Alte Bibliothek
Alte Bibliothek (w tłumaczeniu „Stara Biblioteka”; znana także jako Königliche Bibliothek, czyli „Królewska Biblioteka”) to barokowy obiekt usytuowany w Berlinie, w dzielnicy Mitte, na placu Bebelplatz. Budowla została wzniesiona w latach 1775–1780 jako pierwszy w mieście samodzielny budynek biblioteczny, mający na celu przechowanie Królewskich Zbiorów Książek. Po przeniesieniu biblioteki do nowej lokalizacji w 1914 roku, gmach został przyjęty przez Uniwersytet Humboldtów, a obecnie mieści Wydział Nauk Prawnych tej uczelni.
Lokalizacja
Budynek znajduje się pomiędzy ulicami Behrenstraße a Unter den Linden, dzięki czemu zajmuje zachodnią stronę placu Bebelplatz. Do obiektu można dotrzeć transportem publicznym, korzystając z dwóch przystanków autobusowych oddalonych o około 200 m: Berlin, Staatsoper (linie 100, 200, N2 oraz TXL) oraz Berlin, Unter den Linden/Friedrichstraße (linie 100, 200, N2, TXL, 147 i N6), a także przystanku tramwajowego Berlin, Universitätsstraße (linie 12 i M1).
Historia
Obiekt został zaprojektowany w stylu barokowym i zbudowany w latach 1775–1780 pod przewodnictwem mistrza budowlanego Georga Friedricha Boumanna. Projekt architektoniczny opracował Georg Christian Unger, który na polecenie króla Fryderyka II Wielkiego oparł się na niezrealizowanych planach austriackiego architekta Josepha Emanuela Fischera von Erlacha z lat 1725–1726, dotyczących północnej fasady wiedeńskiego Hofburga, która ostatecznie powstała dopiero w 1890 roku. Po oddaniu do użytku gmach, jako pierwszy samodzielny budynek biblioteczny w Berlinie, stał się siedzibą Królewskich Zbiorów Książek, które dostępne były dla mieszkańców Berlina. Wcześniej zbiory te przechowywane były w skrzydle aptecznym zamku berlińskiego i były dostępne jedynie dla zarejestrowanych użytkowników.
Pomimo czterokondygnacyjnego podziału fasady, pierwotnie budynek miał tylko dwie kondygnacje – górna służyła jako biblioteka, z wyposażeniem zaprojektowanym przez Karla von Gontarda, podczas gdy dolna do 1814 roku pełniła rolę magazynu, a później składu dekoracji dla pobliskiej Opery. W 1840 roku przeprowadzono przebudowę, która przekształciła gmach w czterokondygnacyjny obiekt w pełni dedykowany bibliotece. W kolejnych latach biblioteka rozwijała się, stając się jedną z najważniejszych tego typu instytucji w krajach niemieckojęzycznych. Latem 1895 roku jednym z jej czytelników był Włodzimierz Lenin, który wówczas mieszkał w Berlinie. W 1914 roku bibliotekę przeniesiono do nowo wybudowanego obiektu przy Unter den Linden, a budynek przy Bebelplatz przeszedł na własność Uniwersytetu Humboldtów.
W trakcie II wojny światowej, w 1945 roku, gmach doznał poważnych zniszczeń, co spowodowało rozważania nad jego rozbiórką. Ostatecznie budynek został odbudowany w latach 1963–1969 pod kierownictwem Wernera Kötteritzscha, a jego wnętrza zostały urządzona w nowoczesnym stylu, w którym umieszczono Wydział Nauk Prawnych Uniwersytetu Humboldtów, który funkcjonuje tam do dziś.
Architektura
Wyróżniającą cechą gmachu jest zakrzywiona fasada od strony Bebelplatz, co sprawia, że obiekt nazywany jest „komodą”. Fasada ta posiada wysoki cokół oraz trzy ryzality ozdobione kolumnami w porządku korynckim. Attyka jest zwieńczona rzeźbami i dekoracjami autorstwa Wilhelma Christiana Meyera, a na szczycie środkowego ryzalitu umieszczony jest kartusz z atrybutami nauk, flankowany przez rzeźby muz.
Wnętrza budynku zostały przystosowane do potrzeb uniwersyteckich w latach 60. XX wieku i charakteryzują się nowoczesnym wystrojem typowym dla tego okresu. Szczególnie wyróżnia się owalna, spiralna klatka schodowa z kutymi żelaznymi balustradami w stylu rokokowym, pochodzącymi z zniszczonej kamienicy przy Brüderstraße 8. Znajduje się tam również pomieszczenie zwane Leninsaal (pol. „Sala Lenina”), w którym widnieje witraż autorstwa Frank Glasera, przedstawiający Włodzimierza Lenina z Karlem Marksem i Fryderykiem Engelsem w tle, wskazujących drogę robotnikom, intelektualistom i żołnierzom. W przeszłości przy wejściu do tego pomieszczenia znajdowała się tablica upamiętniająca pobyty Lenina w bibliotece pod koniec XIX wieku, która jednak została usunięta w 1990 roku w niejasnych okolicznościach.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Alte Bibliothek. [w:] archINFORM.net [on-line]. [dostęp 2019-03-31]. (ang.).
Alte Bibliothek Berlin Stock Photos and Images – Galeria zdjęć Alte Bibliothek. [dostęp 2019-03-31]. (ang.).
