Aloys Wenzel, książę von Kaunitz-Rietberg (urodzony 19 czerwca 1774 w Wiedniu, zmarły 15 listopada 1848 w Paryżu) był austriackim arystokratą oraz dyplomatą. Pełnił funkcję ambasadora Cesarstwa Austrii w Dreźnie, Kopenhadze (w latach 1801–1804), Królestwie Neapolu (1805–1807), Madrycie (1815–1817) oraz Stolicy Apostolskiej (1817–1820). W 1823 roku został skazany za liczne przestępstwa o podłożu seksualnym.
Życiorys
Urodził się w Wiedniu w 1774 roku, w zamożnej rodzinie arystokratycznej. Jego ojcem był Dominik Andreas von Kaunitz-Rietberg-Questenberg (1739–1812), a matką Maria Bernhardine von Plettenberg-Wittem (1743–1779). Jego kuzynka, Maria Eleonore (1775–1825), była pierwszą żoną księcia von Metternicha, który był ministrem spraw zagranicznych, a później kanclerzem Austrii. W 1798 roku ożenił się z Franziską Ungnad, hrabiną de Weissenwolff (1773–1859). Para doczekała się czterech córek, z których jedna zmarła w dzieciństwie. W 1812 roku odziedziczył tytuł hrabiego Rietbergu po swoim ojcu, wuju Erneście Krzysztofie oraz dziadku, kanclerzu Austrii Wenzelu Antonie von Kaunitzu (1711–1794). Był ostatnim przedstawicielem noszącym ten tytuł, ponieważ ani on, ani jego ojciec nie mieli męskich potomków. Z tego powodu stał się również ostatnim księciem Kaunitz, na którym wygasła morawska linia książęca, trwająca 350 lat. Samodzielne hrabstwo Rietbergu w wyniku mediatyzacji zostało włączone do Królestwa Westfalii, a po kongresie wiedeńskim w 1815 roku do Królestwa Prus. Tytuł hrabiów Rietbergu został przekazany książętom Lichtensteinu.
Pełnił funkcję ambasadora Cesarstwa Austrii w Dreźnie, a następnie w Kopenhadze, gdzie król Chrystian VII Oldenburg odznaczył go wielkim krzyżem Orderu Danebroga. 27 maja 1815 roku ambasador Hiszpanii w Wiedniu Camilo Gutiérrez de los Ríos w piśmie do hiszpańskiego sekretarza stanu Pedra de Cevallosa Guerry przekazał wolę księcia von Metternicha, aby powołać Aloysa von Kaunitza-Rietberga na ambasadora Austrii w Madrycie. Książę objął to stanowisko 30 lipca 1815 roku, podobnie jak wcześniej jego dziadek i wuj Joseph Clemens, którzy służyli na dworze Karola III.
W czerwcu 1816 roku były sekretarz stanu oraz ambasador Hiszpanii w Wiedniu, książę San Carlos, wystąpił z poważnymi oskarżeniami wobec ambasadora. W rezultacie Kaunitz został odwołany ze swojego stanowiska w grudniu 1816 roku i opuścił hiszpański dwór w styczniu 1817 roku. W kwietniu tego samego roku otrzymał nominację na ambasadora w Stolicy Apostolskiej. Jeszcze przed wyjazdem do Rzymu, 5 czerwca 1817 roku, został odznaczony wielkim krzyżem Orderu Świętego Stefana. W Madrycie zastąpił go hrabia de Saurau, któremu w lutym 1818 roku król Ferdynand VII przyznał wielki krzyż Orderu Karola III za jego służbę na hiszpańskim dworze. Prawdopodobnie z grzeczności, a także pod wpływem rekomendacji księcia von Metternicha, to samo wyróżnienie przyznano również księciu von Kaunitz.
W 1822 roku książę von Kaunitz został aresztowany w swoim pałacu przy Dorotheergasse w Wiedniu z powodu ujawnienia przestępstw związanych z wykorzystywaniem seksualnym dzieci i młodzieży. Oskarżono go o ponad dwieście wykroczeń, które miały miejsce w Wiedniu w latach 1811–1814 oraz ponownie od 1818 roku, kiedy to ofiarami były m.in. dziewczęta z grupy baletowej z Theater an der Wien. Prawdopodobnie podobne przestępstwa były powodem jego wydalenia z madryckiego dworu w 1817 roku. Po ujawnieniu skandalu książę był pod stałą obserwacją wiedeńskiej policji, a przesłuchania trwały do 1823 roku, kiedy to został skazany na wygnanie z Austrii. W wyniku procesu książę sprzedał swoje dobra, aby pokryć wysokie zadośćuczynienia dla ofiar oraz ich rodzin. Osiedlił się w swojej posiadłości w Brnie, gdzie kontynuował swoje przestępcze działania o podłożu seksualnym. Ostatecznie przeprowadził się do Paryża, gdzie zmarł w 1848 roku.
Kaunitz-Rietberg był osobą dobrze wykształconą, miłośnikiem sztuki i muzyki. Będąc w Madrycie, został sportretowany przez Francisca Goyę, od którego zakupił również kilka dzieł, w tym „Szlifierza” oraz „Nosicielkę wody”. Znany jest również jego wcześniejszy portret autorstwa Giovanniego Battisty Lampiego starszego. W Rzymie przyjaźnił się z Paganinim, który w 1819 roku dał recital w jego domu, oraz z Jean-Auguste-Dominique Ingresem, który sportretował jego trzy córki przy pianinie. W 1820 roku kolekcja sztuki księcia została sprzedana na licytacji.
