Altair BASIC
Altair BASIC to interpreter języka programowania BASIC stworzony z myślą o komputerze MITS Altair 8800 oraz innych maszynach opartych na szynie S-100. Był to pierwszy produkt firmy Microsoft, wówczas znanej jako Micro-Soft, który został wydany na podstawie umowy z MITS. Altair BASIC zapoczątkował linię produktów określaną jako Microsoft BASIC.
Pochodzenie i rozwój
Bill Gates wspomina, że po przeczytaniu z Paulem Allenem artykułu o Altairze w magazynie Popular Electronics z stycznia 1975 roku, zrozumieli, że ceny komputerów wkrótce spadną na tyle, by sprzedaż oprogramowania stała się opłacalna. Gates był przekonany, że dostarczenie interpretera BASIC dla nowego komputera uczyni go bardziej atrakcyjnym i dostępnym dla entuzjastów. Skontaktowali się z Edem Robertsem, założycielem MITS, aby poinformować go o swoich pracach nad interpreterem i zapytać, czy byłby zainteresowany jego demonstracją. Zastosowali popularną w branży praktykę ogłaszania nieistniejącego produktu, aby zbadać zainteresowanie rynkowe. Roberts zgodził się spotkać z nimi w marcu 1975 roku, aby zobaczyć demonstrację.
Gates i Allen nie dysponowali gotowym interpreterem ani komputerem Altair, na którym mogliby rozwijać i testować swój program. Allen zdecydował się wykorzystać własny emulator mikroprocesora Intel 8080, który stworzył dla minikomputera PDP-10 w ramach wcześniejszego projektu dla firmy Traf-O-Data. Dostosował swój emulator na podstawie przewodnika programowania dla Altaira, a następnie wspólnie wykorzystali go do stworzenia i przetestowania interpretera na PDP-10 znajdującym się na Harvardzie. Władze uniwersytetu nie były zadowolone z ich działań, ale nie istniały żadne regulacje dotyczące korzystania z tego komputera. Gates i Allen wykupili czas na komputerze w firmie w Bostonie, aby dokończyć prace nad BASICiem. Zatrudnili studenta Harvardu, Monte Davidoffa, do napisania procedur obsługujących arytmetykę zmiennoprzecinkową, co było funkcjonalnością niedostępną w większości konkurencyjnych produktów.
Ukończony interpreter zawierał własny system obsługi operacji I/O oraz edytor tekstowy, a jego objętość wynosiła zaledwie 4 kilobajty pamięci, co zostawiało sporo miejsca dla interpretowanych programów. W ramach przygotowań do demonstracji, zapisali swój interpreter na taśmie dziurkowanej, którą mogła odczytać maszyna Altair, a następnie Paul Allen poleciał z nią do Albuquerque.
W trakcie lotu Allen zdał sobie sprawę, że zapomnieli napisać programu do wczytywania interpretera z taśmy do pamięci komputera. Pisząc w języku maszynowym dla mikroprocesora Intel 8080, ukończył swój program jeszcze przed lądowaniem. Do ostatniej chwili, gdy wczytywali swój interpreter do pamięci Altaira i pojawił się komunikat o podanie rozmiaru dla systemu, Gates i Allen nie byli pewni, czy ich program zadziała. Później założyli się, kto z nich napisze najkrótszy program ładujący interpreter do pamięci Altaira – Gates wygrał.
Kolejne produkty i dystrybucja
Roberts zgodził się na wydanie i dystrybucję interpretera oraz zatrudnił Gatesa i Allena do jego rozwoju i aktualizacji, co przyczyniło się do przerwy w studiach Gatesa na Harvardzie. Wspólnie wypuścili na rynek kilka wersji: oryginalny 4K BASIC, a później 8K BASIC, Extended BASIC, Extended ROM BASIC oraz Disk BASIC.
Jak przewidywali, Altair zyskał dużą popularność wśród entuzjastów, takich jak członkowie Homebrew Computer Club. Altair BASIC, chociaż MITS preferował nazywać go po prostu interpreterem BASIC, również zyskał na popularności. Entuzjaści podeszli do projektu z chęcią dzielenia się swoimi odkryciami i bez wahania kopiowali interpreter BASIC dla innych zainteresowanych. Dan Sokol, jeden z członków klubu Homebrew, był szczególnie aktywny i po zdobyciu przedpremierowej taśmy z interpreterem wykonał 25 kopii, które rozdał na kolejnym spotkaniu klubu, zachęcając wszystkich do robienia tego samego. Gates zareagował na tę sytuację, publikując List Otwarty do Hobbystów, w którym oskarżył osoby kopiujące ich interpreter o kradzież i zagroził, że przestanie tworzyć oprogramowanie, za które ludzie nie płacą. Wiele osób z kręgu hobbystów zareagowało oburzeniem i zaczęło bronić się przed tymi oskarżeniami.
Zgodnie z umową, MITS miał uzyskać prawa do interpretera po uiszczeniu odpowiednich opłat licencyjnych. Niemniej jednak Microsoft stworzył wiele wersji interpretera dla różnych systemów operacyjnych, w tym dla Motorola 6800. Kiedy jednak zdecydowali się opuścić MITS, rozpoczął się spór dotyczący pełnej zapłaty za wszystkie prawa oraz tego, czy kontrakt obejmował również inne wersje. Sprawa trafiła do sądu polubownego, który ku zaskoczeniu Roberta, opowiedział się po stronie Microsoftu, uzasadniając to marketingową porażką MITS w sprzedaży oprogramowania mimo ich „najlepszych starań”. Główna działalność firmy Microsoft opierała się na interpreterze BASIC aż do początku lat 80., kiedy jego miejsce zajął MS-DOS.
Przypisy
Bibliografia
- Paul Freiberger, Michael Swaine: Fire in the Valley: The Making of the Personal Computer. Nowy Jork, NY: McGraw Hill, 1999. ISBN 0-07-135892-7. (ang.) Brak numerów stron w książce
- Bill Gates, Nathan Myhrvold, Peter Rinearson: The Road Ahead. Nowy Jork: Viking, 1995. ISBN 0-670-77289-5. (ang.) Brak numerów stron w książce
- Cringely, Robert X. Triumph of the Nerds. PBS, 1996. (ang.)
- David Bunnell. Altair BASIC — Up and Running. „Computer Notes”. 1 (1), s. 1, 3, kwiecień 1975. Altair Users Group, MITS Inc.. [dostęp 2007-04-18]. (ang.)
Linki zewnętrzne
Dekompilacja źródeł Altair BASIC. rjh.org.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2001-12-11)]. (ang.), skompilowane przez Reubena Harrisa i zarchiwizowane na archive.org
