoną Aino, Maire Gullichsen i Nilsem Gustavem Hahlem, założył firmę Artek, zajmującą się produkcją wyposażenia wnętrz, zwłaszcza mebli i lamp. Aalto opatentował pierwsze krzesło zawieszone z ramą ze sklejki. W 1938 roku Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku zorganizowało wystawę jego prac, na której zaprezentowano głównie meble oraz fotografie jego projektów architektonicznych.
W 1940 roku Aalto objął stanowisko profesora architektury na Massachusetts Institute of Technology w Cambridge, gdzie uczył do 1949 roku. W 1949 roku zmarła Aino Aalto. W 1952 roku Aalto ożenił się z dużo młodszą Elissą Mäkiniemi, również architektką, która stała się jego nową współpracowniczką. Wzniósł swój letni dom i pracownię na wyspie Muuratsalo. W 1955 roku został członkiem Akademii Fińskiej, a w latach 1963–1968 pełnił funkcję jej prezesa. Od 1928 do 1956 roku był członkiem Congrès international d’architecture moderne.
W 1955 roku Alvar Aalto stwierdził:
Główne dzieła
- willa Mannera w Töysä, 1923
- biblioteka miejska w Wyborgu (obecnie w Federacji Rosyjskiej), 1927–1935
- sanatorium gruźlicze w Paimio, 1929–1933
- dom własny w Riihitie (Helsinki), 1935–1936
- fabryka celulozy w Sunila (Kotka), 1935–1939
- pawilon fiński na wystawie światowej w Nowym Jorku, 1938
- villa Mairea w Noormarkku, 1938–1939
- tarasowe budynki w Kauttua, 1937–1940
- Techniczny Uniwersytet Helsiński w Espoo koło Helsinek (obecnie Aalto-yliopisto), 1949–1974
- dom wielorodzinny na wystawie Interbau w Berlinie, 1955
- Finlandiatalo (Helsinki), 1967–1971
Styl
Styl twórczości Alvara Aalto można określić jako regionalny i romantyczny. Był jednym z pierwszych architektów, którzy odrzucili sztywne, geometryczne zasady projektowania, typowe dla wczesnego modernizmu. W swoich pracach kładł nacisk na nietypowość formy oraz osobistą ekspresję. Stosował różnorodne materiały i złożone formy, przywiązując szczególną wagę do otoczenia budynku oraz detali architektonicznych. Jego projekty wyrażały żywy temperament oraz brak monotonii. Aalto uważał, że jego dzieła odzwierciedlają ducha Finlandii i jej mieszkańców.
Odznaczenia i nagrody
- Medal Księcia Eugeniusza przyznany przez króla Szwecji Gustawa VI Adolfa (1954)
- Królewski Złoty Medal przyznany przez Królewski Instytut Architektów Brytyjskich (1958)
- Złoty Medal przyznany przez Amerykański Instytut Architektów (1963)
- Pour le Mérite za Naukę i Sztukę w 1969
Przypisy
