Alta Velocidad Española

AVE – Alta Velocidad Española

AVE, czyli Alta Velocidad Española (z hiszpańskiego „Hiszpańska wysoka prędkość”) to system hiszpańskiej kolei dużych prędkości, zdolny do osiągania prędkości do 320 km/h na trasie z Madrytu do Barcelony. Nazwa „AVE” odnosi się do ptaka w języku hiszpańskim, a jego sylwetka stanowi logo tego przedsięwzięcia.

W przeciwieństwie do innych szerokotorowych pociągów w Hiszpanii, pociągi AVE są normalnotorowe i zasilane napięciem 25 kV. W przyszłości planuje się połączenie sieci AVE z francuskimi TGV. Obsługą pociągów AVE zajmuje się RENFE, państwowe przedsiębiorstwo kolejowe Hiszpanii.

Pierwsze pociągi AVE rozpoczęły kursowanie na trasie Madryt – Sewilla 21 kwietnia 1992 roku. Długość tej trasy wynosi 471 km, co oznacza, że jest krótsza o 103 km od wcześniejszego połączenia. Pociągi pokonują tę trasę z prędkością osiągającą 300 km/h w ciągu 2,5 godziny.

Linie AVE (stan z listopada 2018)

System AVE obejmuje następujące linie:

od kwietnia 1992: Madryt ←→ Ciudad Real ←→ Puertollano ←→ Kordowa ←→ Sewilla
od 2003: Madryt ←→ Guadalajara ←→ Calatayud ←→ Saragossa ←→ Lleida (pierwszy odcinek linii Madryt – Barcelona)
od 2005: Saragossa ←→ Tardienta ←→ Huesca (odgałęzienie linii Madryt – Barcelona)
od listopada 2005: Madryt ←→ Toledo (21 km odgałęzienie linii Madryt – Kordowa – Sewilla)
od 22 czerwca 2006: Lleida ←→ Tarragona (kolejny odcinek linii Madryt – Barcelona)
od 2006: Kordowa ←→ Antequera (99 km, pierwszy odcinek linii Kordowa – Malaga)
od 22 grudnia 2007: Madryt Chamartín ←→ Segovia ←→ Valladolid (180 km)
od 23 grudnia 2007: Antequera ←→ dworzec Málaga – María Zambrano (55 km, drugi odcinek linii Kordowa – Sewilla do Malagi, łącznie z Madrytem – Malaga 532 km)
od 20 lutego 2008: Tarragona ←→ dworzec Barcelona-Sants (ostatni odcinek linii Madryt – Barcelona o długości 621 km).
od marca 2009: Figueras ←→ Perpignan we Francji – długość 44,5 km; połączenie to nie jest czynne do czasu ukończenia linii Figueras – Girona, planowanej na 2012 rok.
od 18 grudnia 2010: Madryt – Walencja (391 km, czas przejazdu 1h 35 minut), z odgałęzieniem do Albacete (47 km)
od listopada 2011 pociągi na linii Madryt ←→ Barcelona zaczynają kursować z prędkością do 310 km/h.
10 grudnia 2011 zainaugurowano połączenie wysokiej prędkości Madryt ←→ Galicja między Ourense i A Coruña.
8 stycznia 2013 rozpoczęto kursowanie pomiędzy Barceloną, Geroną i Figueras, gdzie konieczna jest przesiadka na pociąg TGV do Francji.
17 czerwca 2013 zainaugurowano połączenie Albacete ←→ Alicante.
Od 16 grudnia 2013 możliwa jest podróż z Hiszpanii do Francji bez przesiadki. Podróż z Barcelony do Paryża trwa około 6 godzin i 40 minut.
od 30 września 2015: Valladolid ←→ Palencia ←→ León (166 km)
od grudnia 2015: Olmedo ←→ Zamora (99 km)
od stycznia 2018: Walencja ←→ Castellón

Dla tras Madryt ←→ Barcelona oraz Madryt ←→ Sewilla/Malaga głównym dworcem jest stacja Puerta de Atocha w Madrycie, natomiast dla linii Madryt ←→ Valladolid jest to stacja Madryt Chamartín.

W okresie od czerwca do września 2009 roku na trasie Madryt – Barcelona pociągi przewiozły 651 tysięcy pasażerów, podczas gdy samoloty zabrały 643 tysiące osób (spadek o 7,5% w porównaniu do roku poprzedniego).

Oferta sieci AVE

Na sieci AVE kursują trzy typy pociągów:

AVE (dalekobieżne) obsługiwane przez zespolone składy generacji TGV kursują na trasach:

Madryt ←→ Sewilla,
Madryt ←→ Malaga,
Madryt ←→ Saragossa ←→ Barcelona.

AVANT (średniodystansowe) obsługiwane przez składy zespolone generacji Pendolino są tańsze od AVE i kursują na krótszych odcinkach linii wysokiej prędkości:

od grudnia 2004 na trasie Sewilla ←→ Kordowa,
od lata 2005 na trasie Madryt ←→ Ciudad Real ←→ Puertollano,
od listopada 2005 na trasie Madryt ←→ Toledo,
od grudnia 2007 na trasie Madryt ←→ Segovia,
od grudnia 2007 na trasie Malaga ←→ Antequera ←→ Kordowa ←→ Sewilla,
od lutego 2008 na trasie Calatayud ←→ Saragossa,
od lutego 2008 na trasie Saragossa ←→ Huesca,
od lutego 2008 na trasie Barcelona ←→ Lleida.

ALVIA obsługiwane przez składy o zmiennym rozstawie kół kursują na trasach, które częściowo przebiegają po linii wysokiej prędkości, a reszta po tradycyjnej sieci kolei hiszpańskich:

Madryt ←→ Valladolid ←→ Burgos ←→ Bilbao,
Madryt ←→ Valladolid ←→ Burgos ←→ Hendaya,
Madryt ←→ Valladolid ←→ Burgos ←→ San Sebastián ←→ Irun,
Santander ←→ Valladolid ←→ Madryt ←→ Alicante,
Gijón ←→ Oviedo ←→ León ←→ Valladolid ←→ Madryt ←→ Alicante,
Madryt ←→ Logroño,
Barcelona ←→ Saragossa ←→ Pamplona ←→ San Sebastián ←→ Irun,
Barcelona ←→ Saragossa ←→ Longrono ←→ Bilbao,
Barcelona ←→ Saragossa ←→ Pamplona ←→ Vitoria ←→ Burgos ←→ Palencia ←→ León.

Tabor kursujący na sieci AVE

Plany i rozbudowa

Według zapowiedzi hiszpańskiego premiera Jose Luisa Zapatero, do 2010 roku Hiszpania ma posiadać najdłuższą sieć torów wysokiej prędkości w Europie. W 2010 roku hiszpańskie ministerstwo rozwoju planowało przeznaczyć 10,2 miliarda euro na rozwój kolei i rozbudowę linii dużych prędkości, które mają się zwiększyć o 513 km.

Linie w budowie (stan z listopada 2018)

Adif prowadzi prace na następujących odcinkach:

Tarragona ←→ Valdellós
Monforte del Cid ←→ Murcia
Antequera ←→ Granada
Chamartín ←→ Torrejón de Velasco (tunel UIC Chamartín-Atocha i dwa nowe wyjazdy z Madrytu)
Zamora ←→ Pedralba ←→ Ourense
Venta de Baños ←→ Burgos
Leon ←→ tunel Pajares ←→ Pola de Lena (obejmuje prace na stacji León)
Plasencia ←→ Badajoz
Vitoria ←→ Bilbao ←→ Irín
Castellón ←→ Valdellós
Murcja ←→ Almería
Palencia ←→ Reinosa ←→ Santander