Alpinizm jaskiniowy
Alpinizm jaskiniowy, znany również jako alpinizm podziemny, to sportowa eksploracja jaskiń, która może odbywać się zarówno w grupach, jak i indywidualnie, z uwzględnieniem różnych kryteriów, takich jak czas trwania akcji, czystość stylu oraz osiągnięta deniwelacja.
Historia
Początki alpinizmu jaskiniowego datują się na przełom XIX i XX wieku. Pierwsze znaczące osiągnięcia w tej dziedzinie przypisuje się Édouardowi-Alfredowi Martelowi, francuskiemu speleologowi, który badał jaskinię Gouffre de Padirac w Masywie Centralnym. W Polsce pionierem alpinizmu jaskiniowego był Jan Gwalbert Pawlikowski, który działał w XIX wieku. Do kolejnych ważnych postaci w tej dziedzinie należeli Mariusz Zaruski oraz Stefan i Tadeusz Zwolińscy. W polskich Tatrach odkryto około 600 jaskiń. Polscy alpiniści podziemni organizowali wyprawy speleologiczne na różnych kontynentach. Do znanych polskich speleologów można zaliczyć m.in.: Kazimierza Kowalskiego, Macieja Kuczyńskiego, Janusza Śmiałka, Andrzeja Ciszewskiego, Mariana Czepiela, Zbigniewa Rysieckiego, Mariana Napierałę, Christiana Parmę, Henryka Zyzańskiego, Jerzego Jaszczyszyna, Włodzimierza Matejuka, Olega Czyżewskiego oraz Teresę Janasz. Kluby alpinistów jaskiniowych są zrzeszone w Międzynarodowej Unii Speleologicznej (UIS).
