Alumnat papieski w Wilnie – budynek z 1622 roku, który niegdyś pełnił funkcję alumnatu (szkoły dla misjonarzy), zlokalizowany na Starym Mieście w Wilnie, przy ulicy Uniwersyteckiej 4 (Universiteto gatvė).
Historia
W 1582 roku papież Grzegorz XIII ustanowił wileński alumnat dla misjonarzy obrządku unickiego, mającego na celu promowanie unii na Rusi, za pośrednictwem swojej bulli. Trzy lata później, na potrzeby alumnatu, zakupiono od mieszczanina M. Wolskiego parterowy gotycki dom, który znajdował się w południowej części posesji. Uroczyste otwarcie alumnatu miało miejsce 10 lipca 1585 roku. W instytucji tej kształcili się studenci z różnych narodowości, w tym Litwini, Polacy, Lotysze, Tatarzy, Węgrzy, Belgowie, Ślązacy, Włosi, Norwegowie i Szkoci. Do 1624 roku absolwenci nie byli zobowiązani do przyjmowania święceń kapłańskich, jednak później stało się to wymogiem.
W 1622 roku, w sąsiedztwie gotyckiego domu, wzniesiono dwupiętrowy budynek mieszkalny oraz zabudowania gospodarcze. Dziedziniec alumnatu otoczono galerią arkadową, inspirowaną Dziedzińcem Wielkim (zwanym Skargi) pobliskiego uniwersytetu. Pomiędzy arkadami umieszczono freski przedstawiające portrety 47 papieży, a na elewacji frontowej umieszczono spiżową tablicę z papieską tiarą. Około 1650 roku w zachodniej części budynku zbudowano kaplicę. Gmach wielokrotnie cierpiał z powodu pożarów (w latach 1655, 1710, 1737 i 1748), jednak po każdej katastrofie był remontowany.
Po III rozbiorze w 1798 roku władze rosyjskie zamknęły alumnat, a jego zabudowania przekazały Uniwersytetowi Wileńskiemu. Po zamknięciu uniwersytetu, budynek na krótko trafił w ręce Kapituły Katedralnej, a następnie został sprzedany osobom prywatnym. W 1824 roku, podczas budowy pałacu gubernatorskiego, zburzono część gospodarczą. Pięć lat później, na miejscu dawnego dziedzińca gospodarczego, zrealizowano jednopiętrowy budynek mieszkalny w stylu klasycystycznym, przy czym arkady w prawym skrzydle zostały zamurowane, a freski między nimi zamalowane. Pod koniec XIX wieku nad północną częścią obiektu dobudowano dodatkowe piętro. W 1984 roku przeprowadzono gruntowny remont.
Obecnie w budynku znajdują się biura instytucji kulturalnych, księgarnia naukowa oraz redakcja tygodnika Literatūra ir menas.
Dziedziniec alumnatu uznawany jest za najpiękniejszy dziedziniec renesansowy w Wilnie i w połączeniu z kościołem św. Michała stanowi doskonały przykład stylu odrodzenia w mieście.
Przypisy
Bibliografia
Juljusz Kłos, Wilno: przewodnik krajoznawczy, Wilno 1937, reprint Gdańska Oficyna Wydawnicza, Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, Oddział w Gdańsku, 1991, ISBN 83-85067-02-7, s. 163.
