Aloza, aloza finta (Alosa alosa) to gatunek anadromicznej ryby należącej do rodziny śledziowatych (Clupeidae).
Występowanie
Gatunek ten można spotkać w Morzu Bałtyckim, zachodniej części Morza Śródziemnego, Morzu Czarnym oraz Egejskim, a także wzdłuż wybrzeży Oceanu Atlantyckiego, od południowej Norwegii po północną Afrykę. Żyje w wodach przybrzeżnych, a na tarło wpływa do rzek.
Opis
Długość ciała tej ryby osiąga do 83 cm, przy czym zazwyczaj wynosi 35–40 cm. Ciało jest bocznie spłaszczone, stosunkowo wysokie i pokryte cykloidalnymi łuskami, z 70–80 łuskami wzdłuż ciała. Gatunek nie posiada linii nabocznej. Na pierwszym łuku skrzelowym znajdują się liczne, cienkie wyrostki filtracyjne, których liczba wynosi od 90 do 130, w zależności od wieku osobnika. Łuski, które tworzą kil na brzuchu, są ostro zakończone. Głowa jest pozbawiona łusek, a szczęka górna ma wycięcie o długości połowy. Oczy pokryte są nieruchomymi, przezroczystymi powiekami pionowymi. Płetwa grzbietowa jest krótka, a płetwy tłuszczowej brakuje.
Grzbiet ryby ma kolor niebieskozielony, głowa jest złotobrązowa, a brzuch i boki mają złocisty odcień. Za pokrywą skrzelową występuje jedna duża oraz jedna do dwóch niewyraźnych czarnych plam, ułożonych jedna za drugą.
Odżywianie
Aloza żyje w strefie pelagialnej, gdzie odżywia się głównie zooplanktonem. Podczas wędrówek nie pobiera pokarmu.
Rozród
Osobniki tego gatunku osiągają dojrzałość płciową w wieku 3–4 lat, przy długości ciała 30–45 cm. Tarło odbywa się od maja do czerwca w górnych partiach rzek, w czystej i dobrze natlenionej wodzie. Ikra unosi się nad dnem, a wylęg następuje po 4–5 dniach. Młode osobniki, osiągając długość około 10 cm, spływają do morza od sierpnia do października.
Znaczenie gospodarcze
Mięso alozy jest cenione za walory smakowe, jednak z powodu zabudowy hydrotechnicznej oraz zanieczyszczeń rzek, liczebność tego gatunku w ostatnich latach znacznie spadła.
Ochrona
W Polsce gatunek ten jest objęty ściśłą ochroną gatunkową.
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976. Brak numerów stron w książce.
Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk, Eligiusz Nowakowski i Jacek Wagner. Warszawa: Świat Książki, 1997. ISBN 83-7129-441-7. Brak numerów stron w książce.
Alosa alosa (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 25 lipca 2009]
