Alte Mozart-Ausgabe
Alte Mozart-Ausgabe to termin odnoszący się do pierwszego pełnego wydania muzyki Wolfganga Amadeusa Mozarta, które zostało opublikowane przez firmę Breitkopf & Härtel w okresie od stycznia 1877 do grudnia 1883, z dodatkowymi materiałami wydanymi do 1910 roku. Nazwa Alte Mozart-Ausgabe (w skrócie „AMA”) została nadana później, aby odróżnić to wydanie od Neue Mozart-Ausgabe, która jest kolejnym zbiorem wszystkich dzieł Mozarta. Oryginalny tytuł nadany przez wydawnictwo brzmi Wolfgang Amadeus Mozarts Werke. Kritisch durchgesehene Gesammtausgabe, co prowadzi do używania alternatywnej nazwy „Mozart Gesammtausgabe”.
Rola Ludwiga Ritter von Köchela
Jedną z kluczowych postaci związanych z AMA był Ludwig Ritter von Köchel, który stworzył obecnie obowiązujący Köchel-Verzeichnis (katalog tematyczny dzieł Mozarta). Köchel współpracował z wydawcą i redaktorami, oferując cenne uwagi dotyczące zakończenia wydania. W gronie redaktorów AMA znaleźli się również Johannes Brahms, Joseph Joachim, Carl Reinecke, Julius Rietz oraz Philipp Spitta, znany biograf Jana Sebastiana Bacha.
Krytyka i ograniczenia AMA
Mimo że AMA było znaczącym osiągnięciem w swoim czasie, miało istotne ograniczenia. Frederick Neumann zauważa, że „jest bardzo zróżnicowane, jeśli chodzi o możliwość polegania na nim, przy niektórych tomach niezwykle godnych zaufania, a innych znacznie mniej”. Alfred Einstein wyraził swoje niezadowolenie z przedstawienia koncertu „Koronacyjnego” oraz Wesela Figara, natomiast Friedrich Blume podkreślił „zdumiewającą frywolność i często kompletną nieodpowiedzialność” redaktorów tego wydania, zwłaszcza w kontekście koncertów fortepianowych Mozarta, stwierdzając, że „[AMA] oraz praktyczne wydania oparte na nim nie oferują nic więcej niż szkielet jego utworów”.
Nieopublikowane dzieła Mozarta
Istnieją również pewne potwierdzone dzieła Mozarta, które nigdy nie zostały uwzględnione w AMA. Niektóre z nich zostały odkryte długo po zakończeniu wydania (na przykład Symfonia F-dur, KV 19a, odnaleziona w 1981 roku), a także szereg kompozycji, które kiedyś błędnie przypisywano Mozartowi, a obecnie wiadomo, że są wątpliwe lub fałszywe (np. utwór, który w AMA figuruje jako Symfonia nr 2 B-dur, KV 17, uznawany obecnie za dzieło Leopolda Mozarta).
Współczesne znaczenie AMA
Z tych powodów AMA nie jest już postrzegane jako wydanie dzieł Mozarta bliskie kompletności i wyczerpania tematu. W związku z tym, w kontekście poważnych badań nad jego twórczością, zostało zastąpione przez Neue Mozart-Ausgabe. Niemniej jednak, fragmenty AMA są nadal szeroko dostępne dzięki Dover Publications oraz innym firmom specjalizującym się w publikacji wcześniejszych wydań. Fragmenty tego wydania można także znaleźć w formie elektronicznej na różnych stronach internetowych oferujących nuty.
Materiały archiwalne
Materiały archiwalne AMA znajdują się w fonds 21081 Breitkopf & Härtel w Sächsisches Staatsarchiv, Staatsarchiv Leipzig. Pierwsze modele graficzne oraz wydruki próbne są częściowo związane z redaktorami.
