Alpinus
Alpinus to polska marka oraz przedsiębiorstwo, które powstało w 1990 roku z inicjatywy polskich himalaistów – Artura Hajzera, Janusza Majera oraz Ryszarda Wareckiego. Specjalizuje się w produkcji i dystrybucji specjalistycznej odzieży oraz sprzętu do różnych aktywności na świeżym powietrzu, w tym turystyki, wspinaczki górskiej, jazdy na rowerze, biegania oraz żeglarstwa.
Historia
W 1989 roku Artur Hajzer ogłosił plan polskich himalaistów na zdobycie Korony Himalajów i Karakorum, realizując projekt 14 ośmiotysięczników w ciągu jednego roku. W poszukiwaniu sponsorów, w towarzystwie Majera, udał się do Monachium na Międzynarodowe Targi Sprzętu i Mody Sportowej (ISPO). Choć nie znaleźli sponsora, Hajzer nawiązał kontakt z Albrechtem von Dewitzem, założycielem marki Vaude, która od 1974 roku produkowała odzież i sprzęt do sportów górskich, znaną wśród polskich himalaistów. Sprzęt Vaude był wykorzystywany w wyprawach przez takie osobistości jak Wanda Rutkiewicz czy Jerzy Kukuczka. Dewitz nie wierzył w sukces himalajskiego projektu, ale zaproponował sprzedaż swoich produktów w Polsce oraz szycie odzieży na zlecenie Vaude. W tamtych czasach wyposażenie polskich ekip nie spełniało zachodnich standardów, dostęp do specjalistycznego sprzętu był ograniczony, a wspinacze często szyli odzież samodzielnie lub z pomocą przyjaciół, co skutkowało prymitywnymi i niewłaściwymi produktami. Zmiany w trendach outdoorowych oraz rozwijający się kapitalizm dostrzegły w tym obszarze duże możliwości. Hajzer wniósł do współpracy wiedzę o potrzebach wspinaczy oraz swój autorytet, a Dewitz – know-how produkcyjne oraz wkład finansowy (początkowo posiadał 85% udziałów) i pierwsze maszyny. W wyniku decyzji założycieli – Artura Hajzera, Janusza Majera, Jana Nowaka oraz Ryszarda Wareckiego, a także w imieniu zmarłego Jerzego Kukuczki, firma Summit, założona w 1986 roku w celu organizacji wypraw, zmieniła profil działalności na handel, podczas gdy firma Alpinus, powstała pół roku po targach, skoncentrowała się na produkcji.
Powstanie firmy
Nazwa Alpinus została zaproponowana przez radcę prawnego Krzysztofa Sędzimira w dniu rejestracji. Jeszcze przed założeniem Alpinusa, założyciele otworzyli pierwszy sklep sportowy w Katowicach. Hajzer wynajął przestrzeń od Ośrodka Harcerskiego w Chorzowie i wraz z Maciejem Kałwakiem, kolegą ze szkoły, który miał doświadczenie w szyciu odzieży górskiej, rozpoczął produkcję. Początkowo zespół liczył dziewięć osób – sześć szwaczek, szefową wykrojów, Hajzera i Kałwaka. Z czasem do zespołu dołączyli Warecki, Majer oraz matka Artura Hajzera, Helena. Alpinus zajął się szyciem bluz i kurtek polarowych, a pierwsze sztuki zostały sprzedane właścicielowi sklepu outdoorowego na Krakowskim Przedmieściu. W 1991 roku, dzięki wsparciu Dewitza, firma otrzymała zlecenie na plecaki od Bundeswehry, co umożliwiło rozwój własnych projektów. Pierwszym z nich był plecak Woodpecker, którego sprzedano 150 000 egzemplarzy. Wkrótce firma zaczęła produkować kurtki sympateksowe we współpracy z firmą SympaTex oraz nawiązała współpracę z amerykańską firmą Gore-Tex, uzyskując licencje na ich produkty. W 1992 roku Alpinus zatrudniał już kilkaset osób. Różowe logo zaprojektowane przez Wojciecha Liebnera i studio Frodo oraz hasło „Czy plus czy minus, zawsze Alpinus” autorstwa Mariana Oslislo, późniejszego rektora Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, stały się rozpoznawalne. Oferta marki koncentrowała się na specjalistycznej odzieży i sprzęcie górskim, a każda wyprawa właścicieli wnosiła nową jakość i technologię. Po pięciu latach obecności na rynku, 33% Polaków kojarzyło markę. Alpinus odnosił sukcesy i zdobył uznanie wśród sportowców i podróżników dzięki polskiemu pochodzeniu oraz wysokiej jakości swoich produktów.
15 listopada 1997 roku otwarto nową siedzibę firmy w Świętochłowicach. Alpinus współpracował z trzydziestoma sportowcami, w tym z Markiem Kamińskim, i zatrudniał osoby związane z Klubem Wysokogórskim, takie jak Marek Raganowicz, oraz ekspertów z innych dziedzin, w tym Marka Arcimowicza, fotografa National Geographic. Produkcja obejmowała także odzież rowerową, żeglarską, narciarską, snowboardową oraz kolekcje dla dzieci.
Problemy
W 1998 roku kluczowe postacie Alpinusa – prezes Artur Hajzer, wiceprezes Janusz Majer, przewodniczący rady nadzorczej Ryszard Warecki oraz dyrektor generalny Maciej Kałwak, postanowili zaprezentować ofertę na rynkach zagranicznych. Produkty Alpinusa pojawiły się w Szwajcarii, a następnie w Czechach, Słowacji i na Łotwie. Hajzer miał ambicje zdobycia zachodnich klientów, jednak okazało się to zbyt skomplikowane dla marki, nieznanej na międzynarodowych targach ISPO. Mimo to w Wiedniu powstały trzy sklepy sportowe. Firma zaczęła mieć problemy finansowe. Wysokie koszty utrzymania austriackich sklepów oraz trudności w przekonaniu lokalnych, dobrze poinformowanych klientów do marki, były głównymi przyczynami kryzysu. Dodatkowo, nieproporcjonalne wydatki na marketing, zmiany gospodarcze w kraju oraz rosnąca konkurencja, a także wprowadzenie kolekcji miejskiej z produktami dla niewielu klientów, pogłębiły problemy. W 1999 roku trudności finansowe były tak poważne, że właściciele zaciągnęli kredyty w trzech bankach, zastawiając różne aktywa. Bank Współpracy Europejskiej SA zawarł z Alpinusem umowę przewidującą plan naprawczy, co doprowadziło do powstania firmy ADD SA.
Upadek
W 2001 roku banki zaostrzyły politykę kredytową, a plan naprawczy nie przyniósł rezultatów, co doprowadziło do bankructwa firmy. Od 2003 roku bank miał prawo do marki. W pierwszym kwartale 2004 roku firma ADD SA ogłosiła upadłość, a 5 października 2004 roku Euromark Polska Sp. z o.o., konkurent Alpinusa od 1997 roku, stał się właścicielem marki Alpinus. W 2013 roku ogłoszono upadłość likwidacyjną Euromark. Prawa do marki Alpinus ponownie przejął bank.
Próba powrotu na rynek
Byli właściciele, nie mogąc pogodzić się z porażką, założyli nową spółkę Mount Sp. z o.o. oraz markę Alpin’s, próbując ukryć bankructwo Alpinusa i przedstawić transformację marki jako lifting logo i nazwy. Z uwagi na zbyt podobną nazwę, Bank Współpracy Europejskiej SA złożył sprawę do sądu, który przyznał mu rację. Nowa spółka zmieniła nazwę marki na HiMountain. W 2005 roku firma otrzymała licencję na produkcję odzieży i sprzętu z membraną Gore-Tex. Powróciła także do wspierania sportowców, którzy poz remained with the Alpinus brand, and began opening new stores. HiMountain gear was taken on expeditions by figures like Martyna Wojciechowska and participants of the Polish Winter Himalaism project. The company also sponsored various festivals and successfully won a tender to supply the GOPR and TOPR in 2005. In 2007, Kałwak left the company, and Hajzer, exhausted from the constant struggle for the business, returned to climbing. Despite financial support from one of the shareholders, Albrecht von Dewitz, the company collapsed shortly after Hajzer’s tragic death on Gasherbrum on July 7, 2013. In September 2015, Mount sold the HiMountain brand to Globewalker Sp. z o.o. from Mikołów. In April 2016, the District Court of Katowice-East announced the liquidation bankruptcy of Mount Sp. z o.o. based in Świętochłowice.
Alpinus dziś
W 2019 roku prawa do znaku Alpinus nabyła firma Alpinus Group Sp. z o.o. Obecnie Alpinus to marka outdoorowa, która czerpie inspiracje ze stylu lifestylowego i streetwearowego.
Przypisy
Bibliografia
Bartek Dobroch: Artur Hajzer. Droga Słonia: Znak, 2018. ISBN 978-83-240-4949-3.
