Alternaria solani Sorauer
To gatunek grzybów, który należy do klasy Dothideomycetes. Wśród roślin uprawnych w Polsce wywołuje choroby takie jak alternarioza ziemniaka, alternarioza papryki oraz alternarioza pomidora.
Systematyka i nazewnictwo
W klasyfikacji według Index Fungorum, Alternaria solani należy do: Alternaria, Pleosporaceae, Pleosporales, Pleosporomycetidae, Dothideomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi.
Obecnie znana jest jedynie anamorfa tego gatunku. Na podstawie analizy budowy molekularnej i ultrastrukturalnej ustalono, że jego teleomorfą jest jeden z gatunków grzybów z rodzaju Lewia.
Synonimy:
- Alternaria solani (Ellis & G. Martin) L.R. Jones & Grout 1896
- Macrosporium solani Ellis & G. Martin 1882
Morfologia
To mikroskopijny grzyb. Jego konidia mają maczugowaty kształt, podzielone są poprzecznymi, a czasami także podłużnymi przegrodami. Są to duże zarodniki o wymiarach 120–296 × 12–20 μm, zazwyczaj z 9–11 poprzecznymi przegrodami. Grzybnię można łatwo hodować na sztucznych pożywkach, gdzie tworzy owłosioną, intensywnie szaro-czarną kolonię. Strzępki są haploidalne, z przegrodami i z wiekiem intensywnie pigmentowane.
Cykl rozwojowy
Grzyb zimuje w postaci grzybni w chorych bulwach ziemniaków oraz w resztkach pędów, które pozostają w glebie po wykopkach. Wytwarzanie zarodników oraz ich kiełkowanie ma miejsce tylko w wilgotnych warunkach, a optymalna temperatura dla tego procesu to 19–23°C. Rozprzestrzenianie się zarodników ułatwia sucha pogoda, co sprawia, że choroba najczęściej rozwija się w okresach przejściowych pomiędzy deszczem a suszą. Infekcje zarówno pierwotne, jak i wtórne są spowodowane przez bezpłciowo wytwarzane zarodniki konidialne. Grzybnia może przetrwać na częściach roślin w glebie przez kilka lat. Rzadko obserwuje się również wytwarzanie chlamydospor o grubych ścianach.
Konidia kiełkują jedynie na zwilżonych wodą liściach, wnikając przez aparaty szparkowe lub bezpośrednio przez naskórek. Do bulw ziemniaka dostają się przez rany. Kiełkowanie przebiega w różnych temperaturach, a w optymalnych warunkach (28–30°C) trwa jedynie 40 minut. Kolejne 3 do 12 godzin są potrzebne zarodnikom do wytworzenia strzępki infekcyjnej, która wnika w tkanki żywiciela. Objawy infekcji w roślinach pojawiają się w ciągu 5–7 dni, aczkolwiek przy niekorzystnych warunkach infekcja może pozostać uśpiona, czekając na odpowiednie warunki.
Występowanie
Jest to pasożyt, który występuje w każdym regionie świata, w którym uprawia się ziemniaki. Największe straty powoduje w strefach tropikalnych i subtropikalnych. W Polsce, oprócz pomidorów, papryki i ziemniaków, atakuje również bielunię dziędzierzawę (Datura stramonium). Z zagranicznych źródeł wynika, że występuje także na bakłażanach, papryce oraz innych gatunkach roślin z rodziny psiankowatych.
