Altzella

Altzella (znany wcześniej jako Cella, Altenzelle) to historyczny klasztor cystersów, położony w pobliżu miasta Nossen w Niemczech, który funkcjonował od XII do XVI wieku. Był to także mauzoleum margrabiów Miśni z dynastii Wettinów. Obecnie teren, na którym znajdował się klasztor, zajmuje park.

Historia

Klasztor, znany jako Sanctae Mariae Cella, został założony dzięki staraniom margrabiego Miśni Ottona Bogatego. W 1162 roku otrzymał on zgodę od cesarza Fryderyka Barbarossy, a w 1175 roku cystersi osiedlili się w zbudowanym klasztorze. Kościół klasztorny został poświęcony w 1198 roku. Zgodnie z zamysłem fundatora, klasztor miał pełnić rolę nekropolii rodu Wettinów – margrabiów Miśni chowano tu od 1190 do 1381 roku. Powstanie klasztoru zbiegło się z odkryciem w 1168 roku złóż srebra w okolicy, co prawdopodobnie było zasługą cystersów. Klasztor szybko się rozwijał i z czasem stał się jednym z najpotężniejszych domów zakonnych w Rzeszy; w okresie największej świetności mieszkało tu na stałe 250 mnichów. Klasztor brał również udział w zakładaniu uniwersytetów w Pradze i Lipsku oraz posiadał bogatą bibliotekę i uznaną szkołę klasztorną. Dobra klasztorne sięgały aż do Czech.

W czasach reformacji, w 1540 roku klasztor został rozwiązany, a jego dobra, obejmujące 275 km² i 200 wsi, zostały zsekularyzowane. Bibliotekę przejął uniwersytet w Lipsku. Niedługo potem rozpoczęto rozbiórkę zabudowań klasztornych, m.in. w celu pozyskania materiału budowlanego do konstrukcji kościoła i zamku w pobliskim Nossen. Udało się jedynie ocalić nieliczne budynki, dla których znaleziono nowe przeznaczenie, w tym dom konwersów z romańską salą.

W 1676 roku elektor saski z rodu Wettinów, Jan Jerzy II, zlecił wydobycie szczątków margrabiów Miśni, które wcześniej zostały pochowane w tym miejscu, oraz wzniesienie mauzoleum na terenie byłego klasztoru. Budowa obiektu rozpoczęła się, ale zakończono ją dopiero w latach 1787–1804. W tym czasie urządzono również park krajobrazowy w stylu romantycznym. Zarówno park, jak i mauzoleum przetrwały do dzisiaj.

Stan obecny

Park krajobrazowy, urządzony na przełomie XVIII i XIX wieku, wraz z mauzoleum Wettinów istnieje do dzisiaj. W parku zachowały się liczne ślady po dawnym klasztorze. W dawnym domu konwersów urządzono lapidarium z zabytkami z czasów cystersów oraz wystawę rękopisów z niegdyś bogatej biblioteki klasztornej. Zachowała się także romańska brama wjazdowa.

Przypisy

Bibliografia

Walter Fellmann: Sachsen: Entdeckungsfahrten zwischen Vogtland und Oberlausitz, Leipziger Tiefland und Erzgebirge. Dumont, s. 127–128. ISBN 978-3-7701-4093-0. [dostęp 2014-06-05].
Bernd Wurlitzer, Kerstin Sucher: Sachsen: Mit Dresden, Leipzig, Erzgebirge, Sächsischer Schweiz. Wyd. 2. Berlin: Trescher Verlag, 2013, s. 137. ISBN 978-3-89794-230-1. [dostęp 2014-06-05].
Geschichte des Klosters Altzella. [w:] Kloseterpark Altzella [on-line]. Staatliche Schlösser, Burgen und Gärten Sachsen gemeinnützige GmbH. [dostęp 2014-06-05].
Heike Hentschel, Eckhart Borchert: Der Klosterpark Altzella. [w:] Geschichten aus Sachsen [on-line]. [dostęp 2014-06-05].